سلام بر حضرت نبی (صل الله علیه وآله) 

پيامبر اسلام (ص) بر پوشيدگىِ زن درمقابل نامحرم و دورى از جلوه‏گرى‏ و خودنمايى، اصرار مى‏ورزيدند. نيز، اعجاز او، قرآن، همپاى توصيه به مردان در دورى از چشم‏ چرانى و رعايت پوشش بدن از نامحرم، به زنان نيز توصيه مى‏ كنند كه ديدگان خود را فروخوابانند و عفت پيشه كنند. به دو آيه زير دقت كنيد:

- اى پيامبر، به همسران و دخترانت و زنان مؤمن بگو، پوشش‏ هاى بلند (جلباب) خود را بر خويش فرو افكنند. «1»

- به زنان مؤمن بگو، ديدگان خود را فرو خوابانند و عفت‏ پيشه سازند و دامن خود را از بيگانگان بپوشانند و زيور خويش را جز براى شوهران و ساير محارم، آشكار نكنند؛ مگر آنچه پيداست؛ و روسرى‏ هاى (خُمُر) خويش را به گريبان‏ها اندازند تا سر و گردن و سينه و گوش‏ها پوشيده باشد و پاهايشان را [چنان‏] به زمين نكوبند كه آنچه از زينت پنهان مى‏ كنند، معلوم شود. «2»

درباره اين دو آيه، به چند نكته توجه كنيد:

1 -جلباب، پوششى چادرمانند، گشاد و پارچه‏اى است و با روسرىِ كوچك و خُمار متفاوت است. جلباب همچون مقنعه‏ ها و روسرى ‏هاى بزرگ، سر و همه بدن‏ را مى ‏پوشانيده است. «3» خداوند (عز) در آيه نخست، با بيان جلباب، به پوشاندنِ سر و گردن و بدنِ زنان اشاره دارد.

2 -خُمُر جمع خمار و به‏معناى روسرى و سرپوش است‏ «4» و خداوند (عز) در آيه دوم، از دختران و زنان مؤمن خواسته است كه به‏وسيله خمار، سينه‏ و گريبان‏ (جِيْب) خود را بپوشانند. مرحوم‏طبرسى درباره اين آيه مى‏نويسد: «زنان مدينه، اطراف روسرى‏هاى خود را به پشت‏

سر مى‏ انداختند و سينه، گردن و گوش‏هاى آنان آشكار مى ‏شد. براساس اين آيه، آنان موظف شدند اطراف روسرىِ خود را به گريبان‏ها بيندازند تا اين مواضع نيز مستور باشد. «5» ابن‏ عباس نيز درباره تفسير اين آيه، مى‏گويد:

«يعنى زن بايد مو، سينه، دورِ گردن و زيرِ گلوى خود را بپوشاند.» «6»

3- قرآن در پاسخ به ضرورتِ پوشش نيز چنين مى‏ فرمايد: ذلك أدْنى أنْ يُعرِفْنَ فَلا يؤذين.؛ (بدين‏وسيله شناخته مى ‏شوند [كه‏ اصالت‏ خانوادگى دارند؛] پس، با آزار و تعقيب [هوس‏رانان‏] روبه‏رو نمى‏ شوند.) «7»

4-  پيامبر (ص) به أسماء فرمودند:

«اسماء، وقتى زن بالغ شد، شايسته نيست كه [دربرابر نامحرم‏] جز صورت و دست‏هايش ديده شود.» «8»

5-  پوشش اسلامى به‏ معناى زندانى ‏كردن و قراردادنِ زن در پشت پرده و درنتيجه، مشاركت‏ نكردن در فعاليت‏هاى اجتماعى نيست؛ بلكه پوشش بدان معناست كه شما به‏ عنوان‏ دختر و زن مؤمن، در معاشرت با مردان، بدن خود را بپوشانيد و به جلوه ‏گرى و خودنمايى نپردازيد و مشاركت تان‏ در فعاليت ‏ها، بر اصول انسانى‏ و اسلامى‏ استوار باشد. «9»

6-  بسيارى جامعه‏ شناسان، حجاب زن را مقتضاى طبيعىِ‏ جامعه بشرى معرفى كرده‏ اند. مونتسكيو مى‏ نويسد:

«قوانين طبيعت حكم مى ‏كند كه زن، خوددار باشد؛ زيرا مرد را باتهوّر آفريده‏ اند و زن، نيروى خوددارىِ بيشترى دارد. بنابراين، تضادّ بين آنان را مى ‏توان با حجاب از بين بُرد و براساس همين اصل، تمام ملل‏ جهان معتقدند كه زنان بايد حيا و حجاب داشته باشند. «10»

(1). احزاب/ 59

(2). نور/ 31.

(3). شيخ‏ طوسى، التبيان، ج 8، ص 361؛ الميزان، ج 16، ص 361

(4). راغب اصفهانى، المفردات فى غرائب القرآن، ص 159.

(5). امين‏ الاسلام طبرسى، مجمع البيان، ج 8 ص 217.

(6). همان.

(7). احزاب 59.

(8). سنن ابى داود، ج 4، ص 62.

(9). مرتضى مطهرى، مسئله حجاب، ص 73؛ تفسير نمونه، ج 17، ص 401.

(10). على‏ اكبر علويقى، زن در آيينه تاريخ، ص.

حجه الاسلام حاج علی جنانی