محمد حسین تابع منش، مقتل شناس و پژوهشگر دینی در خصوص شخصیت حضرت رباب سلام الله همسر امام حسین علیه السلام گفت: رباب سلام الله ، دختر «امرأ القيس بن عديّ بن اوس‏بن جابربن کعب‏بن عُليم کلبي» است. پدر او دردوران خلافت خلیفه دوم از شام به ‏مدينه‏ آمد و به دين اسلام گرويد، و از سوي خليفه به امارت قبيله «قضاعه» منصوب گشت.  

 

این پژوهشگر دینی در خصوص چگونگی پیوند رباب سلام الله با امام حسین علیه السلام بیان کرد:

وی در برخوردی که با امام علی علیه السلام داشت، شیفته ایشان شد. سخنان شيرين و دلنشين علي علیه السلام ، جمال دلرباي او و فرزندانش و شخصيّت بي‏نظير اين خاندان، امرأ القيس را بر آن داشت که سه دختر خود «محياة، سلمي و رباب» را به ترتيب به عقد حضرت علي علیه السلام و امام حسن علیه السلام و امام حسين علیه السلام درآورد و به اين پيوند ناگسستني افتخار کند.

 

این مقتل شناس در خصوص رابطه امام حسین علیه السلام و حضرت رباب سلام الله اظهار کردند: رباب دو فرزند از امام حسين علیه السلام داشت، يکي سکينه و ديگري عبدالله بن حسين معروف به علي اصغر علیه السلام . صفا و محبّت متقابل رباب و حسين علیه السلام فوق‏ العاده زياد بود و هيچ يک فراق يکديگر را تحمّل نمي‏کردند. امام حسين علیه السلام در اشعاري که به وي منسوب است مي‏فرمايد « من منزل و مأوايي را دوست دارم که رباب و سکينه در آن باشند و در فراق آنان شب چنان طولاني گردد که مثل اينکه ديگر شب‏ها نيز به آن پيوسته است. من حاضرم همه اموال خود را در راه دوستي رباب و سکينه‏ام خرج کنم، در اين‏باره از هيچ سخني ابا ندارم!» (بررسي تاريخ عاشورا، ص 166، اغاني، ج 16، ص 136)

 

وی افزود: نسابه معروف «المجدي» نيز تأکيد دارد که« امام حسين علیه السلام سکينه و مادرش رباب را دوست مي داشت.» اين دوستي به دليل بزرگواري رباب بود. چنان که از هشام کلبي، مورخ مشهور نقل شده که « من خيار النساء و افضلهنَّ» رباب از بهترين زنان و از برترين آنها بود.

 

 

مدرس مقتل شناسی با اشاره به عشق فراوان حضرت رباب سلام الله به امام حسین علیه السلام بیان کرد: رباب تنها يک سال پس از شهادت اباعبدالله علیه السلام زنده ماند و آن چنان ناله و شيون کرد که در فراق ابدي شوهر سوخت. او از آب گوارا و سايه درخت و خانه دوري می کرد و لب به غذاي پخته نمی زد و در کنار تربت حسين علیه السلام به عزا نشست و افسردگي را پيش گرفت. وی چنان گريه‏ می کرد که آب ديده‏اش تمام می شد و توان حرکتش به پايان می رسيد. رباب پس از واقعه کربلا خطاب به پيامبر خدا(ص) گفت: يا رسول اللَّه! سوگند به خدا جز تو پدرشوهري نگزينم، و تنها افتخار عروس بودن تو و زهرا و علي را بسر دارم و با اين انگيزه به شما مي‏پيوندم. (کامل ابن اثير، ج 4، ص 88)

 

تابع منش ادامه داد: رباب به مدت يک سال در کنار قبر مطهر  امام حسین علیه السلام زندگی کرد. در بعضی از تواريخ معتبر نقل شده است که رباب بنت امري‏ء القيس کلبي تا يک سال در کنار قبر مبارک امام علیه السلام در کربلاء ماند و پس از آن به مدينه مراجعت کرد و از کثرت غم و حزن و تأسف بر آن حضرت از دنيا رفت. همچنین آن بانوي باوفا با اسراء اهل‏بيت علیه السلام به شام رفته بود.

 

تابع منش در خصوص حضور تأثیر گزار حضرت رباب سلام الله در زمان اسارت اهل بیت علیه السلام پس از واقعه کربلا گفت: در مجلس ابن زياد در کوفه‌، سرهاي شهيدان را در اطراف مجلس قرار داده بودند و سر مبارک حسين علیه السلام داخل تشتي‌، جلو ابن زياد بود. رباب‌، سر حسين علیه السلام را از برابر ابن زياد برداشت‌، بوسيد و در دامان گرفت و خواند «وا حُسَيْناً فَلا نَسيت‌ُ حُسَيْناً 

 

اقْصَدَتْه‌ُ اسِنَة‌ُ الاعْداءِ

 

غادَروه‌ُ بِکربَلاءَ صَريعاً 

 

لا سَقي اللهُ جانبي کَربَلاء»

 

«دريغ بر حسين‌! هرگز او را فراموش نمي‌کنم‌، که نيزه‌هاي دشمنان‌، قصد او را کردند. او را به حيله کشتند و در زمين کربلا به خاک افکندند، خداوند هيچ گاه زمين کربلا را سيراب نکند.» عاطفه جوشان رباب سلام الله ، سخنان زينب سلام الله و گفتگوي ابن زياد با امام سجاد علیه السلام ، مجلس ابن زياد را بر هم زد و ابن زياد را رسوا کرد.

 

وی در پایان در خصوص ازدواج نکردن حضرت رباب سلام الله پس از شهادت امام حسین اظهار کرد: مي‌نويسند که در مدينه‌، تعدادي از بزرگان و اشراف عرب به خواستگاري رباب آمدند، اما اين زن وفاپيشه هرگز نپذيرفت و گفت‌: «پس از حسين علیه السلام کدام مرد شايسته همسري من است و بعد از پيامبر بزرگ‌، خود را عروس چه کسي بدانم‌؟»

 

منابع:

 

1ـ مکارم الاخلاق، ص197، بيروت.

 

2ـ الاغاني، ج16، ص140 ـ 141، قاهره، انساب الاشراف، ج1، ص195، انتشارات محمودي.

 

3ـ مجله تراثنا، ش10، 187، مؤسسه آل البيت.

 

4ـ طبقات الکبري، ج3، ص100 و ج5، ص182، 186، بيروت.

 

5ـ الاغاني، 16، ص141 ـ جمهرة انساب العرب، ص457.

 

6ـ البداية و النهاية، ج8، ص212 ـ الکامل، ابن اثير، ج4، ص88، بيروت.

 

7ـ البداية و النهاية، ج8، ص212.

 

8ـ المجدي، ص92، قم.

 

9ـ الاغاني، ج16، ص141.

 

10ـ مجله تراثنا، ش10، ص128 ـ الاغاني، ج16، ص136 ـ انساب الاشراف، ج1، ص195 ـ 196 ـ البدايه و النهايه، ج8، ص211 ـ المعارف، ص93، بيروت ـ الفصلو المهمة، ص183 ـ المجدي، ص92 ـ مقاتل الطالبين، ص94، بيروت ـ اعلام النساء المؤمنات. ص346. در برخي از نقلها به جاي «تحلّ بها»، «تکون بها» آمده و در روايتي ديگر به جاي آن «تُصيَّفُه».

 

11ـ الاغاني، ج16، ص140 ـ اعيان الشيعه، ج6، ص449 (طبع جديد) ـ تراثنا، ش10، ص128 ـ البدايه و النهاية، ص211، شرح الاخبار، الجزء الثالث عشر، ص14. در نقلي به جاي «مطيعا»، «مضيعا» آمده و برخي ديگر به جاي «يُغَيِّبُني»، «يعليني» ذکر شده است.

 

12ـ تاج العروس، ج1، ص263 ـ اعيان الشيعه، ج6، ص449. ابوالفرج از قول ابن عبده آورده است که رباب، فرزند حارثه، فرزند اوس بن حارثه بن لام الطايي بوده است (مقاتل الطالبين، ص94). ظاهرا مقصود از آل لام، همين خانواده است.

 

13ـ الاغاني، ج16، ص142 ـ اعيان الشيعه، ج6، ص449 ـ اعلام النساء، ص439 ـ اعلام النساء المؤمنات، ص347 ـ منتهي الآمال، ج1، ص335 ـ ادب الطف، ج1، ص61، انتشارات دارالمرتضي.

 

14ـ الکامل، ج4، ص88 ـ الاغاني، ج16، 141 ـ اعيان الشيعه، ج6، ص449.

 

15ـ تذکرة الخواص، ص260، انتشارات نينوي الحديثة ـ ادب الطف ـ ج1، ص61، به نقل از: تاريخ القرماني، ص4 ـ منتهي الآمال، ج1، ص463 ـ اعيان الشيعه، ج6، ص449 ـ اعلام النساء المؤمنات، ص347.

 

16ـ تذکرة الخواص، ص265 ـ الکامل، ج4، ص88.

 

17ـ البداية و النهاية، ج8، ص212.

 

18ـ الکامل، ج4، ص88.