امروزه باید پذیرفت که باید برای دنیای آدمیان، دو گونه فضا و اتمسفر در نظر گرفت: فضای نخست، همین دنیای ظاهری و آشکار است که زندگی مان در آن جریان دارد؛ و فضای دوم، فضای مجازی است که آرام آرام دارد چتر خود را می گستراند و دایره این چتر هر لحظه وسیع تر از لحظه پیش می شود و باید برای آن چاره ای اندیشید و راه فراری از آن وجود ندارد.

یکی از مواردی که اثرگذاری زیادی در تغییر سبک زنگی افراد یک جامعه دارد، ورود و بسط پیدا کردن تکنولوژی های رسانه ای است. بگونه­ای که هر یک از آن ها به تنهایی تبعات گسترده فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی را در هر جامعه ای ایجاد خواهد کرد.

 تکنولوژی های رسانه ای را می توان هر نوع وسیله ی مدرنی تلقی کرد که توانایی انتقال پیام به مخاطب را داشته و موجب ایجاد دگرگونی های فراوانی در مختصات فکری افراد می شود. مهمترین پدیده ای که این ابزار های رسانه ای و در حین حال سرگرم کننده با تغییر در سبک زندگی مردم، باعث گسترش آن می شوند، ایندیویژوالیسم (Individualism)یا تفردگرایی است.

 این تکنولوژی ها موجب شده، انسان با گذر از جمع گرایی که به معنای ارتباط بین اعضای خانواده و در گامی بالاتر ارتباط با جامعه است، به تفرد گرایی سوق پیداکنند؛ هرچند، روند ایندیویژوال شدن در کشوری مانند ایران در نسبت با دیگر کشور های توسعه-یافته به علت میزان ضریب نفوذ تکنولوژی و روحیه جمع گرایی انسان ایرانی، از نرخ رشد کمتری برخوردار است.

در میان تکنولوژی های رسانه ای ظهور گوشی های هوشمند(Smartphone) و ورود آن ها به عرصه جهانی موجی از تحولات گوناگون فردی و اجتماعی را رقم زد.

گوشی های هوشمند در نسبت با گوشی های قدیمی تر از امکانات ویژه ای برخوردار می باشند و همان طور که از نامشان پیداست، هوشمندی آن ها موجب شده افراد بدون در نظرگرفتن جنبه ارتباطی آن، کامپیوتری جیبی و همیشه همراه در اختیار داشته باشند و عدم وجود آن را به مثابه یک خلاء ابزاری برای خود بپندارند.

اسباب بازی بودن گوشی های هوشمند و دیگر وسایل هم خانواده آن، موجی از غفلت را در میان مردم جهان ایجاد کرده است. باید این حقیقت تلخ اما واقعی را پذیرفت، که مدیران جهانی به خوبی توانسته اند بشر را تحت لوای استفاده از تکنولوژی های روز سرگرم کرده و با تزریق نفهمی به جهانیان و استعمار دیگر ملت ها به درآمد های هنگفت دست پیدا کرده اند.

تبلیغات گسترده و پر زرق و برق در این باره، ایجاد احساس نیاز کاذب به کاربران جهانی و رونمایی چند ماه یک بار از گوشی های جدید بدون ایجاد تغییرات اساسی، اصلی ترین حربه کلان سرمایه داران می باشد که توانسته اند ذهن و قلب میلیون ها کاربر را در اختیار خود بگیرند.

برای اثبات این ادعا استناد به گزارش رسمی شرکت اپل کافی است. در مارس ۲۰۱۲ به هنگامی که چونلی فو از چین ۲۵ میلیاردمین اپلیکیشن را دانلود کرد، شرکت اپل 10 اپلیکیشن پرفروش آیفون را معرفی نمود. بازی های کودکانه اما سرگرم کننده بیشترین رکورد دانلود از آی تیونز آپ استور (iTunes App Store) را داشته و در کنار آن اپلیکیشن شبکه های اجتماعی، هوا شناسی، عکاسی، فیلم و موزیک که غالباً جز برنامه های سرگرم کننده محسوب می شوند نیز، در بالاترین رده¬های دانلود قرار گرفته اند.

و هم اکنون که تعداد دانلود ها از آپ استور به بیش از پنجاه میلیاردمین بار رسیده، دسته بندی و نوع رکورد ها چندان تغییر چشمگیری نداشته است.

به واقع بشری که اصل و اساس تمدن را بر پایه اومانیسم و امیال نفسانی پایه ریزی کرده، “من حقیقی” خویش را که از نور الهی گرفته شده فراموش نموده و با میدان دادن به “من مجازی"، خود را در ورطه غفلت فرو می برد. باید پذیرفت که بشر امروز علی رغم پیشرفت و تعالی مادی با پر و بال دادن افراط گونه به امیال نفسانی، حقیقت هستی و هدف آفرینش خود را فراموش کرده است.

نکات ذکر شده دلیل بر زیر سوال بردن مطلق این دستگاه ها و در کل تکنولوژی نمی باشد، ولیکن نمی توان از این واقعیت انکار ناپذیر گذشت که اکثر کاربران با عدم حُسن استفاده از این وسایل تنها به دنبال سرگرمی می باشند که این خود ناشی از یک غفلت بزرگ است. گذشته از این مسئله و غفلت بشر، این میدانگاه عظیم موقعیتی مناسب برای پیش برد اهداف مدیران جهانی محسوب می شود.

مدیران یهودی جهان درست در زمانی می توانند خواسته های خود را بر دیگران تحمیل کنند که توده هدف در غفلت و سرگرمی باشد، تا در پس آن غفلت بتوانند اهداف خود را به پیش ببرند. در اصول شیطانی تصرف قلب ها و سیادت بر ذهن ها با اغواگری صورت می گیرد، امری که هم اکنون راهبران جهانی به خوبی به آن واقف هستند

1) آسیبها

برخی از تهدیدهای این نرم افزارها عبارت است از:

الف) عدم امکان مدیریت زمان و اتلاف عمر از راه اعتیاد به این برنامه ها و در نتیجه، افت تحصیلی نوجوانان و جوانان؛

ب) تهدید امنیتی افراد از راه امکان تشخیص موقعیت مکانی ایشان برای صاحبان نرم افزارها؛ پژوهشگران طی آزمایشی به کمک ابزار جدیدی به نام “+DNT"، دریافتند در فیس بوک بیش از 200 ردیاب وجود دارد که فعالیت افراد در فضای سایبر را ردگیری می کند.

شرکت سازنده این ابزار، ردیاب ها را “درخواستی” معرفی می کند که مرورگر شما را وامی دارد اطلاعات مورد نظر برای ذخیره سازی یا فعالیت های آن لاین تان را به اشتراک بگذارید. این ردیاب ها در قالب کوکی ها، کد جاوا، تصاویر گرافیکی یک پیکسلی و تگ های آی فریم ظهور می کند.

 کوکی ها بیت های کوچک از نرم افزاری هستند که صفحات اینترنتی بر روی رایانه شما به جا می گذارند. این کوکی ها، شما را به شکل پنهانی شناسایی کرده و اطلاعات مفیدی از موضوعات مورد علاقه شما در اختیار گروه های تبلیغاتی می گذارد.

منتقدان این کار را جاسوسی می دانند اما شرکت های تبلیغاتی آن را شناسایی گروه های هدف می دانند.

ج) ترویج اباحه گرایی جنسی و بی بند و باری از راه بازگو کردن موضوعات کاملاً خصوصی افراد و تن نمایی؛ ترویج بی بند و باری و عادی سازی خیانت از سوی چنین شبکه هایی رخ می دهد؛ حضور دختران و پسران نوجوان در “ویچت” باعث روابط شدید و وابستگی آنها به فرد ناآشنا می شود که این امر آسیب جدی است چرا که مشکلات عدید ه ای را به دنبال دارد.

د) تهدید نهاد خانواده و تزلزل آن، از راه به نمایش گذاشتن اطلاعات شخصی و خصوصی افراد و عادی سازی روابط مردان با زنان در شبکه های اجتماعی ترویج می شود و آسیب هایی مانند طلاق را پیش رو دارد؛ در حقیقت ثبات و بنیان خانواده دچار اختلال و تزلزل شده و در نهایت باعث اختلاف بین زوجین و طلاق می شود.

ه) شبکه های اجتماعی جدید مانند ” ویچت” ” کو کو"” اینستگرام"و ” تانگو” باعث رشد جرایم می شود. در این شبکه ها نوجوانان و جوانان، با افراد ناآشنا، ارتباط برقرار می­کنند و ممکن است در دام شبکه هایی مانند مواد مخدر گرفتار شوند.

و) گسترش عادی سازی روابط دختر و پسر از راه حیازدایی؛ گردانندگان نرم افزار و شبکه های اجتماعی جدید، اعتقادی به کنترل مسائل اخلاقی نداشته روابط نامشروع و غیراخلاقی دختر و پسر را به دنبال دارد و باعث ناهنجاری های اخلاقی می شوند. کاربران به خصوص نوجوانان و جوانان از حضور در برخی فضا های مجازی دچار آسیب جدی خواهند شد

ز) حضور فضای مجازی موجب می شود انسان از دنیای واقعیات فاصله گرفته و خیال پروری و خیال پردازی در او تقویت شود و این امر در تمام لایه های زندگی او نیز تأثیرگزار شود.

ح) ممکن نبودن کنترل کاربران جوان و نوجوان این شبکه ها از سوی خانواده ها؛

ط) امکان فریب کاربران و سوء استفاده از ایشان، به دلیل مجهول بودن مخاطب در بسیاری از این برنامه ها؛ دختران و پسران در فضای مجازی حرمت ها را شکسته و مسائل خصوصی خود و خانواده شان را برای دیگران به اشتراک و در معرض نمایش می گذارند، گاهی اوقات به دلیل اینکه عکس دختران در این شبکه به نمایش گذاشته می شود برخی افراد سوء استفاده کرده و برای اخاذی از فرد از آن به عنوان ابزار استفاده می کنند، بنابراین این شبکه ها آثار منفی بسیاری را به دنبال دارد.

ی) امکان ضربه های اعتقادی به کاربران ناآشنا با این مباحث از راه القای شبهه؛ مخاطبان این شبکه ها بیشتر نوجوانان و جوانانی هستند. این گروه به دلیل نداشتن قوه تجزیه و تحلیل کافی در مواجه با مفاهیم و اطلاعات انحرافی، پایین بودن سطح دانش علمی و برخورداری از حداقل آگاهی های دینی تحت تأثیر باور های دروغین و هجمه های فرهنگی قرار می گیرند.

ک) وابستگی بیش از حد به این برنامه ها در حد اعتیاد به آنها و بازماندن از زندگی عادی و متعارف؛ استفاده غیر معمول و بیش از حد از اینترنت منجر به اعتیاد اینترنتی می شود که خود مشکلی دیگر است که امروزه شاهد رشد اعتیاد مجازی در نوجوانان و جوانان هستیم.

سخن پایانی اینکه، باید این نکته را گوشزد کرد که در شرایطی که جوانان ما بیکارند، مشکلات ازدواج موجب صدها نوع مفسده می شود، و مشکلات اقتصادی گریبان تمام خانواده ها را گرفته، هر کدام منشأ صدها نوع آسیب اجتماعی می شوند، اینکه به یک نرم افزار بچسبیم که در تعداد محدودی تلفن همراه وجود دارد و یکسری ارتباطات را برقرار می سازد و آن را بزرگ ترین غول و خطرناک ترین دشمن نسل جوان کشور بدانیم، اندکی غیرمنصفانه است. شاید اگر ما به ریشه های مفاسد و آسیب های اجتماعی بپردازیم و زمینه بروز آنها را کاهش دهیم، به خودی خود بسیاری از فناوری ها نیز راه درست خودرا در جامعه پیدا کنند.

2) راهکارها

برای مواجهه منطقی با این پدیده­ راهکارهایی به نظر می­رسد:

الف ) فرهنگ سازی

بدون فرهنگ سازی، سیاست گذاری و برنامه ریزی جامع برای این فضای دوم و بی نهایت، نمی توان از مزایای آن، برای زندگی آسان تر، سالم تر و ارزان تر استفاده کرد و باید هر روز به هجومی دیگر از سوی «فرهنگ مهاجم» حاکم بر دنیا چشم دوخت و واپس کشید. از این روست که مقام معظم رهبری، افزون بر آنکه درباره تهاجم فرهنگی و شبیخون فرهنگی هشدار می دهند، به این فرهنگ مهاجم نیز نظر دارند و می فرمایند:

در باب فرهنگ، باید به شدت مراقبت بود که ما به «فرهنگ مهاجم» کمک نکنیم. فرهنگ مهاجم خطرناک است. اگر ما فرهنگ عمومی کشور و فرهنگی که نخبگان و مردم و قشرهای گوناگون را به سمت یک هدفی هدایت می کند، نتوانیم از آسیب دشمن محفوظ بداریم، کار خیلی مشکل خواهد شد. (سخنان معظم له در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیئت دولت در تاریخ دوم شهریور 1391)

ب) طراحی و راه اندازی نرم افزارها ملی و بومی

باید پذیرفت که استفاده از این نرم افزارها، می تواند به پیشرفت زندگی اجتماعی انسان ها مدد رساند؛ ولی نکته مهم اینجاست که این استفاده، به مثابه یک شمشیر دو لبه است. بررسی شبکه های اجتماعی متناسب با نسخه های تلفن همراه بسته به زاویه نگاه به این پدیده ها، دارای دو جنبه کاملاً متفاوت است؛ چراکه از یک سو این شبکه های اجتماعی به واسطه در اختیار قرار گذاشتن نوع نوینی از ارتباطات، می تواند به عنوان یک فرصت پنداشته شود؛ فرصتی که فارغ از ارتباطات معمول، ارتباطات صوتی و تصویری را نیز به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار می دهد و از سوی دیگر، استفاده از آنها، تهدیدی برای جامعه امروز ماست؛ زیرا این نرم افزارها، از اصلی ترین ابزار ناتوی فرهنگی و اجتماعی در جنگ نرم و تخریب هویت دینی و فرهنگی به شمار می آید. بنابراین باید اقدام به طراحی و ساخت فناوری­های نوین در راستای فرهنگ و عقاید ایرانی اسلامی خود نمود.

ج) اطلاع رسانی و آگاهی جامعه و خانواده ها

متاسفانه فضای چنین نرم افزار که به دلیل همه گیر بودن به شبکه تبدیل شده است، آسیب های جدی برای روابط نامشروع دختران و پسران دارد و همچنین والدین هیچ کنترلی به فرزندان ندارند که این امر ناشی از عدم آگاهی انها با چنین فضای مجازی است، باید آموزش و پرورش، نیروی انتظامی و سایر نهادهای فرهنگی کشور در خصوص شبکه های جدید هشدار داده و والدین نیز باید آموزش دیده و آگاهی لازم را در این زمینه داشته باشند. تا امنیت اجتماعی و اخلاقی خانواده ها ایجاد شود.

منبع : حوزه/مجله پایش سبک زندگی ش 2 , محمود سوری،حمید فلاحتی