با نزدیک شدن به ایام ماه محرم و ایام شهادت امام حسین علیه السلام , شاید بسیاری از مؤمنین به دنبال تقویم آغاز حرکت کاروان امام حسین علیه السلام بسوی کربلا هستند، زیرا امام حسین علیه السلام از آغازین ساعات حرکتشان بسوی کوفه و کربلا شروع به خواندن خطبه‎هایی کردند و به طرق مختلف سعی در معرفی ابعاد مختلف قیام‎شان داشتند که فهم دقیق آنها ما را در افزایش معرفت نسبت به ماجرای امام حسین علیه السلام یاری می‌دهد.

در این مجموعه گزارش با اشاره به تقویم حرکت امام حسین علیه السلام و معرفی منازلی که در آنجا توقف کردند، با نگاهی تحلیلی خطبه‎های حضرت در هر منزلگاه را مورد بررسی قرار می‎دهیم. بنابراین مطلب را با ابتدای حرکت امام حسین علیه السلام با اصحابشان از مکه بسوی کوفه که مصادف با هفتم ذی‎الحجه(فردا) بود آغاز می‎کنیم.

روز هفتم ذی‎الحجه مصادف با آغاز حرکت امام حسین علیه السلام از مکه بسوی عراق بود. روایت شده است امام علیه السلام هنگامی که عزم خروج بسوی عراق را داشتند، خطبه‎ای را بیان فرمودند که به قسمتی از این خطبه اشاره خواهیم کرد:

«الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ مَا شَاءَ اللَّهُ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ وَ سَلَّمَ خُطَّ الْمَوْتُ عَلَى وُلْدِ آدَمَ مَخَطَّ الْقِلَادَةِ عَلَى جِیدِ الْفَتَاةِ وَ مَا أَوْلَهَنِی إِلَى أَسْلَافِی اشْتِیَاقَ یَعْقُوبَ إِلَى یُوسُفَ … مَنْ کانَ باذِلاً فِینا مُهْجَتَهُ وَمُوَطِّناً عَلی لِقاءِ اللهِ نَفْسَهُ فَلْیَرْحَلْ مَعَنا فَإِنّی راحِلٌ مُصْبِحَاً إِنْ شاءَ اللهُ تَعالی؛

الحمدلله و لا قوة إلا باللَّه و صلى اللَّه على رسوله و سلم‏، مرگ بر گردن آدمیزاده، همانند گردنبندى بر گردن دختران جوان مقدر شده است(مرگ همیشه همراه آدمى است). و اشتیاق من به دیدار گذشتگانم (پدر و مادرم و جدّ و برادرم) همانند اشتیاق یعقوب به دیدار یوسف است‏ … آگاه باشید! هر یک از شما که حاضر است در راه ما از خون خویش بگذرد و جانش را در راه لقای پروردگار نثار کند، پس آماده حرکت با ما باشد که من فردا صبح حرکت خواهم کرد، ان شاءالله».

نکته قابل توجه در این خطبه، معرفی شرط ورود به کاروان اباعبدالله علیه السلام و هدف اصلی قیام است. حضرت در وافع فرمودند شرط ورود به کاروان، بذل جان و هدف آن، رسیدن به لقاءالله است. بنابراین شرط همراهی با کاروان امام حسین علیه السلام و توطن در لقای خداوند، بذل جان در مسیر امام عالم است که این ویژگی را به طور بارز می‎توانیم در یکایک اصحاب حضرت در روز عاشورا مشاهده کنیم، به عنوان مثال امام حسین علیه السلام هنگام ورود علی‎اکبر علیه السلام به صحنه نبرد به ایشان فرمودند مرگ در نظر تو چگونه است؟ علی‎اکبر علیه السلام گفتند «أحلی مِنَ العَسَل؛ مگر نزد من از عسل شیرین‎تر است».

اصحاب برای رسیدن به ملاقات پروردگارشان با دست مبارک خلیفه خداوند یعنی امام حسین علیه السلام ، حاضر شدند از جان و مال خود بگذرند و امام حسین علیه السلام نیز مقدم بر اصحابشان در منزلگاه‎های مختلف سخن از بذل جانشان در مسیر لقای خداوند می‎کنند  که اوج آن را در روز عرفه و مناجات امام حسین علیه السلام شاهدیم. بنابراین می‎توان رسیدن به لقای خداوند را جزو مهمترین برنامه قیام امام حسین علیه السلام دانست.