یکی از مهمترین تذکرات و توصیههایی که در فرهنگ قرآن و عترت علیهم السلام بسیار بر آن تأکید شده است، پرهیز از عمل گناه و حتی فکر کردن به آن است. این توصیهای است که پیوسته تمام ائمه علیهم السلام و حتی انبیاء و رسل علیهم السلام بر آن متذکر شدهاند و این نشان میدهد که پرهیز از محرمات از پایههای اساسی ایمان و اعتقاد و حتی از ارکان اصلی سعادت به شمار میرود. حتی بسیاری از علمای معاصر نیز به شاگردانشان این توصیه را میکردند که صرف انجام واجبات و پرهیز از محرمات آدمی را به درجات والایی میرساند.
بهطور کلی در روایاتی که به موضوع مرگ انسانها اشاره شده است، غلبه بر مردن روح انسانهاست تا جسم آنان، لذا شاید بتوان اینگونه بیان کرد که مردن روح و قلب امری بسیار مهمتر از مردن جسم آدمی است، پس باید از عواملی که منجر به مرگ قلب و روح میشود، پرهیز کرد. از جمله راهکارهایی که از سوی اهل بیت علیهم السلام برای ترک گناه ارائه شده است، دور از شدن از فضایی است که امکان گناه در آن میرود، فکر نکردن به گناه، توجه به محضریت الهی، عدم خلوت با زن نامحرم، اندیشیدن درباره عاقبت آن و … است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در حدیثی چنین میفرمایند: «مَنْ یَمُوتُ بالذُنوب أَکْثَرُ مِمَّنْ یَمُوتُ بالآجال وَ مَنْ یَعیشُ بالإحْسان أَکْثَرُ ممَّن یَعیشُ بالأَعمار»، آنها که بر اثر گناه میمیرند از آنها که با مرگ طبیعی از دنیا میروند بیشترند و آنها که بر اثر نیکوکاری عمر میکنند از آنها که با عمر طبیعی زندگی میکنند، بیشترند. این حدیث با کمی تغییر نیز چنین نقل شده است: «موت الإنسان بالذنوب أکثر من موته بالأجل، وحیاته بالبرّ أکثر من حیاته بالعمر» (أمالی طوسی، ص701/ منتخب میزان الحکمه، ص222).
به نظر میرسد منظور از مرگ در این حدیث، مردن روح آدمی است و این یعنی بسیاری از انسانها بر اثر گناه زیاد و بهتعبیری «ذنب علی ذنب»، حیات حقیقی خودشان را از دست میدهند ولو در ظاهر نفس بکشند. پس «گناه» یکی از مهمترین عوامل اصلی مردن روح و قلب انسانهاست که باید برای ادامه این حیات حقیقی و بهره از آن با عامل اصلی آن یعنی گناه مقابله کرد.
در ادامه کلیپی از سخنرانی حسین خیراندیش، مدیرعامل مؤسسه تحقیقات حجامت ایران پخش میشود که در آن به مصداقی از تأثیر گناه در تسریع مرگ اشاره میکند، جوانی که بهدلیل سرطان اندکی از عمرش باقی مانده بود، اما با توبه به درگاه خداوند، پیشرفت غده سرطانی در او متوقف شد.