کتاب المراقبات یا «اعمال‎السنة» یکی از تألیفات گران‌سنگ مرحوم آیت‎الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی است که آن را به راه و روش سلف صالح و بزرگان اصحاب امامیه تألیف کرده است و از احادیث صحیح و گهربار ائمه علیهم‎السلام، ادعیه و اوراد مخصوص به ایام و لیالی و ماه و سال از منابع موثق در آن گردآوری کرده است. به مناسبت فرارسیدن ایام مبارک ذی‎الحجه اعمال مربوط به روز اول از این کتاب شریف آورده می‎شود.

«روز اول ماه را روزه بدارد چرا که در کتاب «من لا یحضره الفقیه» آمده است هرکس روز اول دهه اول ذی‏‎الحجه را روزه بگیرد، خداوند ثواب هشتاد ماه روزه برای او خواهد نوشت. «موسی‏ بن جعفر علیه السلام: مَنْ‏ صَامَ‏ أَوَّلَ‏ یَوْمٍ‏ مِنْ عَشْرِ ذِی الْحِجَّةِ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ صَوْمَ ثَمَانِینَ شَهْراً» و شیخ روایت کرده است که روز اول، روزی است که حضرت ابراهیم(علیه السلام) در آن متولد شد و در آن روز خداوند آن حضرت را خلیل خود برگزید.

همچنین مستحب است که در روز اول ماه نماز حضرت زهراء(سلام الله علیها) خوانده شود که چهار رکعت است و در هر رکعت حمد و پنجاه مرتبه سورۀ توحید و پس از اتمام نماز تسبیح آن حضرت گفته و سپس چنین گفته شود:

سُبْحَانَ ذِی الْعِزِّ الشَّامِخِ‏ الْمُنِیفِ‏ سُبْحَانَ ذِی الْمُلْکِ الْفَاخِرِ الْقَدِیمِ- سُبْحَانَ ذِی الْبَهْجَةِ وَ الْجَمَالِ سُبْحَانَ مَنْ تَرَدَّى بِالنُّورِ وَ الْوَقَارِ سُبْحَانَ مَنْ یَرَى أَثَرَ النَّمْلِ فِی الصَّفَا وَ وَقْعَ الطَّیْرِ فِی الْهَوَاء سُبْحَانَ مَنْ هُوَ هَکَذَا لَا هَکَذَا غَیْرُه‏؛

پاک و منزّه است آن خدایى که داراى شکوه افراشته و بلند است، پاک و منزّه است خدایى که صاحب شوکت والا و بزرگ است، پاک و منزه است خدایى که دارنده فرمانروایى پر افتخار دیرینه است، پاک و منزه است آن که لباس خرّمی و زیبایى به بر دارد، پاک و منزّه است آن که در پوششى از نور وقار است، پاک و منزّه است آن که ردّ پاى مورچه را بر سنگ سخت مى‎بیند، پاک و منزّه است آن که خطّ سیر پرنده را در هوا مى‎بیند، پاک و منزّه است آن که او چنین است و جز او چنین نیست».

ماه ذی‎الحجه از جمله ماه‎های گرانقدر و عظیم الشأن است که خداوند متعال آن را فرصتی جهت تزکیه مؤمنان قرار داده است تا جایی که اهل‎بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) احادیثی در بیان فضیلت این ماه شریف نقل فرموده‎اند.

به عنوان مثال امام صادق(علیه السلام) در تفسیر این بخش از آیات 203  بقره و 22 حج که خداوند می‌فرماید:

«وَ اذْكُرُوا اللَّهَ فی‏ أَیَّامٍ مَعْدُودات؛ و خدا را در روزهایی معین یاد کنید».

‏فرمودند:«أَیَّامُ التَّشْرِیقِ الثَّلَاثَةُ، وَ الْأَیَّامُ الْمَعْلُومَاتُ الْعَشَرَةُ مِنْ ذِی الْحِجَّة؛ منظور از ایام معدودات سه روز یازدهم تا سیزدهم  و ایام معلومات (حج22) ده روز اول ذی‏‎الحجه است». ^{(تفسیر قمی، ج1، ص71)}

مرحوم آیت‎الله مجتبی تهرانی با اشاره به روایتی از رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) درباره فضلیت این ماه گفت: «در روایتی دارد:

«قال رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم: مَا مِنْ أَیَّامٍ أَزْکَى عِنْدَ اللَّهِ تَعَالَى وَ لَا أَعْظَمَ أَجْراً مِنْ خَیْرٍ فِی عَشْرِ الْأَضْحَى»

رسول خدا فرمود: هیچ ایامی پاکیزه‌تر و بزرگ‎تر از نظر اجر و پاداش در مورد اعمال، از دهه اضحی نیست؛ دهه اضحی هم همین دهه اول ذیحجه است.

قیل وَ لَا الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ؟

به حضرت عرض شد که حتی نسبت به جهاد در راه خدا هم این ایّام با فضیلت‏‎‏تر است؟

«قال: وَ لَا الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ إِلَّا رَجُلٌ خَرَجَ بِمَالِهِ وَ نَفْسِهِ ثُمَّ لَمْ یَرْجِعْ مِنْ ذَلِكَ بِشَیْ‏ء».

حضرت فرمودند: ارزش اعمالی که انسان در این دهه انجام می‌دهد از جهاد فی سبیل‌‏الله هم بیشتر است؛ مگر اینکه کسی مال، جان و همه چیزش را در جهاد فی سبیل‌‏الله ببرد و هیچ چیز را هم برنگرداند؛ یعنی نه مالش بماند و نه جانش… تنها چنین چیزی است که بافضیلت‏‌تر از این ایّام است. این روایت گویای ارزش این ایام است».