حماسه جاويدان عاشورا كه از بستر شنهاى داغ و سوزان كربلا¹ سرزد، همواره الهام بخش نهضت هاى آزادى بخش و رهائى گستر ميليون‏ها انسان آزاده و افراد وارسته در طول تاريخ اسلام گريده است و شور و شوق و جذبه آن، همواره شيفتگان آزادى و طالبان افتخار و سربلندى را، به سوى محور اين عنصر آزادى بخش و كانون نجات، متوجه ساخته است بنيانگذار اين نهضت مقدس، همواره مصباح هدايت و سفينه نجات و كانون عزت و شرف و محور كرامت و مروت انسانها بوده است و خواهد بود حادثه جانسوز كربلا تاكنون مشعل فروزان محافل شيعه و عامل محرك مجامع آنان در طول قرون و اعصار و در گسترده نسل‏ها و اجيال و توده‏ها بوده است و در آينده نيز همچنان نور بخش و الهام بخش أمم اسلامى و ملل جهانى باقى خواهد ماند.

اكنون ما در اين صدد هستيم كه در حدود فهم و توان خويش از خصوصيات قهرمان اصلى اين حادثه بزرگ و از ويژگيهاى منحصر به فرد او سخن بگوئيم تا به رمز بقأ و جاودانگى اين حادثه، بهتر و بيشتر پى ببريم چون قهرمان اصلى اين حادثه آن چنان در هاله ‏اى از عظمت و بزرگوارى قرار گرفته است كه هرگز نمى ‏توان به سادگى نظيرى بر آن تصور، و شبيه ى به آن قايل شده و اين حادثه بزرگ آنچنان با باورهاى اعتقادى، اجتماعى، انسانى مردم، رقم خورده است كه هرگز نمى ‏توان آنرا از هم ديگر تفكيك و جدا نمود يا روزى به بوته نسيان و فراموشى سپرد. مردم مسلمان جهان، بويژه شيعيان و دوستداران آن امام همام (عليه السلام)، از آن روزهاى نخستين وقوع اين حادثه كه در سال 61 هجرى به وقوع پيوست به اهميت سرنوشت ساز اين حادثه جانسوز پى برده‏ اند و در راه تثبيت تاريخى آن، به تحرير و نگارش و بارگوئى درسهاى عبرت‏ آموز آن برآمده‏اند به حدى كه بخش اعظمى از قفسه ‏هاى كتابخانه بزرگ اسلامى را به اين امر مهم اختصاص داده ‏اند و در ضبط و نگهدارى آن با وسائل مختلف كوشيده ‏اند در بررسى علل و عوامل اصلى اين جاودانگى، بيش از هر چيز، خصوصيات روحى و عظمت شخصيت وجودى قهرمان اصلى اين حادثه، جلب توجه مى‏ كند درست است عوامل ديگرى هم در اين امر دخالت دارند مانند:

روحيه ظلم ستيزى و… .ولى عظمت روحى امام (عليه السلام) و خصوصيات روحى و اخلاقى او تمام اين عوامل را تحت الشعاع خود قرار مى‏دهد. و رمز جاودانگى هم در اين امر نهفته است. 

حسين بن على (عليه السلام) واجد تمام خصوصيات يك فرد كامل تربيت يافته آئين اسلام بود بلكه او أسوه و قدوه خداجويان جهان، به شمار مى ‏رفت در وجود او تمام علائم و نشانه ‏هاى يك شخصيت بارز اسلامى، موج مى ‏زد. در وجود مسعود و مبارك او، تمام صفات كمالى و ارزشى از قبيل:

آزادگى، جوانمردى، شرف، شهامت، شجاعت، صفا، وفا، صبر، پايدارى، استقامت، مروت، عظمت روحى، كرامت نفس، عزم استوار، اراده قوى، عزت نفس، مناعت طبع، مالامال بود ولى در بين تمام اين صفات برجسته و ملكات نفسانى، خصوصيت عزت نفس و مناعت طبع از تمام ويژگى ‏هاى آن حضرت، برجسته‏ تر و شاخص ‏تر مى ‏نمايد. كمى به تدبر و تأمل و انديشه بنشينيم تا در حد فهم خويش، به يكى از رموز جاودانگى قيام ابى عبدالله الحسين (عليه السلام) پى برده باشيم چون كه تمام اين آوازها مرهون آن صفات عالى و رهين آن ويژگى والاى معنوى و روحيه ممتاز و منحصر به فرد اوست كه توانسته است طالبان كمال و عاشقان تعالى و تحول روحى را، به سوى كعبه آمال خود جذب كند و خود در مغناطيس فضيلت و در محور قطب دائره انسانيت، گام سپرد آرى اين عزت نفس و مناعت طبع عالى او بود كه توانست او را از ورود به حقارت و پستى ‏ها، حراست كند و اين جوهره نفيس درونى او بوده كه توانست رضاى خدا را بر تمام خشنودى ‏ها، شادى ‏ها، تمتعات دنيوى ترجيح دهد تا از خاك به افلاك و از ملك، به ملكوت أعلى و از ثرى تا به ثريا برساند و او را با ملكوتيان، همنوا و هم شأن و هم رتبه بلكه والاتر سازد.

1. كربلا در سينه‏اش پنهان هزاران راز دارد    

هر زمان يك راز از اسرار خود ابراز دارد

كربلا درياى مواجى است بى مرز و كرانه    

موج عالمگير او دستى به هر سو باز دارد

مكتب خلقت نديده است چنو حسين آموزگارى    

اين چراغ آسمانى نور انسان ساز دارد

مات هفتاد و دو ملت از دو و هفتاد اويند     

در كجا فرماندهى، شسماهه يك سرباز دارد

حسان چايچيان

مقتل مقرم/ سيد عبدالرزاقمقرم‏ (ره)