نرم افزار بحارالانوار بزرگترین دایره المعارف حدیث شیعه بیش از ۲۱ هزار و ۹۲۹ کلید واژه و ۱۰۸هزار و ۷۱۰ نمایه و مدخل را به منظور تسهیل در امور پژوهشی در اختیار مخاطبان قرار داده است.

مسئول واحد خدمات فرهنگی مرکز نور در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، اظهارداشت: «ارائه ۲۱هزار ۹۲۹ كليد واژه، ۱۰۸هزار ۷۱۰ نمايه و مدخل، همراه با ۱۲۲هزار و۹۱۹ موضوع برداشت شده از كتاب بحار الانوار»، «دسترسی به موضوعات و مطالب كتاب از طريق جستجوی معنايی و لفظی»، « امكان جستجوی مفهومی از طريق فهرست كليد واژه ها ، نمايه ها و موضوعات» از جمله قابلیت های این لوح فشرده است.

حجت الاسلام حامد مقیسه ادامه داد: «ارجاع اصطلاحات هم عرض در نظام مترادفات»، «تفكيک اصطلاحات چند معنايی در نظام مشتركات»، «ارائه فهرست مفاهيم وابسته در نظام مرتبطات»، «امكان ذخيره و چاپ متون دلخواه و فهرست‌ها»، «نمايش تمام متون با قابليتهای تحقيقاتی (نمايه زنی، حاشيه نويسی، رنگی كردن و علامت گذاری و …)»، ارتباط تمام واژه‌های كتاب با سه عنوان لغت نامه بزرگ (لسان العرب، العين و مجمع البحرين) از دیگر قابلیت های لوح مذکور می باشد.

این محقق و پژوهشگر حوزه اظهارداشت: علاقه مندان با مراجعه به این لوح می توانند از قابلیت های متنوع دیگری از جمله؛ «جستجوهای مختلف در متون و عناوين ابواب از طريق فهرست واژگان، تركيب واژهها و …»، امكان انتخاب متن كتاب به يادداشت و ويرايش آنها»، انتقال مستقيم متون برگزيده از برنامه به محيط word و به قسمت يادداشت و ويرايش آنها» بهره گیرند.

حجت الاسلام مقیسه خاطرنشان کرد: بعد از قرآن كريم كه فصيح ترين و بليغ ترين كتاب هاست، احاديث و روايات ائمه(عليهم السلام) يكی از بهترين راه های انسان برای رسيدن به مقصد يقين است که از صدر اسلام تاكنون آثار بسياری در اين زمينه به چاپ رسيده که يكی از اين آثار ارزشمند و نفيس كتاب بحارالانوار، اثر علامه گرانقدر مجلسی(ره) می باشد.

وی گفت: در اين برنامه متن كامل بحارالانوار بر اساس چاپ آخوندی (۲۵ جلد)، قابل انطباق بر نسخه چاپ بيروتی(۱۱۰ جلدی) قابل دست‌يابی است. وی ادامه داد: استفاده از سه لغت نامه معتبر به محقق امكان می دهد كه به مفاهيم كاربردی در حوزه ی فقه و اصول دست يابد و پژوهش خويش را به گونه ای شايسته سامان بخشد.

حجت الاسلام مقیسه بیان داشت: ارجاع اصطلاحات هم عرض در نظام مترادفات، تفكيک اصطلاحات چند معنايی در نظام مشتركات، ارائه فهرست مفاهيم وابسته در نظام مرتبطات و نيز دستيابی به دو محيط مستقل كاربری، از امكانات مفيدی است كه در اين برنامه ارائه شده است.

وی با اشاره به این که این لوح فشرده در قالب دو برنامه معجم لفظی و موضوعی ارائه شده، اظهارداشت: معجم موضوعی دارای امكانات فراوانی است که می توان به مواردی از جمله کلید واژه، نمایه، موضوع، نشانی، پژوهش اشاره کرد.

این محقق به معرفی قابلیت های معجم لفظی پرداخت و افزود:نمایش، جستجو، فرهنگ لغات، استفاده از سه محيط مستقل كاربری و نيز بهره گيری از امكانات پژوهشی متنوعی چون علامت گذاری، حاشيه نويسی و دستيابی به گزينه پژوهش فعال، ديگر قابليت های اين نرم افزار است.

وی گفت: در اين برنامه، سه لغت نامه ی معتبر العين، لسان العرب و مجمع البحرين جهت فهم معانی لغات دشوار گنجانده شده است و«فرهنگ لغات » دارای دو قسمت «ريشه» و «مشتق» با كارايی های متفاوت می باشد.

منبع: حوزه علمیه قم

حضرت  آیت الله العظمی امام خامنه ای به استفتائی با موضوع:

«حکم شرکت در مجلس افترا به مقامات دینی یا کشوری»

و «حضور در مجالس کشورهای غیراسلامی با وجود مشروبات الکلی»پاسخ گفتند.

پرسش:

        شرکت در مجالس و محافلی که انسان در آنها گاهی مبتلا به شنیدن کلام غیرمناسبی از قبیل افترا بر مقامات دینی یا مسئولین جمهوری اسلامی یا مؤمنین دیگر می ‏شود چه حکمی دارد؟.

پاسخ معظم‌له:

        مجرّد حضور در آن مجالس تا زمانی که مستلزم ابتلا به عمل حرام مانند گوش ‌دادن به غيبت و همچنين موجب تأييد و ترويج منکر نباشد، فی ‌نفسه اشکال ندارد ولی نهی از منکر با وجود شرايط آن واجب است.

*حضور در مجالس کشورهای غیراسلامی با وجود مشروبات الکلی

پرسش:

           در جلسات و انجمن‏ هایی که در بعضی از کشورهای غیر اسلامی تشکیل می‏ شود، طبق عادت برای پذیرایی حاضران از مشروبات الکلی استفاده می ‏شود، آیا شرکت در این جلسات و انجمن ‏ها جایز است؟

پاسخ معظم‌له:

           حضور در مجلسی که در آن شراب خورده می ‏شود، جايز نيست و در صورت اضطرار، واجب است به مقدار ضرورت اکتفا شود.

^{منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی خامنه ای}

جلوه هایی از پاسداری و مرزبانی از قرآن

امام حسن عسکری علیه السلام علاوه بر تفسیر آیات الهی و انجام وظیفه تعلیم، تربیت و آموزش قرآنی و تفسیری، در صحنه فکر و عمل به «پاسداری از قرآن» و «مرزبانی از شریعت با قرآن» نیز می پرداخت. اینک جلوه هایی از تلاش مقدس آن امام را به نظاره می نشینیم.

الف: پاسداری از قرآن

از زمان نزول قرآن همیشه شبهات و سؤالاتی پیرامون برخی آیات قرآنی یا کل قرآن مطرح بوده است، جدای از منشأ خیر اندیشانه یا مانع تراشانه این سؤالات و شبهات، باید گستردگی آن را مرتبط با رویکرد علمی، فلسفی، فقهی و… در هر عصر نسبت به قرآن دانست.

از این روی در عصر برخی امامان مثل امام عسکری علیه السلام و قبل از آن امام صادق علیه السلام و… شاهد شبهاتی گسترده که گاه پیامدهای اجتماعی و سیاسی مهمی هم داشت مانند

مسئله قدیم بودن قرآن و…بوده ایم. امام عسکری علیه السلام خود را پاسدار قرآن می دانست و در مقابل این شبهات، به زدودن غبار از چهره قرآن و عیان کردن واقعیت آن می پرداخت.

قدیم بودن قرآن!

ابوهاشم می گوید با خودم گفتم دوست دارم بدانم ابومحمد عسکری علیه السلام درباره قرآن چه می گوید آیا آفریده شده یا نه؟ در حالی که قرآن غیر خداست؟ حضرت روبه من کرد و فرمود:

آیا حدیث امام صادق علیه السلام به تو نرسیده است که فرمود:

«وقتی قل هو اللّه احد نازل شد، خداوند برای آن چهار هزار بال آفرید. پس بر هر گروهی از فرشتگان که می گذشت، همه در برابرش فروتنی می کردند و می گفتند این نسب (شناسنامه) پروردگار متعال است.⁽¹⁾

امام عسکری علیه السلام به نقل ابن شهر آشوب، همچنین در جواب ابوهاشم (قرآن آفریده است یا نه؟)

فرمود: ابوهاشم خداوند آفریدگار هرچیز است و هرچه جز او آفریده است.(2)

امام عسکری علیه السلام طبق این دو روایت به روش روایی و نیز قرآنی پاسخ شبهه قدیم بودن قرآن را داده است.

ادامه »

ای که خورشید فلک محو لقای تو بود

ماه را روشنی از نور ضیای تو بود

تویی آن آینه حسن خداوند کریم

که عیان نور الهی زلقای تو بود

معدن جود و سخایی تو که از فرط کرم

دو جهان ریزه خور خوان عطای تو بود

ولی حق حسن العسکری ای آن که قضا

مجری امر تو و بنده رای تو بود

حجت یازدهم نور خداوند جلی

ای که ایجاد دو عالم ز برای تو بود

من کجا مدح و ثنای تو توانم گفتن

که به قرآن خدا مدح و ثنای تو بود

نه همین جای تو در سامره تنها باشد

که به دلهای محبان تو جای تو بود

بی ولای تو عبادت زکسی نیست قبول

شرط مقبولی طاعات ولای تو بود

نسبت قامت سرو تو به طوبی ندهم

زآن که طوبی خجل از قد رسای تو بود

چه غم از تابش خورشید قیامت دارد

آن که در روز جزا زیر لوای تو بود

همه شب قرب جوارت زخدا می طلبم

که مرا در سر شوریده هوای تو بود

در جوار تو زحق خواهش جنت نکنم

جنت ما به خدا صحن و سرای تو بود

دیده گریان نشود روز جزا در محشر

هر که گریان به جهان بهر عزای تو بود

تو ظهور پسر خویش طلب کن زخدا

چون که مقبول خداوند دعای تو بود

تا ابد بر تو و اجداد کرام تو درود

غیر از این هر چه بگویم نه سزای تو بود

«سید محمد خسرو نژاد»

به مناسبت نزدیکی ولادت امام حسن عسکری(علیه السلام)، یازدهمین امام شیعیان طرح با نام مبارک آن حضرت منتشر شده است.

برای مشاهده طرح با سایز اصلی(پوستر)، روی عکس کنید.

خداوند در ایات مختلفی از قرآن،به عبارت «غفلت» اشاره کرده و مسلمانان را از آن نهی کرده و مورد نکوهش قرار داده است که در متن پیش رو به گزیده ای از این ایات اشاره می شود.

در حقیقت،کردار ناشایست و ناپسند و انواع گناهان آثار بدی روی حس تشخیص وقوه درک انسان می گذارد و سلامت فکر را،به تدریج،از او می گیرد، هر اندازه، شخص در این راه فراتر رود،پرده های غفلت و بی خبری بر دل، چشم و گوش او محکم تر می شود و سرانجام کارش به جایی می رسد که چشم دارد و گویی نمی بیند،گوش دارد و گویی نمی شنود ومانند اینکه دریچه روح او به سوی حقایق،بسته شده،حس تشخیص که برترین نعمت الهی است،از وی گرفته گردیده است.

در این میان،وقتی با دید باز به قضیه نگاه می کنیم،می بینیم که یکی از آفات ایمان و شاید نخستین آفت آن «غفلت» است و باید بدانیم که استمرار غفلت نیز،موجب «تکبر» و «انحراف» است.

خداوند در قرآن کریم می فرماید: بسیاری از جنیان و آدمیان را برای دوزخ آفریده ایم زیرا دل هایی دارند که با آن حقایق را دریافت نمی کنند و چشمانی دارند که با آنها نمی بینند و گوش هایی دارند که با آنها نمی شنوند. آنان همانند چهارپایان بلکه گمراه ترند،آری آنها همان غافل ماندگان هستند.(سوره اعراف،ایه 179)

از نگاه قرآن کریم غفلت بنیان کژی هاست که موجب می شود،آدمی تنها ظاهری از زندگی دنیا را درک کند و به باطن و حقیقت آن،که همان آخرت است، توجه نداشته باشد؛یعلمون ظاهرا من الحیاة الدنیا وهم عن الاخرة هم غافلون.(سوره روم،ایه 7)

باید توجه داشته باشیم که خداوند بزرگ کسی را به خاطر ستم هایش و در حال غفلت،پیش از فرستادن پیامبران مجازات نمی کند و این به این معنی است که کیفر دادن آنها در این حال ظلم و ستم است و خداوند برتر از این است که درباره کسی ستم روا دارد.

ادامه »

يكي از اضدادِ تفكّر، غفلت است كه صفت بس، ناپسند است.

بنا به فرمودۀ قرآن‌كريم، اين صفت ناپسند، انسان را از انسانيّت خارج مي‌سازد و حداقل موجب كوري دل و از بين رفتن بصيرت مي‌گردد و سرانجام، انسان را به جهنم مي‌افكند.

خداوند متعال مي‌فرمايد:

وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرًا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا يفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْينٌ لَا يبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا يسْمَعُونَ بِهَا أُولَئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولَئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ_{(الأعراف/179)}

و در حقيقت بسياري از جنيان و آدميان را براي دوزخ آفريده‏ايم [چرا که] دلهايي دارند که با آن [حقايق را] دريافت نمي‏کنند و چشماني دارند که با آنها نمي‏بينند و گوشهايي دارند که با آنها نمي‏شنوند آنان همانند چهارپايان بلکه گمراه‏ترند [آري] آنها همان غافل‏ماندگانند

أُولَئِكَ الَّذِينَ طَبَعَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ وَأُولَئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ_{(النحل/108)}

آنان کساني‏اند که خدا بر دلها و گوش و ديدگانشان مهر نهاده و آنان خود غافلانند

اين صفت، ناپسند پيامدهاي بسيار سوي دارد كه موجب زيان دنيا و آخرت است. اينك برخي از آنها را بيان مي‌كنيم:

مفاسد غفلت

الف) غافل شدن از مراقباني است كه انسان را در تنهايي و نيز در ملاء عام زير نظر دارند كه هنگام بحث از قانون مراقبه، از اين مراقبان سخن به ميان آمد.

اگر اين صفت ناپسند، جز غفلت از مراقبت خداوند متعال، پيامدي نداشته باشد، براي ناپسندي آن كافي است و در قرآن اين سخن بارها تكرار شده است. كه:

(… و ما الله بغافلٍ عمّا تعملون …) [[3]]

… و خدا از آنچه كه مي‌كنيد غافل نيست.

بايد توجه داشت كه غفلت از مراقبت خداوند متعال، صفتي بس ناپسند است.

ب) غفلت از خشم خداي تعالي.

خداوند مي‌فرمايد:

(افامن اهل القري ان ياتيهم باسنا بياتاً و هم نائمون. او امن اهل القري ان ياتيهم باسنا ضحيً و هم يلعبون. افامنوا مكر الله فلا يا من مكر الله الاّ القوم الخاسرون.) [[4]]

آيا اهل شهر و ديار، از آن ايمنند كه شبانگاه كه در خوابند، عذاب ما آنها را فراگيرد؟ ايا اهل شهر و ديار از آن ايمنند كه روزي كه سرگرم بازيچه ی دنيا هستند، عذاب ما آنها را فرا رسد؟ آيا از مكر خدا غافل و ايمن گرديده‌ايد؟ كه از آن غافل نشوند مگر مردم زيانكار.

(و لا تحسبّن الله غافلاً عمّا يعمل الظّالمون انّما يؤخّرهم ليومٍ تشخص فيه الابصار. مهطعين مقنعي رءوسهم لا يرتدّ اليهم طرفهم و اقئدتهم هواء) [[5]]

و هرگز مپندار كه خدا از كردار ستمكاران غافل است، بلكه كيفر ظالمان را به تأخير مي‌افكند تا آن روزي كه چشمهايشان در آن روز، خيره و حيران است. در آن روز سخت، آن ستمكاران، همه شتابان سر به بالا كرده و چشمها واله مانده و دلهايشان از شدّت عذاب به دهشت و اضطراب است.

ادامه »

سوال:

جوانی هستم که تا مدّتی پیش به حلال و حرام خداوند کاری نداشتم. بر اثر موهبتی الهی تصمیم به تغییر رویه در زندگی شخصی گرفتم و روش زندگی‌ام تغییر کرد؛ امّا هر از گاهی تبعات زندگی گذشته‌ام روی اعمالم اثر گذاشته و برخی گناه‌ها را مرتکب می‌شوم. پس از آن بسیار احساس پشیمانی کرده و مدّتی طول می‌کشد تا به مسیر خود بازگردم. این رویه، مرا از ادامۀ مسیر جدیدم مأیوس می‌کند. حال شما راهنمایی فرمایید که چه‌کار کنم؟

پاسخ:

1. از شکست نترسید و توبۀ جدی بعد از شکست، از اوجب واجبات است.

2. از نماز اوّل وقت در مسجد با جماعت کمک بگیرید.

3. از انس با قرآن کمک بگیرید.

4. از دعا و توسّل کمک بگیرید.

5. از اینکه «همه‌جا محضر خدا است و ما در محضر خدائیم»، کمک بگیرید.

6. از دوری از رفیق بد، صحنه‌های گناه، موسیقی و ندیدن فیلم و عکس مبتذل کمک بگیرید.

 پایگاه اطلاع رسانی دفترحضرت آیت الله مظاهری

در اهمیت صله رحم همین بس که پیامبر اکرم(صلی لله علیه و آله)، همه انسان‌ها را به صله رحم سفارش کرده است؛ هر چند که در این مسیر سختی‌های فراوانی ببینند و راه‌شان از یک‌دیگر بسیار دور باشد. هم‌چنین صله رحم را بخشی از دین دانسته و فرموده­‌اند که هر کس آن را به‌ جا نیاورد دین او ناقص است. جابر از حصرت باقر(علیه السلام) روایت کرده که رسول خدا(صلی لله علیه و آله) فرمود­ه­‌اند:

«به حاضر و غایب امتم و به کسانی که در پشت مردان و رحم زنان هستند (آن‌هایی که هنوز به دنیا نیامده­‌اند) تا روز قیامت سفارش می­‌کنم که صله رحم را به جا آورند، اگر چه راه‌شان به سوی هم‌دیگر یک سال فاصله داشته باشد؛ زیرا صله رحم از دین است.» _{اصول کافی، ج۲، ص۱۵۱.}