هیئت های نجران

     هیئت های نجران، از جمله هیئت هایی است که در سال دهم هجرت به مدینه آمدند. این هیئت ها، به دنبال نامه ای که پیغمبر اسلام به کشیش بزرگ آنجا نوشت و او را به اسلام دعوت فرمود، همراه با شصت تن از ارزنده ترین و داناترین مردم آن دیار، به سرپرستی سه پیشوای مذهبی به نام های ابوحارثه بن علقمه، اُسقف اعظم نجران و نماینده رسمی کلیساهای روم در حجاز، عبدالمسیح رئیس هیئت های نمایندگی که به عقل و تدبیر معروف بود، و اِیهَم که فردی کهنسال و شخصیتی بود که ملجأ و تکیه گاه مردم در کارها به شمار می رفت، به سمت مدینه آمدند تا با پیغمبر اسلام به گفت وگو بنشینند و دلایل پیامبری ایشان را بشنوند.

اعتراف به حق

     هنگامی که کاروان نجران به سوی مدینه حرکت کردند، در بین راه اسقف بزرگ ابوحارثه برادرش کَرز بن علقمه را در کنار خود سوار کَجاوه کرد که ناگهان پای مرکب اسقف لغزید و آنان همراه با کَجاوه به زمین افتادند. در این هنگام، کرز سخن جسارت آمیزی به مقام مقدس پیامبر اسلام گفت که ابوحارثه تا سخن بی ادبانه برادرش را شنید، با ناراحتی به او گفت: از رحمت خدا به دور باشی. کرز گفت: برای چه برادر؟ وی گفت: برای آنکه به خدا سوگند محمد، همان پیغمبری است که ما چشم به راه آمدن او هستیم. کرز با تعجب گفت: پس چرا از او پیروی نمی کنید؟ ابوحارثه گفت: این مقام و منصبی که این مردم به من داده اند، مانع از آن است که پیرو او گردم و تازه اگر من از او پیروی کنم، مردم پیروی نمی کنند.

     البته اسقف اعظم نجران، سرانجام در مدینه به دست پیغمبر اسلام صلی الله علیه و آله مسلمان شد.

شکوه جماعت

     در صدر اسلام، اجتماعات مسلمانان که به صورت نماز جماعت تشکیل می شد، نظر هر بیننده ای را جلب می کرد. حتّی کفار هم تمایل داشتند این تجمعات را که درهر روز پنج مرتبه و در ساعات معیّن تشکیل می شد، ببینند. این نظم، باعث تعجّب هیئت نجران نیز شده بود. با این حال، زمانی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به نماز می ایستاد، نجرانیان هم در مسجد پیغمبر بر اساس مذهب خود به طرف مشرق نماز می خواندند که این امر مورد اعتراض بعضی از مسلمانان قرار گرفته بود و در صدد برآمدند آنان را از نماز خواندن منع کنند، ولی پیامبر اسلام به دلیل مصالحی اجازه نداد. سرانجام پس از سه روز، پیغمبر اسلام صلی الله علیه و آله پس از اقامه نماز جماعت، با آنان سخن گفت و ابتدا ایشان را به دین اسلام دعوت فرمود.

مبارزه اندیشه

     پیامبر گرامی اسلام در مذاکره با سران نجران، آنان را به پرستش خدای یگانه و آیین توحید دعوت کرد و از قرآن کریم آیاتی را برایشان خواند.

     صحبت های زیادی بین پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و دانشمندان روحانی نجران واقع شد که بیشتر در مورد خلقت و شخصیت حضرت عیسی علیه السلام بود. یکی از دانشمندان از پیامبر درباره حضرت عیسی علیه السلام پرسید، پیامبر فرمود: عیسی بنده و رسول خداوند است که پروردگار او را از مریم دختر عمران بدون پدر آفرید. گفتند: چنین نیست، بلکه عیسی پسر خداست. اگر پسر خدا نبود، باید مانند دیگر فرزندان از پدر و مادری متولد گردد، ولی نظیر او در میان آدمیان نیست که در این موقع، آیه ای بر پیامبر نازل شد که «به آنان بگو: مَثَل عیسی مانند حضرت آدم است که خداوند او را از خاک آفرید». باز آنان نپذیرفتند که از سوی خداوند، دستور مباهله و نفرین بر یکدیگر به پیغمبر اسلام داده شد.

ضرورت مباهله

     موضوع مباهله، برای اثبات حقانیت دین اسلام لازم و ضروری بود و کسانی می بایست در آن شرکت می کردند که ارتباط نزدیکی با پروردگار متعال داشته، دعایشان در اثبات حقانیت پیغمبر مؤثر واقع شود.

     مردم مدینه که از مذاکرات هیئت نجران با پیغمبر اسلام در آن چند روز آگاه بوده، از تصمیم مباهله نیز با خبر شده بودند، صبح روز بعد برای دیدن آن امر مهم اجتماع کردند که ناگهان با منظره جالب و عجیبی رو به رو شدند. پیامبر با امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام و دو فرزندش حسن و حسین علیهماالسلام و بانوی مکرم اسلام حضرت فاطمه علیهاالسلام که پشت سر ایشان از منزل خارج شدند، به سمت مکان مباهله حرکت کردند.

هشدار

     اُسقف و بزرگان نجران که فکر می کردند پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله برای انجام مباهله، با افسران و سربازان به جایگاه خواهد آمد، وقتی عده معدودی را در کنار پیغمبر اسلام مشاهده کردند و دیدند که حضرت، محبوب ترین و عزیزترین افراد نزد خود را در معرض خطر قرار می دهد، و نیز با نگاهی به چهره نورانی پیامبر و همراهانش، در شگفت شدند. شرحبیل بن وداعه که از دانشمندان نجران بود، همراهان را از مباهله برحذر داشت. به دنبال آن هیئت نجران، نزد پیامبر آمدند و گفتند: ای اباالقاسم، ما با تو مباهله نمی کنیم و حاضر به پرداخت مالیات در برابر حفظ جان و مال خود هستیم. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله هم رضایت خود را اعلام کرد و قرار شد هر سال با پرداخت مالیات، از مزایای حکومت اسلامی برخوردار گردند.

شخصیت حضرت علی علیه السلام و مباهله

     داستان مباهله و آیه ای که در این باره نازل شد، در تاریخ شیعه، بزرگ ترین سند افتخار و فضیلت بوده است. در آیه مباهله، افزون بر اینکه حسن و حسین علیهماالسلام را فرزندان پیامبر و فاطمه علیهاالسلام را یگانه زن منتسب به خاندان او خوانده است، از شخص حضرت علی علیه السلام به عنوان «اَنْفُسَنا» تعبیر کرده و آن شخصیت عظیم جهان انسانی را، به منزله جان پیامبر دانسته است. چه فضیلتی بالاتر از این، که یک شخص از نظر معنویت و فضیلت به جایی برسد که خداوند بزرگ او را به منزله جان و روح پیامبر خود بخواند. این سند، برتریِ حضرت علی علیه السلام را پس از رسول خدا صلی الله علیه و آله بر تمام امت، بلکه همه مردم عالم نشان می دهد.

معجزه ای باقی

     موضوع مباهله، فقط به زمان پیغمبر اختصاص نداشته است. این یکی از معجزات باقی اسلام است که هر فرد با ایمانی، به پیروی از نخستین پیشوای اسلام حضرت محمّد صلی الله علیه و آله می تواند در راه اثبات حقیقتی از حقایق اسلام با مخالف خود مباهله کند و از خداوند متعال درخواست نماید که طرف مخالف را کیفر بدهد و محکوم سازد. ائمه علیهم السلام هم نه تنها این عمل را مشروع دانسته اند، بلکه بدان سفارش هم کرده اند؛ از جمله امام صادق علیه السلام در مورد کسی که می گفت هر چه منطق می آوریم نمی پذیرد، می فرماید:«وقتی بحث هایی پیش می آید و به افرادی برمی خورید که حق را نمی پذیرند، با ایشان مباهله کنید».

نبرد گمنام

     تمامی برخوردهای نظامی پیامبر با کافرانْ افتخارآفرین، سرنوشت ساز، حماسی و پراهمیت بودند، ولی پیکار مباهله، با تمام اهمیتش که نمادی از اسلام بود، در تاریخ گمنام و بی نشان باقی مانده است. این پیکار، نبردی است شگفت انگیز که اهمیت آن، از دیگر جنگ های پیامبر صلی الله علیه و آله کمتر نیست. در این جنگ، سپاه و سلاحی به کار نرفت، خونی بر زمین ریخته نشد، پایی در رکاب نیامد و شمشیری از نیام بیرون کشیده نشد و کسی کشته نشد، ولی اثر و ارزش آن بسیار زیاد بوده است. این نبرد عجیب، جنگ اندیشه ها و نبرد شرافت بود. جنگی که با پیروزی و سرافرازی، مسلمانان را در مقابل یکی از مهم ترین و عظیم ترین جبهه های مخالف اسلام جاودانه کرد.

حوزه نت

صفحات: 1· 2