موضوعات: "سیر و سلوک" یا "نکات اخلاقی"

تقوی و مراقبت در گفتار

نوشته شده توسطرحیمی 23ام اسفند, 1394

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم الحمدلله رب العالمین

عن سُلیمان بن جعفرِ الجَعفری قالْ سَمِعتُ موسی بن جعفرٍ علیه‌السلام یَقولْ مَرَّ أمیرالمؤمنین علیُّ بنُ ابی‌طالبٍ علیه‌السلام بِالرَّجُلٍ یَتَکَلَّمُ بِفُضولِ الکلام (الامالی شیخ صدوق، صفحه‌ی ۸۵)

سخنان زیادی، سخنان بیهوده، سخنانی که برای گوینده و شنونده هیچ سودی به همراه ندارد، داشت اینجور حرف‌هایی می‌زد.

فَوَقَفَ عَلیه

امیرالمؤمنین دارد در راه عبور می‌کند، می‌بیند که یک نفری ایستاده، دارد همین‌طور حرف بی‌خود می‌زند؛ حرف‌هایی که هیچ فایده‌ای بر آن مترتب نیست؛ نه برای گوینده و نه برای شنونده. حضرت ایستاد.

ثُمَّ قالْ إنَّکَ تُملی عَلی حافِظَیکَ کتاباً إلی رَبِّک

[و به آن مرد فرمود:] تو داری [حرف‌هایت را] املاء می‌کنی بر این دو فرشته‌ای که محافظ و مراقب تو هستند. داری نوشته‌ای را بر اینها املاء می‌کنی؛ تو می‌گویی و اینها هم می‌نویسند.

کلمه به کلمه‌ی آنچه که از زبان من و شما خارج می‌شود نوشته می‌شود. این نوشته بعداً ممکن است به ضرر ما تمام بشود. بدانیم چه داریم می‌گوییم.

فتَکَلَّم بِما یَعنیک

به آن چیزی که برای تو مهم است سخن بگو و زبان باز کن.

وَ دَعْ ما لا یَعنیک

آنچه که برای تو مهم نیست، گفتنش فایده‌ای ندارد یا ضرر دارد، آن را رها کن.
بدان چه داری می‌گویی.

 

نقش اثر گذار خلوت شب در رشد معنوی و کمال

نوشته شده توسطرحیمی 21ام اسفند, 1394

امام صادق علیه السلام می فرماید:
پاداش هر کار شایسته ای در قرآن کریم بیان شده است غیر از نماز شب که آنقدر ارزش آن در درگاه الهی والا است که خداوند پاداش آن را بیان ننموده و فرموده :

«هیج کس نمی داند چه چیز. »[عبادت]

همه ما معتقدیم که انسان علاوه بر نیازهای جسمی و طبیعی دارای نیازهای روحی و معنوی هم هست. به تعبیر دیگر انسانیت ما  تنها از بدن تشکیل نشده است بلکه دارای یک بعد دیگر روحی نیز می باشد. اتفاقا این جنبه از وجود ماست که تفاوت ما را به حیوانات آشکار می کند و در این بخش است که مسیر انسانی از راه حیوانی جدا می شود. پس در واقع اساس انسانیت ما به  همین جنبه است این باور ما است که آن را از اصول و مبانی اسلامی اخذ کرده ایم.


ادامه »

راه تمرین برای رشد معنوی

نوشته شده توسطرحیمی 21ام اسفند, 1394

استاد پناهیان:

باید برای رشد معنوی تمرین داشته باشیم،

بدون تمرین‌های سخت نمی‌توان به خدا مقرب شد.

محور تمرین‌ها اطاعت از خداست،

بخصوص در زمینه‌هایی که مخالف دوست‌داشتنی‌های آدم باشد.

پس از مدتی تحمل سختی و اعتماد به وعده‌های خدا، روحیه‌ای لطیف پیدا خواهیم کرد؛ به شرطی که آن را با غرور از بین نبریم.

فریب دنیا

نوشته شده توسطرحیمی 21ام اسفند, 1394

آیه الله مجتهدی تهرانی ره:

خدا نکند که ما جوری باشیم که به مردم بگوئیم دنیا بد است،

و حرف های زاهدانه بزنیم امّا خودمان در دنیا غوطه ور باشیم.

از اخلاص در اعمال و عبادات چه می دانید؟

نوشته شده توسطرحیمی 21ام اسفند, 1394

 اخلاص در عبادت در کلام آیةالله مهدوی‌کنی ره:

تزکیه و تهذیب نفس، زدودن روح از صفات ناپسند و کدورت‌هاى معنوى، و تطهیر، پاک کردن ظواهر جسم و بدن از نجاسات و آلودگى‌هاى ظاهرى است) و چون اخلاص امرى قلبى و وجدانى است؛ نمى‌توان آن‌را با ظاهر زیبا و حجم کار ارزیابى کرد. امام صادق علیه‌السلام فرمود: …

اخلاص روح عبودیت و بندگى است و عبادت جز با اخلاص مصداق و مفهومى ندارد. امام صادق علیه‌السلام مى‌فرمایند:

و النّیّة أفضل من‌العمل ألا و إنّ النّیّة هی‌العمل. (اصول کافى/ ٢/١۶/حدیث4)

تزکیه و تهذیب نفس، زدودن روح از صفات ناپسند و کدورت‌هاى معنوى، و تطهیر، پاک کردن ظواهر جسم و بدن از نجاسات و آلودگى‌هاى ظاهرى است) و چون اخلاص امرى قلبى و وجدانى است؛ نمى‌توان آن‌را با ظاهر زیبا و حجم کار ارزیابى کرد. امام صادق علیه‌السلام فرمود: لیست الصّلوة قیامک و قعودک إنّما الصّلوة إخلاصک و أن ترید بها الله وحده. (شرح نهج‌البلاغه ابن‌أبی‌الحدید/١/٣٢5) نماز قیام و قعود و نشستن و برخاستن نیست، بلکه نماز اخلاص و خداخواهى توست. یعنى حقیقت نماز همانا اخلاص نمازگزار است و اخلاص آن است که نماز را تنها براى رضاى خدا به‌جاى آورد.

اخلاص داراى مراتبى است که نخستین مرتبه آن، این است که عبادت از ریا و تظاهر و خودنمایى خالص باشد. بدیهى است کسى که براى خداوند نماز مى‌گزارد و در ضمن از او حاجت مى‌خواهد و یا انتظار پاداش و ثواب دارد، ریاکار نیست. البته چنین شخصى اخلاصش کامل نیست؛ زیرا اخلاص کامل آن است که بنده جز خدا نخواهد و در دلش چیزى جز او نباشد، چنان‌که امام صادق علیه‌السلام فرموده‌اند: ما أنعم‌الله عزوجل على عبد أجلّ من أن لا یکون فی قلبه مع الله غیره. (مستدرک‌الوسایل/١/101) هیچ نعمتى بالاتر از این نیست که در دل بنده چیزى جز خدا نباشد. اخلاص از شرایط عمومى تمام عبادات است که فقیهان آن‌را شرط صحّت عمل، حکیمان شرط قبول و عارفان شرط وصول دانسته‌اند.

ادامه »

از یاد مرگ غفلت نکنیم

نوشته شده توسطرحیمی 20ام اسفند, 1394

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
الحمدلله رب العالمین

فی الکافی عن أمیرالمؤمنین علیه‌السلام ما أنزَلَ الموتَ حَقَّ مَنزَلَتِه مَن عَدَّ غَداً مِن أجَلِه (الشافی، صفحه‌ی ۸۷۷)

یک مهلتی، سرآمدی داریم ما که تا آن سرآمد حیات ما ادامه پیدا خواهد کرد. اجل یعنی سرآمد.

اگر کسی فردا را هم داخل در مدت مهلت خود و سرآمد خود بداند، مرگ را درست نشناخته است.

«مرگ را در جایگاه خود قرار نداده است» یعنی مرگ را درست نشناخته است؛ کسی که تصور کند فردا هم جزو آن مدت فرصت ما و حیات ما هست. اگر کسی اینجور تصوری بکند، مرگ را نشناخته است.

منبع: مجموعه «عطر ماندگار» شامل قطعات کوتاهی ازشرح احادیث اخلاقی با بیان رهبر معظم انقلاب

سرمایه گذاری اخلاقی راه نفوذ دشمن را مسدود می کند

نوشته شده توسطرحیمی 19ام اسفند, 1394

حجت الاسلام هادی حسینخانی  حجت الاسلام والمسلمین هادی حسینخانی، امروز در جلسه شورای حوزه علمیه استان ایلام، با اشاره به ضرورت توجه به بُعد تهذیبی و اخلاقی طلاب، گفت: معاونت تهذیب حوزه تلاش دارد که تهذیب و اخلاق را در بین طلاب توسعه دهد.

  معاون تهذیب حوزه های علمیه کشور با بیان این که با اشاره به هجمه های فرهنگی دشمن، تصریح کرد: باید با تلاش مضاعف و ترویج آموزه های دینی در جامعه، حجم فعالیت های دشمن در زمینه تهاجم فرهنگی و تخریب ستون های معنویی را کنترل و با عنایت پروردگار از میان برداریم .

 حجت الاسلام والمسلمین حسینخانی به مسئله نفوذ دشمن و نقش طلاب و روحانیون در مقابله با آن اشاره کرد و افزود: این امر محتاج سرمایه گذاری بر روی طلاب است تا بتواند تاثیر و آسیب نفوذ دشمن را کند یا نابود کنند، البته نکته مهم آشنایی طلاب با خطرات دشمن در زمینه فکری، فرهنگی و معنوی در سطح فراملی، ملی و استانی است.

 معاون تهذیب حوزه های علمیه کشور یادآور شد: این معاونت سرمایه گذاری تهذیبی و اخلاقی بر روی طلاب را در دستور کار دارد تا با رشد روحی و فکری، اخلاقی و علمی بتوانند به ماموریت های خود در جامعه عمل کنند.

 وی  با بیان این که معاونت تهذیب همه ظرفیت های خود را بکار گرفته تا از حجم مشکلات معنویی و مادی حوزه های استان ها و شهرستان ها بکاهد، ابراز داشت: ما باید موانع سر راه طلاب را برداریم تا آنان بتوانند با تحصیل علم و تهذیب در جامعه اثرگذار باشند.

 منبع:خبرگزاری «حوزه»

آرامش عمیق و واقعى

نوشته شده توسطرحیمی 5ام اسفند, 1394

استاد پناهیان:

آرامش به این نیست که گناهان گذشته را فراموش کنى

و یا به مرگ و مجازات آینده فکر نکنى!

غفلت از گذشته و آینده تنها یک آرامش سطحى و کاذب مى‌آورد،

آرامش عمیق و واقعى در این است که درباره گذشته و آینده‌ات بارها با خدا حرف بزنى و مناجات کنى؛

آنگاه این خداست که به تو آرامش می‌دهد و تو را نوازش مى‌کند.

مهمترین حرف انبیاء علیهم السلام

نوشته شده توسطرحیمی 29ام بهمن, 1394

در یکی از سوره‌های قرآن،[1] آیات زیادی پشت سر هم از قول انبیا علیهم السلام نقل می­کند که آن پیغمبر آمد و گفت:

«يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ»[2]

پیغمبر دیگر هم آمد و گفت:

«يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ».[3]

در آن سوره، چند تا از انبیا علیهم السلام را نقل می­کند که همه حرفشان این است:

«يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ».

حرفشان این بود که در برابر بت و خورشید و آب و ماه و ستاره، بندگی و بردگی نکنید؛ فقط در برابر خدا که آفریدگار شماست، بندگی و اطاعت فرمان کنید.

سخن انبیا علیهم السلام از اول تا آخر همین مسأله بندگی در برابر خداست.

قرآن کریم این مسأله را مُتقَن­تر، محکمتر، مُبیَّن­تر و مبتنی بر فلسفه وجود بیان کرده است که فطرت هر انسانی می­پذیرد. در هیچ شریعتی- با اینکه همه شرایع دعوت به بندگی در برابر خداست - این گونه که قرآن کریم توضیح داده، تفسیر فرموده و تبیین کرده، نیامده است. در هیچکدام از کتابهای آسمانی به این صراحت و روشنی و وضوح که از راه، تعبیر به صراط مستقیم فرموده، نیامده است.

خود خدا هم صراط مستقیم را تفسیر فرموده به بندگی در برابر خدا یعنی همان «اُعْبُدُوا اللَّهَ».

برگرفته از مجموعه بیانات معلم اخلاق و معرفت حضرت آیت الله خوشوقت ره درکتاب طریق بندگی

[1]. اعراف، 59 و 65 و 73 و 85 ؛ هود، 50 و 61 و84

[2]. اعراف، 59

[3]. أعراف،

صدقه زبان

نوشته شده توسطرحیمی 28ام بهمن, 1394

حضرت امیرمؤمنان علی(علیه السلام) فرمودند:

با صدقه دادن، روزی را به سوی خدا نازل کنید و کسی که به گرفتن عوض از جانب خداوند تعالی، باور داشته باشد، به بخشیدن و عطا کردن، سخی و جوانمرد است و در آن بخل نمی‌ورزد.

از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) نقل شده که فرمودند:

با فضیلت‌ترین صدقه، صدقه زبان است.

عرض کردند: یا رسول‌الله صدقه زبان چیست؟

 

صدقه بر پنج قسم است:

اول: صدقه مال، که همان بذل و تصدق و انفاق است.

دوم: صدقه جاه و مقام، که شجاعت و واسطه شدن است (برای رفع حوائج و مشکلات دیگران).

سوم: صدقه عقل و نظر، که همان مشورت و شور دادن است.
از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) نقل شده که فرمودند: صدقه بدهید بر برادرانتان با علمی که او را راهنمایی کند و رأی و نظری که او را استوار سازد و آموزش را اصلاح نماید.

چهارم: صدقه علم، و آن بذل علم به اهلش و نشر و گسترش آن بذل علم به اهلش و نشر و گسترش آن بر مستحق آن است.
حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) در این رابطه فرموده اند: از صدقه اینکه آدمی علم را به مردم تعلیم دهد و فرمود: زکات علم، یاد دادن آن به کسی که نمی‌داند.

پنجم: صدقه زبان، که همان اصلاح و وساطت بین مردم و کوشش در خاموش کردن چیزهایی که موجب افروختن کینه‌ها و خصوصیات‌هاست و اصلاح و آشتی دادن میان افراد.
از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) نقل شده که فرمودند: با فضیلت‌ترین صدقه، صدقه زبان است.

عرض کردند: یا رسول‌الله صدقه زبان چیست؟

فرمودند: شفاعتی که به واسطه آن، اسیری(بیچاره و مظلومی) را آزاد کند و از ریختن خونی مانع گردد و به برادر خویش خیری رساند و بدی و ناخوشایندی را از او دفع نماید.

باشگاه خبرنگاران

منابع:

1-نهج‌البلاغه، ص 494، حکمت 137 و 138
2-بحارالانوار، ج 75، ص68
3-کافی، ج 4، ص 3
4-مشکاة‌الانوار، ص 70
5-آموزه‌های اخلاقی در کلام معصومین، ص 260 – 249 – 250
6-بحارالانوار ، ج 73 ، ص 138
7-عدةالداعی، ص 71 – 72
8- بحارالانوار ، ج 93، ص 137