به هر شعاری شاد نشویم

حجت الاسلام محسن قرائتی در یادداشتی برای باشگاه خبرنگاران جوان 15 درس از قرآن را بیان کردند که مرتبط با انتخابات و امور سیاسی کشور هستند. متن کامل این یادداشت به شرح زیر است:

به دلیل نزدیکی به انتخابات، صحبت از بصیرت و نفوذ در چند ماه گذشته زیاد شده است. بحث نفوذ و اثرپذیری، یک بحث صرفاً سیاسی نیست و همه ما در مسایل مختلف زندگی تأثیرپذیر هستیم. پس باید به عنوان یک انسان راه‌های اغفال، نفوذ و اثرپذیری را بشناسیم. در این خصوص با نگاهی به قرآن تذکراتی را به مردم عزیز و کاندیداهای محترم می‌دهم:

1. پای هر سختی ننشینیم و به هر سخن و خبری اعتماد نکنیم .

قرآن می‌فرماید: «إِذَا سَمِعْتُمْ آيَاتِ اللَّـهِ يُكْفَرُ بِهَا وَيُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّىٰ يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ» ^{(نساء/140)}

هرگاه بشنوید افرادی آیات خدا را انکار و استهزا می‌کنند، با آنها ننشینید تا به سخن دیگری بپردازند! یعنی چنین جلسه‌ا‌ی را ترک کنید. در جای دیگر قرآن می‌فرماید:

«إِن جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا» ^{(حجرات/6)} اگر شخص فاسقی خبری برای شما آورد، درباره آن تحقیق کنید.

در آیه دیگر داریم:

«وَمِنَ النَّاسِ مَن يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيُشْهِدُ اللَّـهَ عَلَى مَا فِي قَلْبِهِ وَهُوَ أَلَدُّ الْخِصَامِ» ^{(بقره/204)} بعضی از مردم حرف که می‌زنند، تو که پیغمبر هم هستی، به عجب درمی‌آیی که چقدر قشنگ و عالی صحبت می‌کند. اما او سرسخت‏ترين دشمنان است.

یا می‌فرماید: «يُوحِي بَعْضُهُمْ إِلَىٰ بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ» ^{(انعام/112)} بعضی‌ها حرف که می‌زنند، طلایی حرف می‌زنند، اما حرفشان باطل است. مثل گل زیبایی که ریشه‌اش در پِهن است.

قرآن می‌فرماید: اگر خودتان اهل تشخیص هستید، به همه حرف‌ها گوش بدهید و بهترینشان را انتخاب کنید:

«فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ» (زمر/17و18) پس بندگان مرا بشارت ده! همان کسانی که سخنان را می‌شنوند و از نیکوترین آنها پیروی می‌کنند. مثالی بزنم: اگر برق‌کش هستید، می توانید دست به هر سیمی بزنید، وگرنه نباید دست بزنید.

2. به هر سوگندی اطمنیان نکنیم.

بعضی‌ها قسم می‌خورند، اما دروغ است. اولین قسم تاریخ دروغ بود. شیطان در آن باغی که آدم و حوّا بودند، قسم خورد که من خیرخواه شما هستم: «وَقَاسَمَهُمَا إِنِّي لَكُمَا لَمِنَ النَّاصِحِينَ» (اعراف/21) در آیه‌ی دیگر می‌فرماید: «اتَّخَذُوا أَيْمَانَهُمْ جُنَّةً» (مجادله/16) آنها سوگندهای خود را سپر قرار دادند، یعنی قسم می‌خورند، ولی دروغ می‌گویند. بعضی می‌گویند: خدا شاهد است، حرف‌هایم راست است. ولی همین خدا شاهد است را که می‌گوید، دروغ است: «وَيُشْهِدُ اللَّـهَ عَلَى مَا فِي قَلْبِهِ» (بقره/204)‌

3. به هر اشکی اعتماد نکنیم. «وَجَاءُوا أَبَاهُمْ عِشَاءً يَبْكُونَ» (یوسف/16) برادران یوسف، او را در چاه انداختند، و شبانه زار زار پیش پدر به دروغ گریه کردند، که گرگ او را خورده است.

4. به هر اظهار ایمانی اعتنا نکنیم.

قرآن می‌فرماید: «وَقَالَت طَّائِفَةٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ آمِنُوا بِالَّذِي أُنزِلَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَجْهَ النَّهَارِ آخِرَهُ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُون» (آل‌عمران/72) جمعی از اهل کتاب (از یهود) توطئه‌ای طراحی کردند و گفتند: «در آغاز روز (بروید در ظاهر) به آنچه بر مؤمنان نازل شده، ایمان بیاورید؛ و در پایان روز، کافر شوید (و باز گردید)! این کار دو فایده برای آن‌ها داشت، اول اینکه از برگشت علمای یهود از اسلام در دل مسلمانان ترس و تزلزل ایجاد می‌شد، تا شاید مسلمانان از آیین خود بازگردند! دوم اینکه سایر یهودیان بر دین خود استوار و به فکر مسلمان شدن نمی‌افتادند.

5. به هر جلوه‌ای خیره نشوید.

استقبال و بدرقه و تبریک و تسلیت و دست بوسی و پذیرایی و مهمانی و رفت و آمد و این‌ها شما را فریب ندهد. از قدیم گفته‌اند: هیچ گربه‌ای برای رضای خدا موش نمی‌گیرد.

6. درباره انتخابات حدیث داغی داریم: حضرت علی(ع) می‌فرماید: «مَنْ تَقَدَّمَ عَلَی قَوْمٍ وَ هُوَ یَرَی فِیهِمْ مَنْ هُوَ أَفْضَلَ فَقَدْ خَانَ اللهَ وَ رَسُولَهُ وَ المُؤمِنینَ» (الغدیر/ج8/ص291) هرکس خود را در جامعه بر دیگران مقدم بدارد درحالی که بداند افراد لایق‌تر از او هستند، قطعا او به خدا و پیامبر و مؤمنان خیانت کرده است.

اولین و بزرگ‌ترین خائن در زمان ما آل‌سعود است. به چه دلیل آل‌سعود باید حاکم بر مردم عربستان شوند؟ به چه دلیل باید یک کشور به اسم یک خانواده باشد؟ خدا گفته یا مردم رأی داده‌اند؟ در قبال جنایت‌های آن‌ها همه حقوق بشری‌ها خفه شده‌اند. باید بگویم: مرحوم حقوق بشر، چون دیگر چیزی به اسم حقوق بشر وجود ندارد. کشته‌های منا، حمایت از طالبان، داعش و تکفیری‌ها، جنایت در یمن، سوریه، عراق، پاکستان و افغانستان کم است؟

خاطره: زمانی جمعی از دانه‌درشت‌های کاشانی (مقیم تهران) منزل ما آمدند، که آقای قرائتی! الان وقت غیرت محلی است. گفتم: چه کار کنیم؟ گفتند: ‌یک خط راه‌آهن می‌خواهند از تهران به اصفهان بکشند. قرار است از دلیجان ببرند. تو وزیر را ببین، که راه قطار را به جای دلیجان از کاشان ببریم. گفتم: راه قطار سه دلیل دارد که از کجا برود، یک: کدام راه نزدیک‌تر است، دو: کجا مسافرش بیش‌تر است، سه: کجا جاده‌اش ارزان‌تر تمام می‌شود. یک وقت می‌بینی در یک جاده سی تا پل باید بزنند، برای وزارت راه سنگین تمام می‌شود و همراهی‌شان نکردم. رفتند و گفتند: قرائتی به درد نمی‌خورد، خنثی است. گفتم: الحمدلله رب العالمین. البته نمایندگانی که مردم چشم امید به آن‌ها دارند، باید به فکر حمایت از کسانی که او را انتخاب کرده‌اند باشند، اما به حق!

7. به ظواهر و تجملات و زرق و برق اهمیت ندهیم و خیره نشویم که کار فرعونی است. فرعون می‌گفت: «أَلَيْسَ لِي مُلْكُ مِصْرَ وَهَـذِهِ الْأَنْهَارُ تَجْرِي مِن تَحْتِي» (زخرف/51) آیا حکومت مصر از آن من نیست، و این نهرها تحت فرمان من جریان ندارد؟ «أَمْ أَنَا خَيْرٌ مِّنْ هَـٰذَا الَّذِي هُوَ مَهِينٌ وَلَا يَكَادُ يُبِينُ» (زخرف/52) مگر نه این است که من از این مردی که از خانواده و طبقه پستی است و هرگز نمی‌تواند فصیح سخن بگوید برترم؟ فرعون موسی را به دلیل چوپانی و لکنت زبان مسخره می‌کرد و خود را برتر از او می‌پنداشت.

8. از هر نیرویی استفاده نکنیم.

قرآن می‌گوید: اگر بعضی به جبهه بیایند، اسباب دردسر هستند. بهتر است، نیایند. «لَوْ خَرَجُوا فِيكُم مَّا زَادُوكُمْ إِلَّا خَبَالًا» (توبه/47) اگر آنها همراه شما (بسوی میدان جهاد) خارج می‌شدند، جز اضطراب و تردید، چیزی بر شما نمی‌افزودند. یا در جای دیگر می‌فرماید: «وَمَا كُنتُ مُتَّخِذَ الْمُضِلِّينَ عَضُدًا» (کهف/51) من از افراد منحرف بازو نمی‌گیرم. به همین دلیل باید در انتخاب نیروها و افراد دقت داشته باشیم و با معرفی و سفارش و این‌ها نیروها را انتخاب نکنیم.

9. فکر نکنیم که هر کس زیر پرچم ما سینه می‌زند، و پای سخنرانی ما نشسته است، مرید ماست.

«وَفِيكُمْ سَمَّاعُونَ لَهُمْ» (توبه/47) بعضی می‌نشینند، گوش می‌دهند ولی قصد قربت ندارند و نیت‌های دیگری دارند.

10. هر کمکی را نپذیریم.

افرادی ممکن است علف می‌دهند که شیر بدوشند. دانه می‌ریزند که تخم مرغ بردارند. قرآن می‌فرماید: «مَا كَانَ لِلْمُشْرِكِينَ أَن يَعْمُرُوا مَسَاجِدَ اللَّـهِ» (توبه/17) اگر مشرکین یک پولی دادند و گفتند: خرج مسجد کن! این پول را رد کنید و هر پولی را نپذیرید.

11. به هر شعاری شاد نشویم.

نزد یعقوب آمدند و گفتند: یوسف را به ما بسپار. «وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ» (یوسف/12) ما حافظ او هستیم. اما همین‌ها یوسف را در چاه انداختند. خود ابلیس به آدم و حوا گفت: از این میوه بخوردید که «إِنِّي لَكُمَا لَمِنَ النَّاصِحِينَ» (اعراف/2) من خیرخواه شما هستم.

12. به هر توجیهی اعتماد نکنیم.

بعضی دائماً کارها و اشتباهاتشان را توجیه می‌کنند. به بت‌پرست‌ها می‌گفتند: چرا بت می‌پرستید؟ می‌گفتند: «إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا» (زخرف/22) نیاکان ما هم بت می‌پرستیدند.

13. هر کس رأی آورد فکر نکند که عزیز است.

بنی‌صدر هم رأی آورد، ولی ذلیل شد. «إِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّـهِ جَمِيعًا» (یونس/65) تمامی عزت از آن خداست. حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) با آنکه در غدیر خم همه او را تأیید کردند، رأی نیاورد. خوب حضرت علی(علیه السلام) ذلیل شد یا عزیز شد؟

14. مراقب دشمن باشیم.

دشمن با تمام امکانات برای ضربه زدن به نظام و انقلاب تلاش می‌کند. قرآن می‌فرماید: «إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ لِيَصُدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّـهِ» (انفال/36) آنها که کافر شدند، اموالشان را برای بازداشتن (مردم) از راه خدا خرج می‌کنند.

15. به وعده‌ها دل‌خوش نباشیم: «وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلَّا غُرُورًا» (نساء/120) شیطان جز فریب و نیرنگ، وعده نمی‌دهد. مراقب تهدید، تطمیع، رشوه و لقمه حرام باشیم. و از همه مهم‌تر متوجه وحدت بین مردم و مسؤولین در جامعه باشیم که دشمن از هر راهی برای ایجاد تفرقه و دسته دسته کردن مردم استفاده می‌کند همانطور که فرعون چنین می‌کرد: «إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِي الْأَرْضِ وَجَعَلَ أَهْلَهَا شِيَعًا» فرعون در زمین برتری‌جویی کرد، و اهل آن را به گروه‌های مختلفی تقسیم نمود.

در پایان باید بگویم در همه امور مهم این است که فکر و جهت و حرکت انسان درست و در مسیر الهی باشد. برای خداوند ضعیف و قوی تفاوتی ندارد. در دعا داریم: «یا مَن سَوّی التَّوفیق بَینَ الضَّعیفِ وَ القَوی» این انتخابات و انقلاب و نظام، امانت شهداء است. امیدوارم با حضور پرشور مردم و نیت خالصانه مسؤولین، جمهوری اسلامی به بالاترین درجه‌ی عزت و قدرت و مصونیت برسد.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان؛