پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :

إذا عَظَّمَتْ اُمّتي الدُّنيا نَزَعَ اللّه‏ُ منها هَيْبَةَ الإسلامِ؛

هرگاه امّت من دنيا را بزرگ بدارند، خداوند شكوه اسلام را از آنان مى ‏گيرد._{تنبيه الخواطر: ج1، ص75}

امام علی(علیه السلام) فرمودند:

در شگفتم از مردمی که از غذا پرهیز می کنند

مبادا به سلامتیشان آسیب برساند،

چگونه از گناهان که آنان را به آتش می افکند پرهیز نمی کنند؟!

_{بحارالانوار ج75 ص41}

 

اسلام،تنها به یك سلسله پندها و اندرزهای فردی اكتفا نكرده است، بلكه دینی جامع و همه‌جانبه است كه آنچه را كه فرد و جامعه بدان نیازمند است، به عنوان یك واجب، فرض نموده‌است. اخلاق اسلامی در صدد آراستن انسان به فضايل و پيراستن وي از رذايل است تا حدي که صفات پسنديده در انسان به صورت ملکه درآيد.

امام باقر علیه السلام می‌فرماید:

ما در كتاب حضرت على علیه السلاماين روايت را يافتيم كه پيامبر اكرم^{(صلی الله علیه و آله)} بر بالاى منبر فرمود:

«سوگند به خدايى كه جز او معبودى نيست، هيچ‌گاه خيرى در دنيا و آخرت نصيب مؤمنى نشد، مگر به سبب خوش‌گمانى‌اش به خدا و اميدوارى به او و خوش‌اخلاقى و ترك غيبت درباره برادران ايمانى.»^{(كافى،ج2ص71،ح2)}

ادامه »

حضرت امیر مؤمنان علی علیه السلام :

مَنْ تَوكَّلَ عَلَى اللّه‏ِ ذَلَّتْ لَهُ الصِّعابُ وَتَسَهَّلَتْ عَلَيْهِ الأَسْبابِ^{غررالحكم، ح 9028}

هر كس به خدا توكل كند، 

دشوارى ‏ها براى او آسان مى‏ شود و اسباب برايش فراهم مى ‏گردد.

رسول خدا صلی الله علیه وآله در حدیثی قلب ها را به چهار دسته و گروه تقسیم کرده اند.

قَالَ‏ رَسُولُ اللَّهِ ^{(صلی الله علیه و آله)} الْقُلُوبُ أَرْبَعَةٌ قَلْبٌ فِيهِ إِيمَانٌ وَ لَيْسَ فِيهِ قُرْآنٌ وَ قَلْبٌ فِيهِ إِيمَانٌ وَ قُرْآنٌ وَ قَلْبٌ فِيهِ قُرْآنٌ وَ لَيْسَ فِيهِ إِيمَانٌ وَ قَلْبٌ لَا إِيمَانَ فِيهِ وَ لَا قُرْآنَ فَأَمَّا الْأَوَّلُ كَالتَّمْرَةِ طَيِّبٌ طَعْمُهَا وَ لَا طِيبَ لَهَا وَ الثَّانِي كَجِرَابِ الْمِسْكِ طَيِّبٌ إِنْ فُتِحَ وَ طَيِّبٌ إِنْ وَعَاهُ وَ الثَّالِثُ كَالْأَشنةِ طَيِّبٌ رِيحُهَا خَبِيثٌ طَعْمُهَا وَ الرَّابِعُ كَالْحَنْظَلَةِ خَبِيثٌ رِيحُهَا وَ طَعْمُهَ

رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم فرمود:

قلب ها چهار دسته ‏اند:

قلبى كه در آن ايمان هست اما قرآن نيست؛
قلبى كه در آن ايمان و قرآن هر دو وجود دارد؛
قلبى كه در آن قرآن هست اما ايمان نيست؛
و قلبى كه در آن نه ايمان هست و نه قرآن!

اما وضع قلب اول، مانند خرمايى است، كه خوشمزه است، ولی بوى خوش هم ندارد.
قلب دوم، مانند كيسه مِشك است كه باز باشد، يا بسته باشد، بوى خوش مى ‏دهد.
قلب سوم، مانند اشنه(گیاهی خوشبو نوعی پیچک) است، كه بوى خوش دارد، اما مزه آن بسيار بد است.
قلب چهارم، مثل «حنظل» (هندوانه خاصی به صورت خودرو در بیابات می‌روید) است كه هم بوى آن بد و هم مزه تلخ دارد.

منبع : النوادر للراوندي، ص: 5-4

 

منابع دینی، زن و شوهر را مکمل یکدیگر در تعالی روحی و معنوی برشمرده و بر لزوم رعایت احترام متقابل و انجام وظایف خود در قبال خانواده تاکید کرده است.

از توصیه‌های پیامبر و ائمه طاهرین ^{علیهم السلام} در خصوص نحوه ارتباط و معاشرت همسران با یکدیگر نمونه های در ذیل آمده، این موارد را بخوانیم.

تامین رفاه مناسب

یکی از حقوقی که خداوند برای زن بر عهده شوهر قرار داده است تامین رفاه مناسب است، رسول اکرم ^{صلی الله علیه و آله} در این خصوص فرموده‌اند؛ کسی که خداوند به او در امکانات و دارایی گشایشی داده است و او بر خانواده خود سخت می‌گیرد، از ما نیست. ^{(مستدرک الوسایل ج ۱۵)}

همچنین آن حضرت درباره ارزش تلاش مردم در تامین نیازهای مادی خانواده خود گفته‌اند، تلاش مرد برای رفاه خانواده مانند مجاهد در راه خداست. ^{(کافی ج ۵)}

در روایتی دیگر از آن حضرت نقل شده است، اگر مردی برای تامین نیازهای خانواده‌اش بیرون برود خداوند در مقابل هرگامی که برمی‌دارد یک درجه برای او می‌نویسد و چون در تامین نیازهای آنان از کار فارغ شود آمرزیده محسوب می‌شود. ^{(کنزالعمال ج ۱۶)}

اظهار محبت

از مهمترین جلوه‌های محبت و تکریم در زندگی، جلوه‌های زبانی و گفتاری است به زبان آوردن عشق، دوستی و محبت، به گفت‌وگو نشستن، مشورت کردن، تاثیر بسیاری در جلب اعتماد همسر دارد و سبب برطرف شدن مشکلات زندگی خواهد شد.
البته محبت به خانواده و همسر تا آن جا مورد قبول دین اسلام است که سبب از دست دادن محبت خدا و رسول خدا و ارزش‌های الهی نشود.

سبب زیاد شدن ایمان

پیامبر اکرم فرمودند؛ هرگاه ایمان بنده‌ای زیاد شود، محبت او نسبت به همسرش زیاد می‌گردد. ^{(مستدرک الوسایل ج ۱۴)}

در این خصوص نیز امام صادق علیه السلام فرموده‌اند؛ من گمان ندارم بر ایمان مردی اضافه شود مگر اینکه محبت و علاقه او به همسرش زیادتر می‌گردد. ^{(وسایل الشیعه ج ۲۰)}

برتر از اعتکاف در مسجدالنبی

رسول اکرم فرمودند:

نشستن مرد در کنار همسرش، نزد خدای متعال از اعتکاف در مسجد من محبوب‌تر است. ^{(وسایل‌الشیعه ج۱۴)}

تکریم خداوند

رسول اکرم‌ ^{صلی الله علیه و آله} فرمود:

هر کس همسرش را تکریم نماید، خدای عز و جل را تکریم نموده است. ^{(بحار ج۱۰۳)}

نشانه کمال ایمان

پیامبر‌ ^{صلی الله علیه و آله} فرمود:

کامل‌ترین مومنین از جهت ایمان کسی است که از جهت اخلاق نیکوترین آن ها باشد و برترین شما کسانی هستند که با زن خود خوش‌رفتار باشند. ^{(بحار ج۱۰۲)}

به بداخلاق زن ندهید

حسین‌بن بشار می‌گوید؛ به اباالحسن الرضا‌ ^{علیه السلام} نوشتم، یکی از نزدیکانم بداخلاق است، برای خواستگاری فرزندم نزد من آمده است، امام فرمودند؛ اگر بداخلاق است به او زن ندهید ^{(وسایل‌الشیعه ۱۴)}

ادامه »

امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) اوصاف اهل تقوا را برای همام بر می‌شمردند.

یکی از جملاتی که حضرت فرموند این بود که أَجْسَادُهُمْ‏ نَحِیفَة.^[1]

این جمله کنایه از آن است که اهل تقوا آدم‌های شکم‌باره، شکم‌پرست و پرخوری نیستند.

درباره‌ی این مطلب کم‌تر گفت‌و‌گو شده است. اگر هم گفت‌و‌گو شود، بیش‌تر مسائل جسمانی، طبّی و پزشکی آن بررسی می‌گردد. در حالی که پرخوری آثار منفی معنوی دارد.

از وجود شریف پیامبر خدا حضرت محمد(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) است كه حضرت فرمود:

مَا مَلَأَ الْآدَمِیُّ وِعَاءً شَرّاً مِنْ‏ بَطْنِهِ‏.^[2]

انسان هیچ ظرفی که از شکمش بدتر باشد را پر نمی‌کند. بدترین ظرفی که پر می‌شود، ظرف شکم است.

حضرت در روایت دیگری فرمود:

إِیَّاکُمْ‏ وَ فُضُولَ‏ المَطْعَمِ‏ فَإِنَّهُ یَسُمُّ الْقَلْبَ بِالْفَضْلَةِ وَ یُبْطِئُ بِالْجَوَارِحِ عَنِ الطَّاعَةِ وَ یُصِمُّ الْهِمَمَ عَنْ سِمَاعِ الْمَوْعِظَةَ.^[3]

بپرهیزید از غذای زیادی؛ چرا که سه اثر سوء معنوی دارد:

اول آن‌که قلب را علامت سختی می‌زند. فرد قساوت قلب پیدا می‌کند، قساوت قلب خود آثار سوء مفصلّی را دارد.

دوم آن‌که وقتی شکم پر می‌شود و فرد بیش از سیری غذا می‌خورد ـ‌ اگرچه شکم هنوز پر نشده باشد ـ جوارح انسان نسبت به طاعت سنگین می‌شود. انسان فکر می‌کند با بیش‌تر خوردن، قدرت بیش‌تری برای طاعت پیدا می‌کند؛ امّا برعکس انسان سنگین می‌شود. در برخی روایات وارد شده است که خداوند قدرتی غیر عادی به همراه نشاط در اعضاء و جوارح اهل زهد، برای عبادت پدید می‌آورد. در صورتی که اگر زیاد از حد غذا بخوریم، نسبت به عبادت سنگین می‌شویم.

اثر سوم این است که گوش‌ها از غذای زیادی کر می‌شوند؛ در نتیجه یا اصلاً موعظه را نمی‌شنوند یا اگر هم می‌شنوند اثر نمی‌کند.

امام صادق(علیه‌السلام)می‌فرمایند:

لَیْسَ شَیْ‏ءٌ أَضَرَّ لِقَلْبِ‏ الْمُؤْمِنِ‏ مِنْ کَثْرَةِ الْأَکْل وَ هِیَ مُورِثَةٌ شَیْئَیْنِ قَسْوَةَ الْقَلْبِ وَ هَیَجَانَ الشَّهْوَة‏.^[4]

هیچ چیز به اندازه‌ی پرخوری برای قلب مؤمن ضرر ندارد. پرخوری دو ارث برای او به جای می‌گذارد:

قساوت قلب و هیجان شهوت. این موضوع به خصوص برای کسانی که فعلاً به هر دلیلی امکان ازدواج ندارند مشکل را مضاعف می‌کند.

روایتی دیگر از امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) نقل شده است که:

إذَا مُلِى‏ءَ الْبَطْنُ مِنْ الْمُبَاحِ عَمًى الْقَلْبِ عَنْ الصَّلَاحِ.^[5]

اگر شکم از غذای حلال پر شود ـ حرام که اصلاً جای بحث ندارد ـ قلب از دیدن صلاح خود نابینا می‌شود.

نِعْمَ الْعَوْنُ عَلَى أَسْرِ النَّفْسِ وَ کَسْرِ عَادَتِهَا الْجُوع‏.^[6]

چه کمک خوبی است گرسنگی برای این‌که انسان بتواند نفس خود را مهار کند و عادات بد خود را بشکند. زمانی که آدم احساس می‌کند نمی‌تواند جلوی نفس خود را بگیرد، باید از این‌جا شروع کند. خداوند استاد ما را بیامرزد. ایشان می‌فرمود: داداش جون! یابو که چموش میشه «جو» اش رو کم می‌کنند، بارش رو زیاد! این‌ها آثار معنوی است.

امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) آثار مادی آن را نیز فرمودند:

لَا تَجْتَمِعُ الْفِطْنَةُ وَ الْبِطْنَة.^[7]

تیزهوشی و پرخوری با هم جمع نمی‌شود. پرخوری بر هوش و استعداد هم اثر می‌گذارد.

رسول گرامی خداوند(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) نیز فرموند:

الْمَعِدَةُ بَیْتُ‏ کُلِ‏ دَاءٍ وَ الْحِمْیَةُ رَأْسُ کُلِّ دَوَاء.^[8]

عموم دردها از معده برمی‌خیزید و پرهیز اصل و اساس هر درمانی است.

امام هادی(علیه‌السلام) هم جمله‌ای بسیار جالب فرموده‌اند:

السَّهَرُ أَلَذُّ لِلْمَنَامِ وَ الْجُوعُ یَزِیدُ فِی‏ طِیبِ‏ الطَّعَام‏.^[9]

«سَهَر» به معنای بیداری در سحر است. کسانی که در آن زمان بیدارند خواب لذیذتری دارند.

هم‌سفری در تشرف به مکه داشتیم؛ خداوند او را حفظ کند. ایشان می‌گفت: این چُرتی که زدم چُرت مرغوب بود! چرت‌های نامرغوبی هم داشت که به درد نمی‌خورد. بیداری در سحر باعث می‌شود چرت‌های انسان مرغوب شود. گرسنگی سبب می‌شود که غذا گواراتر شود. اگر انسان خیلی گرسنه باشد، دیگر به غذای خیلی خوش‌مزه نیاز نیست. همین گرسنگی غذا را در نظر انسان خوش‌مزه می‌کند.

پزشکی هست به نام آقای حسن‌تاش که به خاطر کهولت سن دیگر مطب نمی‌رود. خدا ایشان را حفظ کند. پزشک متدینی است. ایشان پزشک مرحوم آیت الله آقای سید احمد خونساری(رحمت‌الله‌علیه) بود. من این قضیه را از خود دکتر حسن‌تاش شنیدم که می‌گفت: آقای خوانساری را سن نود و سه ـ نود و چهار سالگی چک آپ کردم، دیدم هیچ مشکلی ندارند. خواستم ببینم آرتروز دارند یا نه، پرسیدم: آقا استخوانتان درد نمی‌کند؟

ایشان با تعجب پرسیدند: مگر استخوان درد هم می‌گیرد؟!

این جمله‌ای بود که مرحوم آقای خونساری گفته بود. دکتر حسن‌تاش می‌گفت راز سلامتی آقای خوانساری در آن سن این بود که خیلی کم غذا می‌خورد.

ایشان خاطره‌ای تعریف کرد که یک روز که خواستم از پیش آقای خوانساری بروم، چون موقع نهار بود ایشان به من فرمود که نهار پیش ما بمان، من هم گفتم: چشم. سفره انداختند. من دقت کردم ببینم آقای خوانساری چند لقمه غذا می‌خورند. تردید از ایشان بود که گفتند: نمی‌دانم چهار یا پنج لقمه خوردند!

به ایشان گفتم: آقا سیر شدید؟

ایشان فرمودند: نه!

پرسیدم: پس چرا نمی‌خورید؟

فرمودند: وقتی که سفره را جمع می‌کنند من گرسنگی یادم می‌رود، به همین مقدار کافی است!

این رفتار همان توصیه‌ی روایات است که فرموده‌اند: قبل از سیر شدن دست از غذا بکشید.^[10]

ما باید این نکته را در زندگی خودمان به عنوان یکی از چیزهایی که نفس را مهار می‌کند، مورد نظر قرار دهیم.

پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) فرمود:

لَا یَدْخُلُ‏ مَلَکُوتَ‏ السَّمَاوَاتِ‏ وَ الْأَرْضِ مَنْ مَلَأَ بَطْنَه‏.^[11]

کسی که اهل شکم پرستی باشد را در ملکوت آسمان‌ها و زمین راه نمی‌دهند.

[1]. نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص: 303.

[2] . مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏16، ص: 210.

[3] . بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج‏69، ص: 199.

[4] . بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج‏63، ص: 337

[5] . غرر الحکم و درر الکلم، ص: 291.

[6] . مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏16، ص: 214.

[7] . مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏16، ص: 222.

[8] . بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج‏59، ص: 290.

[9] . بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج‏75، ص: 369.

[10]. تحف العقول، النص، ص: 172.

[11] . مجموعة ورام، ج‏1، ص: 99.

منبع: ماء معين

 

پیامبــــــر گرامی اسلام(صلوات الله علیه) فرمودند :

کودکان را به پنج دلیل دوست دارم:

۱- “گـریه مـی کننـد” چـــرا کـــه چشمـان گـریـان کـلیــد بهشت اسـت.

۲- “قهـر می کنند” ولی زود آشتی میـکننـد چرا که دلی “بی کینه” دارنـد.

۳- “چیزی را زود خراب میکننـد” چـون “دلبستگـی” بــه دنیـا نـدارند.

۴- “بـا خاک بـازی مـی کنند” چـون “غـرور” نــدارنـد.

۵- “هـر چـه دارند مـی خـورند” چـون غم فـردا نـدارنـد.

_{اصول کافی}

زرّ بن حبيش مى گويد: از محمد بن حنفيه شنيدم كه مى گفت:

در ما شش خصلت است كه در كسى از پيشينيان نبود و پس از ما هم در كسى نخواهد بود،

1. از ماست محمد سرور پيامبران

2. و على سرور وصيّان

3. و حمزه سرور شهيدان

4. و حسن و حسين سروران جوانان بهشتى

5. و جعفر بن ابى طالب كه مزيّن به دو بال است و با آنها در بهشت هر كجا كه خواهد پرواز مى كند

6. و مهدى اين امت كه عيسى بن مريم پشت سر او نماز مى خواند.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلشَّاهِ أَبُو اَلْحُسَيْنِ اَلْفَقِيهُ بِمَرْوَ اَلرُّوذِ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ عَبْدِ اَلرَّزَّاقِ أَبُو إِسْحَاقَ اَلْأَنْطَاكِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ اَلْمُسْتَفَادِ قَالَ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ سَلَمَةَ اَلنُّمَيْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عِيسَى بْنُ يُونُسَ عَنْ زَكَرِيَّا بْنِ أَبِي زَائِدَةَ عَنْ زَائِدَةَ عَنْ زَاذَانَ عَنْ زِرِّ بْنِ حُبَيْشٍ قَالَ سَمِعْتُ مُحَمَّدَ بْنَ اَلْحَنَفِيَّةِ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ يَقُولُفِينَا سِتُّ خِصَالٍ لَمْ تَكُنْ فِي أَحَدٍ مِمَّنْ كَانَ قَبْلَنَا وَ لاَ تَكُونُ فِي أَحَدٍ بَعْدَنَا مِنَّا مُحَمَّدٌ سَيِّدُ اَلْمُرْسَلِينَ وَ عَلِيٌّ سَيِّدُ اَلْوَصِيِّينَ وَ حَمْزَةُ سَيِّدُ اَلشُّهَدَاءِ وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ وَ جَعْفَرُ بْنُ أَبِي طَالِبٍ اَلْمُزَيَّنُ بِالْجَنَاحَيْنِ يَطِيرُ بِهِمَا فِي اَلْجَنَّةِ حَيْثُ يَشَاءُ وَ مَهْدِيُّ هَذِهِ اَلْأُمَّةِ اَلَّذِي يُصَلِّي خَلْفَهُ عِيسَى اِبْنُ مَرْيَم ^{علیه السلام} .

_{الخصال / ترجمۀ جعفری :: ابن بابویه، محمد بن علی}

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمودند :

هر كه [در معامله] با مسلمانان فریبكارى كند، روز قيامت با يهود محشور می شود.

قال رسول الله صلى الله عليه و آله :

مَن غَشَّ المُسلمينَ حُشِرَ مَعَ اليَهودِ يومَ القِيامَةِ ؛ لِأنَّهُم أغَشُّ الناسِ للمُسلِمينَ .^{من لایحضره الفقیه}

هر كه [در معامله] با مسلمانان فریبكارى كند، روز قيامت با يهود محشور شود؛ زيرا اين جماعت فریب كارترين مردم نسبت به مسلمانان هستند.

*یکی ازمصادیق تضییع حقوق مردم غش درمعامله است، غش عبارتست از آمیختن چیزی کم ارزش یا بی ارزش با چیزی با ارزش.

^{خبرگزاری «حوزه»}