یکی از مسائلی که با شما در مورد آن صحبت کردیم این بود که زهد امیرالمومنین علی علیه‌السلام فراگیر در همه شئون پیدا و پنهان امام است و این زهد در همه جوانب است . ریشه زهد هم معرفت نسبت به خود و دنیا و ارزش های واقعی است . شاید منشاء سایر فضائل حضرت همین زهد نسبت به دنیا باشد . یکی از چیز هایی که در سیره علی علیه‌السلام برجسته است این است که حضرت حاضر نشدند از گزاره های دینی در هیچ یک از شئون زندگی استفاده ابزاری کنند .

استفاده ابزاری از دین بر این است که انسان برای رسیدن به دنیا و برای میل به مطلوب دنیایی خودش از دین به عنوان وسیله استفاده کند . داریم کسانی که برای رسیدن به دنیا و میل به مطلوب دنیایی خودشان ، دین را ابزار قرار می دهند . خیلی ها از گزاره های مشتبه دینی استفاده کرده اند برای در افتادن با محکمات . در زمان برخی از خلفا هفتاد حکم مسلم دینی تغییر کرد . این تغییر در جامعه معتقد که کسی از لحاظ محتوا دین را دست کاری بکند و بعد هم جامعه به عنوان رسم معمول به این بدعت عمل کند که بعد ها دلسوزان دین نتوانند این بدعت را به سنت پیغمبر تغیر دهند.

علی علیه‌السلام وقتی به حکومت رسید و فرمود: ” من نمی توانم به ترکیب کارهایی که فلانی انجام داده است دست بزنم . فریاد مردم بلند می شود.” فرد آنقدر قدرت داشت که می توانست قبله را تغییر دهد و این قدرت از استفاده ابزاری از دین و استفاده از گزاره های مشترک برای از بین بردن اصول مسلم دین نشات می گیرد .

یکی از این بدعت ها “نماز تراویح” بود که ابداع آن ریشه در استحسان و ذوق شخصی دارد. یکی از خلفا وارد مسجد شد و دید مسلمانان متفرق نشسته اند . گفت نافله ماه رمضان 1000 رکعت است و شیعه و سنی ندارد و همه ما موظف به عمل استحبابی هستیم . اگر کسی ما را این گونه ببیند فکر می کند اختلاف در بین مسلمین است. “وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا” “یدالله مع الجماعة.” یک نفر بایستد به عنوان امام و مابقی اقتدا کنید و به این راحتی این ابداع انجام شد و این بدعت انجام گرفت و اکنون هم بین اهل سنت مرسوم است.

هردینی سرود و نمادی دارد . آمدند خدمت پیامبر صلی‌الله‌ علیه‌و‌آله و گفتند : نماد دین ما چه باشد ؟ حضرت بلال را برای اذان گفتن فرستادند . این اذان همان اذانی است که در معراج جبرائیل برای پیغمبر صلی ‌الله‌ علیه‌ و ‌آله گفت . این اذان تا زمان خلیفه اول “حی علی خیرالعمل” داشته است و در زمان خلیفه دوم براساس ذوق شخصی این فراز حذف می شود . دلیل حذف را این گونه بیان می کند : که وقتی مسلمانان در جهادند و اذان گفته شود با این جمله دست از جهاد می کشند . کسی نگفت که در زمان پیامبر صلی‌الله‌ علیه‌و‌آله در غزوه ها همین جمله گفته می شد و جهاد هم می کردند . لذا باب “حی علی خیر العمل” بسته شد و باب “الصلاه خیر من النوم”را گشودند.

برای دفاع از دین باید بنیه دینی داشت . تقی زاده روشن فکر دوران مشروطه می گفت : برای در افتادن با دین ، در جامعه معتقد ، لاجرم مجبورید نقاب متدینانه بزنید و در قالب دفاع از دین قرائت های شاذ کنید . بگویید منظور آیه این نیست و چیز دیگری است .

یهودی ها دو کار می کردند : مفاد قانون را عوض می کردند و قوانین ابداع می کردند.

بالاترین جرائم معنوی نسبت ناروا دادن به شارع است یعنی همان بدعت . در فضای مجازی هر پستی را کپی می کنیم و توجه نداریم به محتوا.

معاویه لعنة الله علیه استاد استفاده ابزاری از دین بود . وقتی بخواهید موج هایی که منجر به انقلاب می شود مهار کنید باید از راه کارهای احساسی و روش های عوام فریبانه استفاده کنید . موسس جر در کلام اسلامی معاویه است که بزرگترین خدمت را به ادیان کرد و به لطف او خیلی از احکام عملی دین را از کار افتاد.

پیامبر صلوات الله علیه هیچ گاه در نقد های خود اسم کسی را نمی بردند تا فرد در جامعه انگشت نما نشود ولی آنقدر خطر معاویه جدی بود که پیامبر صلی ‌الله‌ علیه‌ و ‌آله با دست به معاویه اشاره کردند و فرمودند: خلافت بر اینان حرام است . بعد از رسول اکرم صلی ‌الله‌ علیه‌ و ‌آله برای مشروعیت دینی حکومتش در جامعه اسلامی هم توسل کرد به آیه ای که می فرماید: ورقه ای از درختی نمی افتد مگر با اذن خدا و می گفت : اگر برگی بدون اذن خدا نمی افتد ، پس چگونه من بدون اذن خدا حکومت می کنم و قطعا خدا حکومت مرا تائید می کند .

در جامعه ایمانی و اسلامی انسان برای از بین بردن دین موفق نمی شود مگر با تظاهر به دینداری . معاویه توجیه می کرد که ما بت می سازیم برای بت پرستان تا بنیه اقتصادی جامعه قوی شود و یا وقتی مشروب می ساختند و به کشور های دیگر صادر می کردند توجیه می کرد که فرصت شغلی ایجاد می کنم.

در هیچ یک از شئون زندگی امیر علیه‌السلام  هدف وسیله را توجیه نکرد . اگر در طول تاریخ چنین انسان هایی موفق شدند و حضرت 20 سال سکوت کردند و بیعت کردند و یا امام حسین علیه‌السلام مدتی سکوت کردند ، دلیلش این است که فرد مهاجم ، مصلح به ابزار دین بود . فرد با دین آمده جلو و حضرت باید جوابگو باشد . تیغ برّا در جامعه دینی گزاره های دینی است. خوارج انسان های قوی ای بودند و مقابل علی علیه‌السلام شعاری داشتند در سوره یوسف : ” إِن‌ الْحُكمُ إِلا لِلَّهِ “ استفاده ابزاری می کردند و اینگونه تفسیر می کردند. “لاحکومة الا لله“ 

جامعه اسلامی سرپرست نمی خواهد . تمام فتن و شرور سه ضلع دارد معاویه و عمروعاص و علی علیه‌السلام . علی علیه‌السلام می فرمود: حرف و شعار حقی است اما تفسیر شما اشتباه است . علی علیه‌السلام که اوج رِأفت است دستور داد زخمی های آنها را هم کشند و فرمود : مملکت سرپرست می خواهد . بد قانونی از بی قانونی بهتر است . زیرا این حاکم یک جا از دین دفاع خواهد کرد.

وارث