موضوع: "احکام"
احکام حقوقی زنان-مسئله طلاق
نوشته شده توسطرحیمی 6ام مرداد, 1395وَ الْمُطَلَّقاتُ یتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلاثَةَ قُرُوءٍ وَ لا یحِلُّ لَهُنَّ أَنْ یکتُمْنَ ما خَلَقَ اللَّهُ فِی أَرْحامِهِنَّ إِنْ کنَّ یؤْمِنَّ بِاللَّهِ وَ الْیوْمِ الْآخِرِ وَ بُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِی ذلِک إِنْ أَرادُوا إِصْلاحاً وَ لَهُنَ مِثْلُ الَّذِی عَلَیهِنَ بِالْمَعْرُوفِ وَ لِلرِّجالِ عَلَیهِنَّ دَرَجَةٌ وَ اللَّهُ عَزِیزٌ حَکیمٌ [1]
زنان طلاق داده شده، خودشان را تا سه پاکی در انتظار قرار دهند. (یکی پاکی که طلاق در آن واقع شده و دو پاکی کامل دیگر وهمین که حیض سوم را دید، عده او تمام می شود. ) و اگر به خدا و روز رستاخیز ایمان دارند، برای آنها روا نیست که آنچه را خدا در رحم آنها آفریده است، کتمان کنند. و شوهرانشان اگر سر آشتی دارند، به بازآوردن آنها در این مدّت، (از دیگران) سزاوارترند و همانند وظائفی که زنان بر عهده دارند، به نفع آنان حقوقی شایسته است و مردان را بر زنان مرتبتی است. وخداوند توانا وحکیم است.
تعریف معروف
«وَ لَهُنَ مِثْلُ الَّذِی عَلَیهِنَ بِالْمَعْرُوفِ، وَ لِلرِّجالِ عَلَیهِنَّ دَرَجَةٌ»؛ «معروف»به معنای هر عملی است که افکار عمومی آن را عملی شناخته شده بداند، و با آن مانوس باشد، و با ذائقه ای که اهل هر اجتماعی از نوع زندگی اجتماعی خود به دست می آورد سازگار باشد، و به ذوق نزند.
[تکرار کلمه” معروف” در آیات طلاق نشانه اهتمام شارع مقدس نسبت به انجام این عمل به وجه سالم است ]
و کلمه” معروف” در آیات مورد بحث تکرار شده، یعنی در دوازده مورد آمده است و این بدان جهت است که خدای تعالی اهتمام دارد به اینکه عمل طلاق و ملحقات آن بر وفق سنن فطری انجام شود، و عملی سالم باشد، بنا بر این کلمه” معروف” هم متضمن هدایت عقل است، و هم حکم شرع، و هم فضیلت اخلاقی، و هم سنت های ادبی و انسانی، (آن عملی معروف است که هم طبق هدایت عقل صورت گرفته باشد، و هم با حکم شرع و یا قانون جاری در جامعه مطابق باشد، و هم با فضائل اخلاقی منافی نباشد، و هم سنت های ادبی آن را خلاف ادب نداند). [2]
نکته ها:
«قُرء» به معنای پاک شدن و به معنای عادت ماهیانه، هر دو آمده است، ولی اگر به صورت «قُروء» جمع بسته شود به معنای پاک شدن است و اگر به صورت «اقراء» جمع بسته شود به معنای عادت ماهانه است.
مهلتِ عدّه، ضامن حفظ حقوق خانواده است. زیرا در این مدّت هم فرصتی برای فکر و بازگشتن به زندگی اوّلیه پیدا می شود و هیجان ها فروکش می کند، و هم مشخّص می گردد که زن باردار است یا نه، تا اگر تصمیم بر ازدواج دیگری دارد، نسل مرد بعدی با شوهر قبلی اشتباه نگردد.
امام صادق علیه السلام فرمود: در مسئله حیض، پاک شدن و بارداری، گواهی خود زن کافی است و شهادت و سوگند و یا دلیل دیگری لازم نیست. امّا بر زنان حرام است که خلاف واقع بگویند. و باید شرایط خود را بی پرده بگویند که اگر کتمان کنند، به خدا و قیامت ایمان ندارند.
رجوع مرد به همسر در ایام عدّه، تابع هیچگونه تشریفات خاصّی نیست، برخلاف طلاق که شرایط و تشریفات زیادی را لازم دارد. البتّه این مدّت، مخصوص گروهی از زنان است، ولی طلاقِ زنان باردار، یائسه یا زنانی که آمیزش جنسی با آنان صورت نگرفته، احکام خاصّی دارد که خواهد آمد.
چگونه سحر و جادو را باطل کنیم؟/ احکام شرعی دعانویسی و فالگیری
نوشته شده توسطرحیمی 31ام تیر, 1395
انجام کارهای ماوراء طبیعه مانند سحر و جادوگری، فالگیری و دعانویسی همیشه در طول تاریخ برای مردم دارای جذابیت بوده و هست.سحر و جادو از اموری است که از نظر قرآن كريم و احاديث واقعيت دارد. آیات 102 سوره بقره و 4 سوره فلق و برخی روایات به این موضوع صحه می‌گذارند و خداوند می‌فرماید: «مردم سحرهايی را فرا می گرفتند كه ميان مرد و همسرش جدايی مي افكند.»در این گزارش حد و حدود شرعی کارهایی مانند سحر و جادو، فالگیری و دعانویسی را از منظر شرع و مراجع عظام تقلید بررسی می‌کنیم.آیت‌الله خامنه ای:سؤال: آیا یاد گرفتن سحر و عمل به آن جایز است؟ و آیا احضار ارواح و ملائکه و جن جایز است؟جواب: علم سحر و يادگرفتن آن حرام است مگر آنکه به منظور غرض عقلايى و مشروع باشد وامّا احضار ارواح و ملائکه و جن، برحسب اختلاف موارد و وسائل و اغراض، احکام مختلفى دارد.سؤال: مراجعه مؤمنین به بعضی از کسانی که از طریق تسخیر ارواح و جن اقدام به معالجه می‌کنند، با توجه به اینکه یقین دارند که آنها فقط کار خیر انجام می‌دهند چه حکمی دارد؟جواب: اين کار فى‌نفسه اشکال ندارد، مشروط بر اينکه از راههايى که شرعاً حلال هستند، اقدام شود.سؤال: آیا فالگیری از طریق سنگریزه و کسب درآمد با آن جایز است؟جواب: اخبار به کذب جايز نيست.سؤال: آیا آموختن علم جفر و رمل و زیجها و علوم دیگری که از امور غیبی خبر می‌دهند، جایز است؟جواب: آنچه از اين علوم در حال حاضر نزد مردم است، غالباً تا اين حد که موجب يقين و اطمينان به کشف امور غيبى و خبردادن از آنها شوند، قابل اعتماد نيستند، ولى آموختن علومى مانند جفر و رمل به‌طور صحيح اشکال ندارد به شرطى که مفسدهاى بر آنها مترتّب نشود.
آیا ازدواج در ماه شوال مکروه است؟
نوشته شده توسطرحیمی 28ام تیر, 1395برخی بر این باورند که جاری شدن صیغه عقد برای ازدواج در ماه شوال کراهت دارد و خوش یمن نیست. 
خوردن آدامس و شکلات‌های حاوی الکل چه حکمی دارد؟
نوشته شده توسطرحیمی 28ام تیر, 1395در برخی از مواد غذایی مانند شیرینی، آدامس، سرکه و ماءالشعیر درصدی از الکل وجود دارد، آیا خوردن این‌ها جایز است؟
در بسیاری از مواد غذایی از سرکه و ماءالشعیر گرفته تا شکلات و آدامس مقادیر کمی از الکل وجود دارد. در این گزارش مطابق با استفتائات علما و فقهای دینی بررسی می کنیم که خوردن و نوشیدن کدام یک از این مواد غذایی جایز یا حرام است؟آیت‌الله خامنه ای:سؤال: مادهای است به نام «کفیر» که در صنایع غذایی و داروسازی کاربرد دارد. هنگام تخمیر 5٪ یا 8٪ الکل در ماده بدست آمده بوجود می‌آید. این مقدار الکل سبب هیچ نوع مستی در مصرف کننده نمیشود. آیا از نظر شرعی استفاده از این ماده مانعی دارد یا خیر؟جواب: اگر الکل موجود در ماده به‌دست آمده فى‌نفسه مست‌کننده باشد، بنا بر احتياط نجس و حرام است، هرچند به علت کمى آن و مخلوط شدن با ماده به دست آمده، نسبت به مصرف کننده مسکر نباشد، ولى اگر شک داشته باشيم که فى‌نفسه مست‌کننده و يا در اصل مايع است، حکم متفاوت مىشود.سؤال: آیا اساساً هنگام خرید مواد غذایی، لازم است تحقیق شود که فروشنده یا سازنده غیر مسلمان کالا آنها را لمس کرده و یا در ساخت آنها الکل بکار برده است یا خیر؟جواب: سؤال و تحقيق لازم نيست.سؤال: اگر خمر و يا الكل به وسيله علاجى تبديل به سركه شود، آيا آن سركه پاك و حلال است يا نه؟جواب: ميزان تحقق تبديل به سركه است خواه خودبخود تبديل پيدا كند يا با علاج شيميايى و مانند آن، همين كه حقيقت سركه تحقق پيدا كند، پاك و حلال است.
حکم شرعی تماشای شبکه‌های ماهواره‌ای چیست؟
نوشته شده توسطرحیمی 25ام تیر, 1395استفتائاتی از مراجع عظام تقلید در خصوص حکم خرید و فروش یا تماشای ماهواره را در این گزارش بخوانید.
این روزها به هر طرف که سر بچرخانیم و پشت بام و بالکن خانه‌ها را که نگاه کنیم، به طور حتم چشممان به دیش های بزرگ و آهنین ماهواره می خورد. دیش‌هایی که در یکی - دو دهه اخیر بر روی برخی از منازل شهر جا خوش کرده اند و جُنگی رنگارنگ از فیلم‌ها، سریال‌ها، آهنگ‌ها و اخبار آن ور آبی را به صاحبانشان ارائه می‌دهند. در باب خوبی‌ها و بدی‌های ماهواره سخنان فراوانی گفته شده است، اما در این گزارش ما قصد داریم خرید و فروش و تماشای آن را از منظر شرع و مراجع عظام تقلید بررسی کنیم.آیت‌الله خامنه‌ای:آیا خرید و نگهداری و استفاده از دستگاه گیرنده برنامههای تلویزیونی از ماهواره جایز است؟ و اگر دستگاه گیرنده مجانی به دست انسان برسد چه حکمی دارد؟دستگاه آنتن ماهوارهاى از اين جهت که صرفاً وسيلهاى براى دريافت برنامههاى تلويزيونى است که هم برنامههاى حلال دارد و هم برنامههاى حرام، حکم آلات مشترک را دارد. لذا خريد و فروش و نگهدارى آن براى استفاده در امور حرام، حرام است و براى استفادههاى حلال جايز است. ولى چون اين وسيله براى کسى که آن را در اختيار دارد زمينه دريافت برنامههاى حرام را کاملاً فراهم مىکند و گاهى نگهدارى آن مفاسد ديگرى را نيز در بر دارد، خريد و نگهدارى آن جايز نيست مگر براى کسى که به خودش مطمئن است که استفاده حرام از آن نمىکند و بر تهيه و نگهدارى آن در خانهاش مفسدهاى هم مترتّب نمىشود. لکن اگر قانونى در اين مورد وجود داشته باشد بايد مراعات گردد.
حکم شرعی پوشیدن ساپورت، چادر براق، کفش پاشنه‌بلند ، کلیپس و ریش پروفسوری،
نوشته شده توسطرحیمی 22ام تیر, 1395عضو دفتر استفتائات حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در خصوص حکم شرعی ریش پروفسوری، پوشیدن ساپورت، چادر براق، کفش پاشنه‌بلند و کلیپس توضیحاتی ارائه کرد.
یکی از مباحث مهم فقهی که مورد نیاز آحاد افراد جامعه است احکام «پوشش و آرایش» است. «پوشش» یک امر طبیعی برای انسان‌ها و از ممیزات او نسبت به دیگر موجودات است. «آرایش» هم رفتاری است که از تمایل انسان به خودآرایی نشئت می‌گیرد. اسلام در احکامی که در مورد پوشش و آرایش وضع کرده، این دو مسئله را نظام‌مند کرده به‌گونه‌ای که شخصیت وزین و مطلوب را برای آقایان و بانوان حفظ کند.
پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای «KHAMENEI.IR» چندی پیش اعلام کرد به پرسش‌های شرعی مخاطبان درباره‌ی احکام پوشش و آرایش پاسخ می‌دهد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین فلاح‌زاده عضو دفتر استفتائات حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای و رئیس مرکز موضوع‌شناسی احکام فقهی- به پرتکرارترین سؤالات مطابق با فتاوای حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای پاسخ داده است که در ادامه می‌آید:
1. محدوده پوشش خانم‌ها و آقایان چقدر باید باشد؟
خانم‌ها در نگاه نامحرم تمام بدن را باید بپوشانند غیر از دو موضع که واجب نیست پوشانده شود البته در صورتی که آرایشی یا زیوری نداشته باشد. آن دو موضعی که واجب نیست یکی گردی صورت است به مقداری که در وضو لازم است شسته شود، یکی هم دست‌ها از نوک انگشتان تا مچ. این مقدار هم البته اگر آرایش و زینتی داشته باشد حتماً باید پوشانده شود.
به دست داشتن انگشتر هم اگر ساده باشد، چشمگیر نباشد، به نظر حضرت آقا پوشاندنش واجب نیست اما اگر ساده نیست و چشمگیر است باید پوشانده شود.
اصل حجاب درباره‌ی آقایان پوشاندن عورتین است اما اگر در جایی قرار می‌گیرند که در معرض نگاه نامحرم یا در معرض نگاه شهوت‌آلود دیگران یا به‌گونه‌ای است که طرف انگشت‌نما میشود، باید به مقدار لازم و متعارف بدن را بپوشاند.
حکم شرعی خوردن حشرات/ ملخ‌خواری حرام است یا حلال؟
نوشته شده توسطرحیمی 21ام تیر, 1395خوردن حشراتی مانند ملخ، جیرجیرک و سوسک طبق نظر مراجع عظام تقلید چه حکمی دارد؟
پاسخ آیت‌الله مکارم به سوء‌استفاده از فتوای حجاب
نوشته شده توسطرحیمی 20ام تیر, 1395|
فتوایی از آیت الله مکارم شیرازی در چند روز گذشته در فضای مجازی منتشر شد که براساس آن در صورت الزام دانشگاه‌های خارج از کشور به دانشجویان متدین اجازه ترک حجاب داده میشود. نخستین کسی که اقدام به انتشار این فتوای نه چندان تازه کرد، یک روزنامه‌نگار و فعال اصلاح‌طلب بود که در کانال تلگرام شخصی خود به مباحث سیاسی و دینی جنجالی می‌پردازد. |
نکته قابل توجه این است که فتوای خبرساز آیت الله مکارم شیرازی در سال 88 در کتاب «احکام خانواده در پرتو فقه اسلامی مطابق با فتاوای آیت‌الله مکارم‌شیرازی» توسط وحید علیان‌نژاد تألیف شده و از سوی انتشارات امام علی بن ابی طالب(ع) وابسته به دفتر این مرجع تقلید به چاپ رسیده است.
استفتاء و پاسخ انتشار یافته به شرح زیر است:
متن استفتاء: وظیفه خواهران دانشجوی مسلمان ترکیه و دیگر کشورها نسبت به رعایت حجاب در دو فرض زیر چیست؟
1. شرط گذراندن تمام‌ترم های دانشجویی در دانشگاه‌های تحت مدیریت آنها رعایت نکردن حجاب شرعی است.
2. شرط اتمام چندترم باقی مانده از رشته خاصی در دانشگاه ترک حجاب باشد.
پاسخ: با توجه به اینکه اگر دختران مسلمان و متدین دروس عالی را نخوانند، تنها افراد بی‌بند و بار لامذهب پست‌های مهم را اشغال می‌کنند، به افراد متدین اجازه داده میشود که حجاب را در خصوص مواردی که ضرورت دارد رعایت کنند ولی در غیر آن موارد حتماً مراعات نمایند.
چنانکه در استفتا و پاسخ این مرجع تقلید مشاهده میشود، کشف حجاب دختر مسلمان و متدین منوط به چند شرط است و به صورت مطلق به دختران دانشجوی خارج از کشور اجازه رعایت نکردن آن را نداده است.
انتشار این فتوا و واکنش‌هایی که به آن شد، چند زنگ خطر را به صدا درآورد که مهم‌ترین آن بی‌اعتنایی بعضی از دین‌داران و مذهبی‌ها به جایگاه مرجعیت آیت‌الله مکارم‌شیرازی بود. به‌طوری که در ابتدا این فتوا را نپذیرفتند و به دنبال سند آن بودند و پس از آنکه از واقعی بودن این خبر مطلع شدند، به انتقاد از آن پرداختند.
احکام کفاره روزه/کدام روزه‌ها قضا و کفاره دارند؟
نوشته شده توسطرحیمی 15ام تیر, 1395
فطریه بر چه افرادی واجب میشود؟
افراد مسافر، زنان باردار و شیرده، بیماران و همه افرادی که به هر دلیلی نتوانسته‌اند در ماه رمضان روزه‌های خود را بجا آورند، این گزارش را بخوانند.احکام مختلف پرداخت فطریه و قضا و کفاره روزه برای بیماران، زنان حائض، زنان باردار و شیرده، مسافران و غیره به تفصیل در این گزارش آمده است.احکام کفاره روزه از توضیح المسائل امام خمینی(ره):- كسی كه كفاره روزه رمضان بر او واجب است، بايد يك بنده آزاد كند يا به دستوری كه در مساله بعد گفته می شود، دو ماه روزه بگيرد يا شصت فقير را سير كند يا به هر كدام، يك مد كه تقريبا ده سير است، طعام يعنی گندم يا جو و مانند اينها بدهد، و چنانچه اينها برايش ممكن نباشد، هر چند مد كه می تواند به فقرا طعام بدهد و اگر نتواند طعام بدهد بايد استغفار كند، اگر چه مثلا يك مرتبه بگويد: «استغفرالله»، و احتياط واجب در فرض اخير آن است كه هر وقت بتواند، كفاره را بدهد.- كسی كه می خواهد دو ماه كفاره روزه رمضان را بگيرد، بايد سی و يك روز آن را پی در پی بگيرد، و اگر بقيه آن پی در پی نباشد، اشكال ندارد.- كسی كه می خواهد دو ماه كفاره روزه رمضان را بگيرد، نبايد موقعی شروع كند كه در بين سی و يك روز، روزی باشد كه مانند عيد قربان روزه آن حرام است.- كسی كه بايد پی در پی روزه بگيرد، اگر در بين آن بدون عذر يك روز روزه نگيرد، يا وقتی شروع كند كه در بين آن به روزی برسد كه روزه آن واجب است،مثلا به روزی برسد كه نذر كرده آن روز را روزه بگيرد، بايد روزه ها را از سر بگيرد.- اگر در بين روزهايی كه بايد پی در پی روزه بگيرد، عذری مثل حيض يا نفاس يا سفری كه در رفتن آن مجبور است، برای او پيش آيد، بعد از برطرف شدن عذر واجب نيست روزه ها را از سر بگيرد، بلكه بقيه را بعد از برطرف شدن عذر بجا می آورد.- اگر به چيز حرامی روزه خود را باطل كند، چه آن چيز اصلا حرام باشد مثل شراب و زنا، يا به جهتی حرام شده باشد مثل نزديكی كردن با عيال خود در حال حيض، بنا بر احتياط كفاره جمع بر او واجب می شود، يعنی بايد يك بنده آزاد كند و دو ماه روزه بگيرد و شصت فقير را سير كند، يا به هر كدام آنها يك مد كه تقريبا ده سير است گندم يا جو يا نان و مانند اينها بدهد، و چنانچه هر سه برايش ممكن نباشد، هر كدام آنها را كه ممكن است بايد انجام دهد.- اگر روزه دار دروغی را به خدا و پيغمبر صلی الله عليه و آله و سلم نسبت دهد، كفاره جمع كه تفصيل آن در مساله پيش گفته شد بنابر احتياط بر او واجب می شود.- اگر روزه دار در يك روز ماه رمضان چند مرتبه جماع كند، يك كفاره براو واجب است، ولی اگر جماع او حرام باشد يك كفاره جمع واجب می شود.- اگر روزه دار در يك روز ماه رمضان چند مرتبه غير جماع كار ديگری كه روزه را باطل می كند انجام دهد، برای همه آنها يك كفاره كافی است.- اگر روزه دار جماع حرام كند و بعد با حلال خود جماع نمايد، يك كفاره جمع كافی است.- اگر روزه دار كاری كه حلال است و روزه را باطل می كند، انجام دهد،مثلا آب بياشامد، و بعد كار ديگری كه حرام است و روزه را باطل می كند انجام دهد، مثلا غذای حرامی بخورد، يك كفاره كافی است.- اگر روزه دار آروغ بزند و چيزی در دهانش بيايد، چنانچه عمدا آن را فرو ببرد، روزه اش باطل است و بايد قضای آن را بگيرد و كفاره هم بر او واجب می شود، و اگر خوردن آن چيز حرام باشد، مثلا موقع آروغ زدن خون يا غذايی كه از صورت غذا بودن خارج شده به دهان او بيايد و عمدا آن را فرو برد، بايد قضای آن روزه را بگيرد، و بنابر احتياط كفاره جمع هم بر او واجب می شود.
فطریه را به چه افرادی می‌توان داد؟/ آیا پرداخت زکات فطره مهمان واجب است؟
نوشته شده توسطرحیمی 13ام تیر, 1395فطریه یا زکات فطره یکی از فروع دین اسلام و واجبات شرعی است که هر سال با فرا رسیدن عید سعید فطر پرداخت آن بر مسلمانان واجب میشود. در روزهای پایانی ماه مبارک رمضان و در آستانه عید فطر استفاتائاتی از مراجع عظام تقلید در خصوص پرداخت فطریه منتشر میشود.
آیت‌الله خامنه‌ای:سؤال: پدرى كه زكات فطره نمىدهد، تكليف زن و فرزند او چه مىشود؟جواب: بر آنان تكليفى نيست و لازم نيست فطره بدهند.سؤال: اگر زن به جهت نياز شوهر، در تأمين مخارج زندگى كمك كند؛ چه كسى بايد زكات فطره آنها را بدهد؟جواب: اگر زن نانخور شوهر محسوب شود، بايد شوهر در صورت توانايى زكات فطره خود و همسرش را بدهد و اگر زن نانخور شوهر و كس ديگرى نباشد، بايد خودش زكات فطرهاش را بدهد.سؤال: زنى كه از تمكين شوهر خود دارى مىكند، آيا زكات فطره او از شوهرش برداشته مىشود؟جواب: خير، بايد شوهرش زكات فطره او را بدهد؛ مگر آنكه نان خور شخص ديگرى باشد.سؤال: ميهمانی كه فقط شب عيد فطر به خانه انسان بيايد، تكليف فطرهاش چه میشود؟ اگر ميهمان فطره خودش را بدهد، آيا از عهده صاحب خانه ساقط میشود؟ اگر انسان شب عيد فطر ميهمان داشته باشد و صبح متوجه شود كه عيد بوده؛ آيا فطره آنها بر او واجب است؟جواب: الف) فطره او بر عهده صاحب خانه نيست.ب) در فرضی که نان خور محسوب شود اگر با اجازه صاحب خانه و از طرف او فطره خودش را بدهد، از عهده ميزبان ساقط میشود.ج) ناآگاهی از رؤيت هلال، تأثيری در حكم پرداخت فطره ندارد لكن گذشت كه فطره ميهمان يك شبه بر عهده خودش می‌باشد.
