و این گونه بعضی از مردم را به وسیلۀ بعضی دیگر آزمایش کردیم، تا(از روی استهزا) بگویند: آیا اینانند آنهایی که خداوند، از میان ما بر آنها منّت نهاده است؟ آیا خداوند به حال شاکران داناتر نیست؟

نکته ها

بارها قرآن، بلند پروازی و پر توقّعی سرمایه داران کافر را مطرح و محکوم کرده است. آنان توقّع داشتند وحی و قرآن بر آنان نازل شود، از جمله:

«أَ أُلْقِی الذِّکرُ عَلَیهِ مِنْ بَینِنا»[2] آیا در میان ما وحی بر او نازل شد؟!

«لَوْ لا نُزِّلَ هذَا الْقُرْآنُ عَلی رَجُلٍ مِنَ الْقَرْیتَینِ عَظِیمٍ»[3] چرا وحی بر مرد بزرگی از آن دو قریه نازل نشد؟! مؤمن واقعی، شاکر نعمت ایمان است. شخصی نزد امام کاظم علیه السلام از فقر خود شکایت کرد. حضرت فرمود: غنی ترین افراد به نظر تو کیست؟ گفت: هارون الرشید. پرسید: آیا حاضری ایمان خود را بدهی و ثروت او را بگیری؟ گفت: نه. فرمود: پس تو غنی تری، چون چیزی داری که حاضر به مبادله با ثروت او نیستی.[4]

پیام ها

1- تفاوت های اجتماعی، گاهی وسیلۀآزمایش و شکوفا شدن خصلت ها و رشد آنهاست. اغنیا، با فقرا آزمایش می شوند. «فَتَنَّا بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ»

2- برخی اغنیا، فقرا را تحقیر می کنند و خود را ارزشمند می پندارند. أَ هؤُلاءِ…مِنْ بَینِنا

3- فقرای با ایمان، برگزیدگان خدایند. «مَنَّ اللَّهُ عَلَیهِمْ»

4- پاسخ توهین های کافران، با نوازش و مهر الهی به مؤمنان داده می شود. أَ هؤُلاءِ…بِأَعْلَمَ بِالشَّاکرِینَ

5- منّت الهی بر فقیران، نتیجۀ شکر آنان است. مَنَّ اللَّهُ…بِالشَّاکرِینَ

6- خداوند طبق حکمتش عمل می کند، نه توقّع مردم. «أَ لَیسَ اللَّهُ بِأَعْلَمَ بِالشَّاکرِینَ»

7- انبیا، نمونۀ بارز شاکران هستند. «بِالشَّاکرِینَ»(فقرایی هم که هدایت انبیا را پذیرفته اند، شاکر نعمت هدایت هستند.) «بِأَعْلَمَ بِالشَّاکرِینَ»[5]

 تفسیر نور، ج 2، ص467-تفسیر نمونه، ج 5، ص 251

پی نوشت ها

[1] سوره أنعام، آيه 53

[2]. قمر، 25.

[3]  زخرف، 31.

[4] تفسير اطيب‏البيان.

[5] محسن قرائتى، تفسير نور، 10جلد، مركز فرهنگى درسهايى از قرآن - تهران، چاپ: 4، 1389.