اُدْعونى اَسْتَجِبْ لَكُمْ؛
_{سوره غافر، آيه ۶۰}

بخوانيد مرا، تا پاسخ دهم شما را.

1. امام على عليه‏ السلام :

اَعْلَمُ النّاسِ بِاللّه‏ِ اَكْثَرُهُمْ لَهُ مَسْاَ لَةً ؛

خداشناس ‏ترين مردم، پر درخواست ترين آنان از خداست._{غرر الحكم ، ح ۳۲۶۰}

۲پيامبر صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله :

يَدْخُلُ الْجَنَّةَ رَجُلانِ كانا يَعْمَلانِ عَمَلاً واحِدا ، فَيَرى اَحَدُهُما صاحِبَهُفَوْقَهُ ، فَيَقولُ : يا رَبِّ ، بِما اَعْطَيْتَهُ وَ كانَ عَمَلُنا واحِدا ؟فَيَقولُ اللّه‏ُ تَبارَكَ وَ تَعالى : سَاَ لَنى وَ لَمْ تَسْاَ لْنى

دو نفر كه هر دو يكسان عمل كرده‏اند ، وارد بهشت مى‏شوند ، امّا يكى از آن دو ،ديگرى را برتر از خود مى‏بيند . مى‏گويد : پروردگارا ! چرا او را برترى دادى ، در حالى كهعمل هر دوى ما يكسان بوده است؟ خداوند ـ تبارك و تعالى ـ مى‏فرمايد : او از مندرخواست مى‏كرد و تو درخواست نمى‏كردى._{عدّة الداعى ، ص ۳۶}

3. امام سجاد عليه‏ السلام :

اَوْحَى اللّه‏ُ ـ تَبارَكَ وَ تَعالى اِلى داوُودَ عليه‏ السلام : يا داوُودُ اذْكُرْنى فى اَيّامِسَرّائِكَ كَى اَسْتَجيبَ فى اَيّامِ ضَرّائِكَ ؛

خداوند تبارك و تعالى به داوود عليه‏ السلام وحى فرمود :

اى داوود! در روزهاى خوشى ‏ات مراياد كن، تا در روزهاى رنج و ناخوشى‏ات ، تو را پاسخ گويم._{جامع الاحاديث الشيعة ، ج۱۵، ص۲۰۷،ح ۲۹}

۴. پيامبر صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله :

مَنْ اَرادَ اَنْ تُسْتَجابَ دَعْوَتُهُ وَ اَنْ تُـكْشَفَ كُرْبَتُهُ ، فَلْيُفَرِّجْ عَنْ مُعْسِرٍ ؛

هر كس مى‏خواهد دعايش مستجاب و غمش از بين برود، بايد گره از كار گرفتارى باز كند._{مسند ابن حنبل ، ج ۲، ص ۲۴۸، ح ۴۷۴۹}

5. پيامبر صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله :

اِذا اَرادَ صاحِبُكُم اَن لا يَسْاَ لَ رَبَّهُ اِلاّ اَعْطاهُ ، فَلْيَياَس مِنَ النّاسِ كُلِّهِمْ ، ولا يَكونَنَّ لَهُ رَجاءٌ عِنْدَ غَيْرِ اللّه‏ِ فَاِذا عَلِمَ اللّه‏ُ ذالِكَ مِنْ قَلْبِهِ لَمْ يَسْاَ لْهُ شَيْئا اِلاّ اَعْطاهُ

هر گاه يكى از شما خواست كه آنچه را از پروردگارش درخواست مى‏كند ، به او بدهد ،بايد از همه مردم چشم اميد بركَند و به غير خدا هرگز اميدى نداشته باشد . پس هرگاهاين از قلب او بر خدا عيان شد، هر چه را از وى بخواهد، به او مى‏دهد.ت_{يسير المطالب ، ص ۲۳۵}

6.امام على عليه‏ السلام : قُلْتُ : اَللّهُمَّ لا تُحوِجنى اِلى اَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ ، فَقْالَ رَسولُ اللّه‏ِ صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله : يا عَلىُّ،لا تَقولَنَّ هكَذا ، فَلَيسَ مِنْ اَحَدٍ اِلاّ وَ هُوَ مُحْتاجٌ اِلَى النّاسِ . فَقُلْتُ : يا رَسولَ اللّه‏ِ ، فَمااَقولُ ؟ قالَ : قُلْ : اللّهُمَّ لا تُحوِجْنى اِلى شِرارِ خَلْقِكَ. قُلْتُ : يا رَسولَ اللّه‏ِ وَمَنْ شِرارُخَلْقِهِ ؟ قالَ : الَّذينَ اِذا اَعطَوا مَنّوا وَ اِذا مَنَعوا عابوا ؛

من گفتم : بار خدايا ! مرا محتاج احدى از خَلقت مگردان . پيامبر خدا صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آلهفرمودند :اى على چنين نگو ؛ زيرا هيچ كس نيست ، مگر آن‏كه به مردم نيازمند است . گفتم : پسچه بگويم ، اى پيامبر خدا؟ فرمودند بگو : بار خدايا! مرا نيازمند بَدانِ خلقت قرار مده.گفتم : اى پيامبر خدا ، بَدان خلق خدا كيانند؟ فرمودند : كسانى كه هر گاه چيزى بدَهند ،منّت گذارند و هر گاه ندهند ، بد گويند._{تنبيه الخواطر ، ج ۱، ص ۳۹}

۷پيامبر صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله :

اُتىَ رَسولُ اللّه‏ِ صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله وَ هُوَ قاعِدٌ فِى ظِلِّ الْحَطيمِ بِمَكَّةَ ، فَقيلَ : يا رَسولَ اللّه‏ِاُتِىَ عَلى مالِ اَبى فُلانٍ بِسَيْفِ الْبَحرِ فَذَهَبَ . فَقالَ رَسولُ اللّه‏ِ صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله : ما تَلَفَ مالٌ فى بَرٍّوَ لا بَحرٍ اِلاّ بِمَنْعِ الزَّكاةِ فَحَرِّزوا اَمْوالَكُم بِالزَّكاةِ ، وَ داووا مَرْضاكُمْ بِالصَّدَقَةِ وَ ادْفَعواعَنْكُمْ طَوارِقَ البَلاءِ بِالدُّعاءِ فَاِنَّ الدُّعاءَ يَنْفَعُ مِمّا نَزَلَ وَ مِمّا لَمْ يَنْزِلَ ما نَزَلَ يَكْشِفُهُ وَ مالَمْ يَنْزِلْ يَحْبِسُهُ ؛

پيامبر خدا صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله ، در سايه حَطيم در مكّه نشسته بودند كه شخصى آمد و گفت : اىپيامبر خدا ! اموال فلانى در ساحل دريا ، دچار حادثه شد و از بين رفت . پيامبر خدا صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله فرمودند : هيچ مالى در خشكى و دريا تلف نشد ، مگر به سبب ندادنزكات . پس ، اموال خود را با دادن زكات ، حفظ نماييد و بيمارانتان را با صدقه دادن درمان ومصيبت‏هاى بلا را با دعا كردن از خود رفع كنيد ، كه دعا براى آنچه نازل شده و نازل نشده ،سودمند است : آنچه نازل شده ، برطرف مى‏كند و از آنچه نازل نشده ، جلوگيرى مى‏نمايد.
الدعاء للطبرانى ، ص ۳۱، ح ۳۴

۸امام على عليه‏ السلام :

ما زالَتْ نِعْمَةٌ وَ لا نَضارَةُ عَيْشٍ اِلاّ بِذُنوبٍ اِجْتَرَحوا اِنَّ اللّه‏َ لَيْسَبِظَلاّمٍ لِلْعَبيدِ ، وَ لَوْ اَ نَّهُمُ اسْتَقْبَلوا ذالِكَ بِالدُّعاءِ وَ الاِْنابَةِ لَمْ تَزُل وَ لَوْ اَنَّهُمْ اِذا نَزَلَتْ بِهِمُالنِّقَمُ وَ زالَت عَنْهُمُ النِّعَمُ فَزِعوا اِلَى اللّه‏ِ عَزَّوجَلَّ بِصِدْقٍ مِن نيّاتِهِمْ وَ لَمْ يَهِنوا وَ لَمْيُسْرِفوا ، لاََصْلَحَ اللّه‏ُ لَهُمْ كُلَّ فاسِدٍ وَ لَرَدَّ عَلَيْهِمْ كُلَّ صالِحٍ ؛

هيچ نعمت و شادابى زندگى‏اى نابود نشد، مگر به سبب گناهانى كه صاحبانشمرتكب شدند . خداوند هرگز به بندگان ستم نمى‏كند . اگر با دعا و ناله به استقبال بلامى‏رفتند ، آن نعمت‏ها و خوشى‏ها نابود نمى‏شدند ، اگر زمانى كه عذاب برايشان فرودآمد و نعمت‏هايشان را گرفت، با نيّت پاك به خداوند عزّوجلّ پناه مى‏بردند و سستى وزياده‏روى (و ستم بر خويشتن) نمى‏كردند ، بى‏گمان خداوند ، نابسامانى آنان را بهسامان مى‏آورد و خوبى‏ها را به ايشان بازمى‏گرداند.
خصال ، ص ۶۲۴، ح ۱۰

۹روى أنَّ موسى عليه‏ السلام:

اِستَسقى لِبَنى اِسرائيلَ حينَ اَصابَهُم قَحْطٌ فَاَوحَى اللّه‏ُ تَعالىاِلَيهِ : اِنّى لا اَستَجيبُ لَكَ وَ لا لِمَنْ مَعَكَ وَ فيكُمْ نَمّامٌ قَدْ اَصَرَّ عَلَى النَّميمَةِ ؛

در روايت آمده كه موسى عليه‏ السلام براى بنى‏ اسرائيل كه گرفتار قحطى شده بودند ،درخواست باران كرد، اما خداوند متعال به او وحى فرمود كه : «باوجود شخص سخن‏ چينى كه در ميان شما هست و به سخن‏ چينى‏ اش ادامه مى‏دهد، دعاى تو و دعاى همراهانت را اجابت نمى‏كنم».
بحار الأنوار ، ج ۷۵، ص ۲۶۸، ح ۱۹

۱۰پيامبر صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله :

اِذا اَرَدْتَ اَنْ تَدعُوَ اللّه‏َ فَقَدِّم صَلاةً اَو صَدَقَةً اَو خَيْرا اَوْ ذِكْرا ؛

هر گاه خواستى دعا كنى ، پيش از آن ، نمازى بخوان يا صدقه‏اى بده يا كار خيرىبكن يا ذكرى بگو.
عوالى اللآلى ، ج ۱، ص ۱۱۰، ح ۱۶

۱۱امام كاظم عليه‏ السلام :

اِذا كانَ لَكَ يا سَماعَةُ اِلَى اللّه‏ِ عَزَّوَجَلَّ حاجَةٌ فَقُل : اَللّهُمَّ اِنّى اَسْاَ لُكَبِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ عَلىٍّ فَاِنَّ لَهُما عِنْدَكَ شَاْنا مِنَ الشَّاْنِ وَ قَدْرا مِنَ القَدْرِ فَبِحَقِّ ذالِكَ الشَّاْنِوَ بِحَقِّ ذالِكَ الْقَدْرِ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ ، وَ اَنْ تَفْعَلَ بى كَذا وَ كَذا. فَاِنَّهُ اِذاكانَ يَومُ الْقيامَةِ لَمْ يَبْقَ مَلَكٌ مُقَرَّبٌ وَ لا نَبىٌّ مُرْسَلٌ وَ لا مُؤْمِنٌ مُمْتَحَنٌ اِلاّ وَ هُوَ يَحْتاجُاِلَيْهِما فى ذالِكَ الْيَوْمِ ؛

اى سماعه! هر گاه به درگاه خداوند عزّوجلّ حاجتى داشتى ، بگو : بار خدايا! به حقّمحمّد و على ، از تو درخواست مى‏كنم ، زيرا آن دو را نزد تو مقام و منزلتى بزرگ است .پس به حقّ آن مقام و آن منزلت ، از تو درخواست مى‏كنم كه بر محمّد و خاندان محمّد ،درود فرستى و فلان و بهمان حاجتم را برآورى، زيرا در روز قيامت ، هيچ فرشته مقرّب وپيامبرِ مُرسل و مؤمن مخلصى نباشد ، مگر اين‏كه به آن دو نيازمند باشد.
كافى ، ج ۲، ص ۵۶۲، ح ۲۱

۱۲امام على عليه‏ السلام :

بُكاءُ الْعُيونِ وَ خَشْيَةُ الْقُلوبِ مِنْ رَحْمَةِ اللّه‏ِ تَعالى ذِكْرُهُ ، فَاِذاوَجَدْتُموها فَاغْتَنِمُوا الدُّعاءَ وَ لَو اَنَّ عَبْدا بَكى فى اُمَّةٍ لَرَحِمَ اللّه‏ُ تَعالى تِلْكَ الاُْمَّةَ لِبُكاءِذالِكَ الْعَبْدِ ؛

گريه چشم‏ها و ترس دل‏ها ، از رحمت خداوند بلند نام است . بنابراين ، هر گاه اينها رادر خود يافتيد ، دعا كردن را غنيمت شماريد . اگر در ميان يك امّت ، يك بنده هم گريه كند ، خداوند متعال به خاطر گريه آن بنده ، بر آن امّت رحم مى‏كند .
مكارم الأخلاق ، ص ۳۱۷

۱۳امام سجاد عليه‏ السلام :

وَ الذُّنوبُ الَّتى تَرُدُّ الدُّعاءَ: سوءُ النِّيَّةِ وَ خُبْثُ السَّريرَةِ وَالنِّفاقُ مَعَالاِْخْوانِ وَ تَركُ التَّصديقِ بِالاِْجابَةِ وَ تَأخيرُ الصَّلَواتِ الْمَفروضاتِ حَتّى تَذْهَبَ اَوقاتُهاوَ تَرْكُ التَّقَرُّبِ اِلَى اللّه‏ِ عَزَّوَجَلَّ بِالْبِرِّ وَالصَّدَقَةِ وَاسْتِعْمالُ الْبَذاءِ وَ الْفُحْشِ فِى الْقَولِ ؛

گناهانى كه دعا را رد مى‏كنند ، عبارت‏اند از : بدى نيّت ، بد ذاتى ، دورويى با برادران ،باور نداشتن اجابت دع ، به تأخير انداختن نمازهاى واجب تا هنگامى كه وقتشان بگذرد وتقرّب نجستن به خداوند عزّوجلّ با نيكى كردن و صدقه دادن و بدزبانى و ناسزا گفتن.
معانى الأخبار ، ص ۲۷۱، ح ۲

۱۴پيامبر صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله :

دُعاءُ السِّرِّ يَزيدُ عَلَى الْجَهْرِ سَبْعينَ ضِعْفا وَ اَ ثْنَى اللّه‏ُ سُبْحانَهُ عَلىزَكَريّا عليه‏ السلامبِقَولِهِ : «اِذْ نادى رَبَّهُ نِدَاءً خَفيًّا» ؛

دعاى پنهانى ، هفتاد برابر دعاى آشكار ، ارزش دارد . خداوند متعال زكريا عليه‏ السلامراچنين ستايش كرده است : «آن گاه كه پنهانى با پروردگارش سخن گفت».
ارشاد القلوب ، ص ۱۵۴

۱۵پيامبر صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله :

اِنَّ اللّه‏َ لَيُمْسِكُ الْخَيْرَ الْكَثيرَ عَنْ عَبْدِهِ فَيَقولُ : لا اُعْطيهِ حَتّى يَسْاَ لَنى ؛

خداوند ، بسيارى از خوبى‏ها را به بنده‏اش نمى‏دهد و مى‏فرمايد : «به او نمى‏دهم تا ازمن بخواهد».
مستدرك الوسائل ، ج ۵ ، ص ۱۷۵،ح ۵۶۰۳

۱۶پيامبر صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله :

اِذا دَعا اَحَدُكُم فَلْيَعُمَّ فَاِنَّهُ اَوجَبُ لِلدُّعاءِ ؛

هر گاه يكى از شما دعا كرد ، براى همه دعا كند ؛ زيرا اين، دعا را به اجابت نزديك‏تر مى‏كند.
كافى ، ج ۲، ص ۴۸۷، ح ۱

۱۷پيامبر صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله :

يا فاطِمَةُ مَنْ تَهاوَنَ بِصَلاتِهِ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ ابْتَلاهُ اللّه‏ُ بِخَمْسَعَشْرَةَ خَصْلَةً : سِتٌّ مِنْها فى دارِ الدُّنْيا … فَاَمَّا اللَّواتى تُصيبُهُ فى دارِ الدُّنْيا … وَ لا يَرتَفِعُدُعاؤُهُ اِلَى السَّماءِ وَ السّادِسَةُ لَيْسَ لَهُ حَظٌّ فى دُعاءِ الصّالِحينَ ؛

اى فاطمه! هر كس ، از مرد و زن نمازش را سبك بشمارد ، خداوند او را به پانزده چيزمبتلا مى‏كند : شش تاى آنها در سراى دنياست … و آن شش چيزى كه در سراى دنيا بهاو مى‏رسد ، اين است كه : … و پنجم دعايش به سوى آسمان نمى‏رود ، و ششم ، اوسهمى از دعاى نيكان ندارد .
فلاح السائل ، ص ۶۱ ، ح ۱

۱۸پيامبر صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله :

يا اَ يُّهَا النّاسُ ! اِنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ يَقولُ : مُروا بِالْمَعروفِ وَ انْهَوا عَنِ المُنْكَرِمِنْ قَبْلِ اَنْ تَدْعُوَنى فَلا اُجيبَكُمْ وَ تَسْاَلونى فَلا اُعْطيَكُمْ وَ تَسْتَنْصِرونى فَلا اَ نْصُرَكُم ؛

اى مردم! خداوند عزّوجلّ مى‏فرمايد : امر به معروف و نهى از منكر كنيد ، پيش ازآن‏كه مرا بخوانيد و پاسختان ندهم ، يا از من بخواهيد و عطايتان نكنم ، يا از من يارىطلبيد و يارى‏تان نرسانم.
مسند ابن حنبل ، ج ۹، ص ۵۰۴ ،ح ۲۵۳۱۰

۱۹پيامبر صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله :

اَقْرَبُ ما يَكونُ الْعَبْدُ مِنْ رَبِّهِ وَ هُوَ ساجِدٌ فَاَكْثِرُوا الدُّعاءَ ؛

نزديك‏ترين حالتِ بنده به پروردگارش زمانى است كه در سجده است . پس در اينحالت ، بسيار دعا كنيد.
صحيح مسلم ، ج ۱، ص ۳۵۰، ح ۲۱۵

۲۰امام سجاد عليه‏ السلام :

اَللّهُمَّ اِنَّهُ يَحْجُبُنى عَنْ مَساَ لَتِكَ خِلالٌ ثَلاثٌ وَ تَحدونى عَلَيْها خَلَّةٌواحِدَةٌ يَحْجُبُنى اَمْرٌ اَمَرْتَ بِهِ فَاَبْطَاْتُ عَنْهُ وَ نَهىٌ نَهَيْتَنى عَنْهُ فَاَسْرَعْتُ اِلَيْهِ وَ نِعْمَةٌ اَنْعَمْتَ بِها عَلَىَّ فَقَصَّرتُ فى شُكْرِها وَ يَحدونى عَلى مَسْاَ لَتِكَ تَفَضُّلُكَ عَلى مَنْ اَقْبَلَبِوَجْهِهِ اِلَيْكَ ، وَ وَفَدَ بِحُسْنِ ظَنِّهِ اِلَيْكَ ، اِذْ جَميعُ اِحْسانِكَ تَفَضُّلٌ و اِذْ كُلُّ نِعَمِكَ ابْتِداءٌ ؛

بار خدايا! سه چيز باعث مى‏شود كه من از تو درخواست نكنم و تنها يك چيز مرا بر آنمى‏دارد . آنچه مرا باز مى‏دارد ، يكى آن است كه تو مرا فرمان دادى و من در انجام آن سستىكردم ، ديگر آن‏كه مرا از كارى نهى فرمودى ، امّا من به انجام دادن آن شتافتم ، سوم آن‏كه مرانعمت ارزانى داشتى ، ولى من در شكرگزارى آن ، كوتاهى كردم . امّا آنچه مرا به درخواستكردن از تو مى‏كشانَد ، تفضّل تو بر كسى است كه به درگاهت روى كند و با خوش‏گمانى به سوىتو آيد ، كه همه احسان‏هايت ، تفضّل است و همه نعمت‏هايت ، نخستين است.
صحيفه سجّاديّه ، از دعاى ۱۲

۲۱امام صادق عليه‏ السلام :

قَضاءُ الْحَوائِجِ اِلَى اللّه‏ِ وَ اَسْبابُها ـ بَعْدَ اللّه‏ِ ـ الْعِبادُ تَجْرى عَلىاَيْديهِم فَما قَضَى اللّه‏ُ مِنْ ذالِكَ فَاقبَلوا مِنَ اللّه‏ِ بِالشُّكْرِ وَ ما زَوى عَنْـكُم مِنْها فَاقْبَلوهُ عَنِاللّه‏ِ بِالرِّضا وَ التَّسْليمِ وَ الصَّبْرِ فَعَسى اَن يَـكونَ ذالِكَ خَيْرا لَكُمْ فَاِنَّ اللّه‏َ اَعْلَمُ بِمايُصْلِحُـكُم وَ اَنْتُمْ لا تَعْلَمونَ ؛

برآورده شدن حاجت‏ها در اختيار خداست و اسباب آن، بعد از خداوند ، بندگانهستند كه به دست آنها اجرا مى‏شود . پس هر حاجتى را كه خداوند برآوَرْد ،سپاس‏گزارانه از خداوند بپذيريد و آنچه برآورده نساخت ، آن را نيز با رضايتو تسليم و صبر ، از او بپذيريد ، زيرا بسا اين براى شما بهتر است ، چرا كه خداوند ،به صلاحِ كار شما داناتر است و شما نمى‏دانيد.
تحف العقول ، ص ۳۶۵

۲۲امام صادق عليه‏ السلام:

اِنَّ قَوما فيما مَضى قالوا لِنَبىٍّ لَهُم : اُدْعُ لَنا رَبَّكَ يَرْفَع عَنَّا الْمَوتَفَدَعا لَهُم فَرَفَعَ اللّه‏ُ عَنْهُمُ المَوتَ فَكَثُروا حَتّى ضاقَت عَلَيهِمُ المْنازِلُ وَ كَثُرَ النَّسلُوَ يُصْبِحُ الرَّجُلُ يُطْعِمُ اَباهُ وَ جَدَّهُ وَ اُمَّهُ وَ جَدَّ جَدِّهِ وَ يُوَضّيهِم وَ يَتَعاهَدُهُم فَشَغَلوا عَنْ طَـلَبِ الْمَعاشِ . فَقالوا : سَل لَنا رَبَّكَ اَن يَرُدَّنا اِلى حالِنَا الَّتى كُنّا عَلَيها فَسَاَلَ نَبيُّهُم رَبَّهُفَرَدَّهُم اِلى حالِهِم ؛

يكى از اقوام گذشته به پيامبرشان گفتند : دعا كن پروردگارت مرگ را از ما بردارد . اودعا كرد و خداوند ، مرگ را از آنها برداشت . جمعيت آنان زياد شد، چندان كهمنزل‏هايشان ديگر گنجايش آنها را نداشت و جمعيت چنان زياد شد كه هر مردى ناچاربود خرج پدر و جدّ و مادر و جدّ جدّش را بدهد و به نظافت و امور ديگر آنها رسيدگى كندو بدين ترتيب از طلب معاش باز ماندند .بار ديگر آمدند و درخواست كردند كه : دعا كن پروردگارت ما را به همان حال كه بوديمباز گرداند . پيامبرشان به درگاه پروردگارشان دعا كرد و آنها را به حال اوّلشان باز گرداند.
كافى ، ج ۳، ص ۲۶۰، ح ۳۶

۲۳پيامبر صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله : اِنَّ اللّه‏َ يَقولُ : … وَ لَو اَنَّ قُلوبَ عِبادِى اجْتَمَعَت عَلى قَلْبِ اَسْعَدِ عَبْدٍ لى مازادَ ذالِكَ فى سُلطانى جَناحَ بَعوضَةٍ وَ لَوْ اَ نّى اَعْطَيْتُ كُلَّ عَبْدٍ ما سَاَ لَنى ما كانَ ذالِكَ اِلاّ مِثْلَ اِبْرَةٍ جاءَها عَبْدٌ مِنْ عِبادى فَغَمَسَها فِى البَحرِ وَ ذالِكَ اَنَّ عَطائى كَلامٌ وَ عِدَتىكَلامٌ وَ اِنَّما اَقولُ لِشَّىْ‏ءٍ : كُنْ فَيَكونُ ؛

خداوند مى‏فرمايد : « … اگر دل‏هاى بندگانم ، همه يك‏جا در دلِ خوش‏بخت‏ترينبنده‏ام جمع شوند اين، به مقدارِ بالِ پشه‏اى بر سلطنت من نمى‏افزايد و اگر به هر بنده‏اىآنچه بخواهد ، عطا كنم ، اين نباشد ، مگر همانندِ سوزنى كه بنده‏اى از بندگانم بردارد ودر دريايى فرو بَرَد ؛ زيرا عطاى من به گفتارى است و وعده‏ام نيز به گفتارى . به چيزمى‏گويم : هست شو، پس هست مى‏شود.
بحار الأنوار ، ج ۷۷، ص ۱۳۶، ح ۴۸

۲۴امام على عليه‏ السلام :

اِنَّ اللّه‏َ ـ تَبارَكَ وَ تَعالى ـ اَخْفى اَرْبَعَةً فى اَرْبَعَةٍ : اَخْفى رِضاهُ فىطاعَتِهِ فَلا تَسْتَصْغِرَنَّ شَيئا مِن طاعَتِهِ ، فَرُبَّما و افَقَ رِضاهُ وَ اَ نْتَ لا تَعْلَمُ وَ اَخْفى سَخَطَهُ فى مَعصيَتِهِ فَلا تَستَصْغِرَنَّ شَيئا مِن مَعصيَتِهِ فَرُبَّما و افَقَ سَخَطَهُ مَعصيَتُهُو اَنتَ لا تَعلَمُ و اَخفى اِجابَتَهُ فى دَعوَتِهِ فَلا تَستَصغِرَنَّ شَيئا مِن دُعائِهِ فَرُبَّما و افَقَاِجابَتَهُ و اَنتَ لا تَعلَمُ و اَخفى وَليَّهُ فى عِبادِهِ فَلا تَستَصغِرَنَّ عَبدا مِن عَبيدِ اللّه‏ِ فَرُبَّمايَكونُ وَليَّهُ وَ اَنتَ لا تَعلَمُ ؛

خداوند تبارك و تعالى چهار چيز را در دلِ چهار چيز مخفى نموده است :خشنودى‏اش را در طاعتش مخفى نموده، پس مبادا كه چيزى از طاعت او را كوچكبشماريد ، زيرا ممكن است خشنودى او در همان باشد و تو نمى‏دانى . ناخشنودى‏اش رادر معصيتش مخفى كرده . پس مبادا كه چيزى از معصيت او را كوچك بشماريد ، زيراممكن است ناخشنودى او در همان باشد و تو نمى‏دانى .اجابتش را در دعاى از خود مخفى ساخته. پس چه بسا كه اجابت او در همان باشد وتو نمى‏دانى و ولىّ‏اش را در ميان بندگانش مخفى نموده است . پس مبادا هيچ بنده‏اى ازبندگان خدا را كوچك بشماريد ؛ زيرا اى بسا، همو ولىّ او باشد و تو نمى‏دانى.
خصال ، ص ۲۰۹، ح ۳۱

۲۵پيامبر صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله :

لا يَتَمَنَّيَنَّ اَحَدُكُمُ المَوْتَ اِمّا مُحْسِنا فَلَعَلَّهُ اَنْ يَزْدادَ خَيرا وَ اِمّا مُسيئافَلَعَلَّهُ اَنْ يَسْتَعْتِبَ؛

هيچ يك از شما نبايد آرزوى مرگ كند ؛ زيرا اگر نيكوكار است ، شايد كه با ماندن،بيشتر نيكى كند و اگر بدكار است ، شايد كه با ماندن، از بدى دست بشويد.
صحيح بخارى ، ج ۵ ، ص ۲۱۴۷، ح ۵۳۴۹

۲۶امام باقر عليه‏ السلام :

اِنَّ اللّه‏َ تَعالى لَيُنادى كُلَّ لَيْلَةِ جُمُعَةٍ مِنْ فَوْقِ عَرْشِهِ مِنْ اَوَّلِ اللَّيلِ اِلىآخِرِهِ : اَلا عَبْدٌ مُؤمِنٌ يَدْعونى لاِخِرَتِهِ وَ دُنْياهُ قَبْلَ طُلوعِ الْفَجْرِ لاُِجيبَهُ ؟ اَلا عَبْدٌ مُؤمِنٌيَتوبُ اِلَىَّ مِنْ ذُنوبِهِ قَبْلَ طُلوعِ الفَجرِ فَاَتوبَ عَلَيْهِ ؟ اَلا عَبدٌ مُؤمِنٌ قَد قَـتَّرتُ عَلَيهِ رِزقَهُ فَيَساَ لَنِى الزِّيادَةَ فى رِزقِهِ قَبلَ طُلوعِ الفَجرِ فَاَزيدَهُ وَ اُوَسِّعَ عَلَيهِ ؟ اَلا عَبدٌ مُؤمِنٌ سَقيمٌيَساَ لُنى اَن اَشفيَهُ قَبلَ طُلوعِ الفَجرِ فاُعافيَهُ ؟ اَلا عَبدٌ مُؤمِنٌ مَحبوسٌ مَغمومٌ يَساَ لُنىاَن اُطلِقَهُ مِن حَبسِهِ وَ اُخَلِّىَ سَربَهُ ؟ اَلا عَبْدٌ مُؤمِنٌ مَظلومٌ يَساَ لُنى اَن آخُذَ لَهُ بِظُلامَتِهِقَبلَ طُلوعِ الفَجرِ فَاَ نْتَصِرَ لَهُ وَ آخُذَ لَهُ بِظُلامَتِهِ ؟ قالَ عليه‏ السلام : فَلا يَزالُ يُنادى بِهذا حَتّىيَطلُعَ الفَجرُ ؛

خداوند متعال ، هر شبِ جمعه ، از آغاز شب تا پايان آن ، از فراز عرش خويش ندامى‏دهد : «آيا بنده مؤمنى نيست كه تا پيش از سپيده‏دَم ، مرا براى آخرت و دنيايشبخواند و من ، پاسخش دهم؟ آيا بنده مؤمنى نيست كه تا پيش از سپيده‏دَم از گناهانشبه درگاه من ، توبه كند و من هم به سوى او بازگردم و توبه‏اش را بپذيرم آيا بنده مؤمنىنيست كه من روزى‏اش را بر او تنگ كرده باشم و او تا پيش از سپيده‏دَم ، افزايش درروزى‏اش را از من بخواهد و من بر روزى او بيفزايم و به آن گشايش دهم؟ آيا بنده مؤمنِزندانى و غم‏زده‏اى نيست كه از من بخواهد از زندان آزاد و رهايش كنم؟ آيا بنده مؤمنِستم ديده‏اى نيست كه تا پيش از سپيده‏دَم از من بخواهد كه دادش را بستانم و منانتقام او را بگيرم و داد وى بستانم؟» و تا سپيده‏دَم ، به اين ندا ادامه مى‏دهد.
تهذيب الأحكام ، ج ۳، ص ۵ ، ح ۱۱

۲۷پيامبر صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله :

اِنَّ يَومَ الجُمُعَةِ سَيِّدُ الاَيّامِ يُضاعِفُ اللّه‏ُ فيهِ الحَسَناتِ وَ يَمحو فيهِالسَّيِّئاتِ وَ يَرفَعُ فيهِ الدَّرَجاتِ وَ يَستَجيبُ فيهِ الدَّعَواتِ وَ يَكشِفُ فيهِ الكُرُباتِ وَ يَقضىفيهِ الحَوائِجَ العِظامَ وَ هُوَ يَومُ المَزيدِ ، للّه‏ِِ فيهِ عُتَقاءُ و طُـلَقاءُ مِنَ النّارِ ما دَعا بِهِ اَحَدٌ مِنَالنّاسِ وَ قَد عَرَفَ حَقَّهُ وَ حُرمَتَهُ اِلاّ كانَ حَقّـا عَلَى اللّه‏ِ عَزَّوَجَلَّ اَنْ يَجْعَلَهُ مِن عُتَقائِهِوَ طُلَقائِهِ مِنَ النّارِ ؛

روز جمعه ، سرور روزهاست . در اين روز خداوند ، خوبى‏ها را چند برابر مى‏كند وبدى‏ها و گناهان را پاك مى‏كند و درجات را افزايش مى‏دهد و دعاها را مستجاب مى‏نمايد و رنج و اندوه‏ها را برطرف مى‏سازد و حاجت‏هاى بزرگ را برآورده مى‏كند،روز افزونى و فراوانى است . در اين روز ، خداوند بسيارى را از آتش مى‏رهانَدو آزاد مى‏كند . اَحَدى از مردم در اين روز دعا نكند ، به شرط آن‏كه حق و حرمتآن را بشناسد ، مگر آن‏كه بر عهده خداوند عزّوجلّ است كه او را از رها و آزادشدگاناز آتش ، قرار دهد.
كافى ، ج ۳، ص ۴۱۴، ح ۵

۲۸امام باقر عليه‏ السلام :

اِنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ يُحِبُّ مِن عِبادِهِ المُؤمِنينَ كُلَّ عَبدٍ دَعّاءٍ فَعَلَيكُم بِالدُّعاءِفِى السَّحَرِ اِلى طُلوعِ الشَّمسِ فَاِنَّها ساعَةٌ تُفْتَحُ فيها اَبوابُ السَّماءِ وَ تُقسَمُ فيهَاالاَرزاقُ وَ تُقضى فيهَا الحَوائِجُ العِظامُ ؛

خداوند عزّوجلّ از ميان بندگان مؤمنش ، بنده‏اى را كه بسيار دعا كند ، دوستمى‏دارد . پس ، همواره در سحرگاهان تا طلوع خورشيد دعا كنيد ؛ زيرا اين وقتى استكه در آن ، درهاى آسمان باز مى‏شود ، و روزى‏ها تقسيم مى‏گردد و حاجت‏هاى بزرگبرآورده مى‏شود.
كافى ، ج ۲، ص ۴۷۸، ح ۹

۲۹امام صادق عليه‏ السلام :

اِنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ فَرَضَ عَلَيكُمُ الصَّلَواتِ الخَمْسَ فى اَفضَلِ السّاعاتِفَعَلَيكُم بِالدُّعاءِ فى اَدبارِ الصَّلَواتِ ؛

خداوند عزّوجلّ نمازهاى پنجگانه را در بهترين اوقات ، بر شما واجب نموده است .پس بعد از نمازها ، دعا كنيد.
خصال ، ص ۲۷۸، ح ۲۳

۳۰امام صادق عليه‏ السلام :

اِنَّ الرَّجُلَ لَيَخرُجُ اِلى قَبرِ الحُسَينِ عليه‏ السلام فَلَهُ اِذا خَرَجَ مِن اَهلِهِ بِاَوَّلِخُطوَةٍ مَغفِرَةٌ لِذُنوبِهِ ثُمَّ لَم يَزَل يُقَدَّسُ بِكُلِّ خُطوَةٍ حَتّى يَاْتيَهُ فَاِذا اَتاهُ ناجاهُ اللّه‏ُ ، فَقالَ : عَبدى سَلنى اُعطِكَ ادعُنى اُجِبكَ اُطلُب مِنّى اُعطِكَ سَلنى حاجَتَكَ اَقضِها لَكَ . قالَاَبو عَبدِ اللّه‏ِ عليه‏ السلام : و حَقٌّ عَلَى اللّه‏ِ اَن يُعطىَ ما بَذَلَ ؛

هر كس براى زيارت قبر حسين عليه‏ السلامخارج شود ، هنگامى كه از خانه‏اش بيرون شد ،براى هر قدمى يك گناهش آمرزيده مى‏شود و پيوسته با هر قدمى كه برمى‏دارد ، پاك‏ترمى‏شود تا به آن جا برسد و چون به آرامگاه رسيد ، خداوند ، به صورت درگوشى به اومى‏گويد: بنده من! از من بخواه تا عطايت كنم ، مرا بخوان تا اجابتت نمايم ، از من بطلبتا به تو بدهم ، حاجتت را از من بخواه تا برآوَرم. و امام صادق عليه‏ السلام فرمود:

بر خداست كهآنچه را وعده داده است ، عطا كند.
ثواب الأعمال ، ص ۱۱۷، ح ۳۲

۳۱اَنَس رحمه‏الله :

اِنَّ رَسولَ اللّه‏ِ صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله عادَ رَجُلاً مِنَ المُسلِمينَ قَد خَفَتَ فَصارَ مِثلَ الفَرخِ ، فَقالَلَهُ رَسولُ اللّه‏ِ صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله : هَل كُنتَ تَدعو بِشَى‏ءٍ اَو تَساَ لُهُ اِيّاهُ ؟ قالَ : نَعَم ، كُنتُ اَقولُ : اللّهُمَّ ماكُنتَ مُعاقِبى بِهِ فِى الآخِرَةِ ، فَعَجِّلهُ لى فِى الدُّنيا . فَقالَ رَسولُ اللّه‏ِ صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله : سُبحانَ اللّه‏ِ لاتُطيقُهُ ، ـ اَو لا تَستَطيعُهُ ـ ! اَفَلا قُلتَ : اَللّهُمَّ آتِنا فِى الدُّنيا حَسَنَةً وَ فِى الآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِناعَذابَ النّارِ ؟ قالَ : فَدَعَا اللّه‏َ لَهُ فَشَفاهُ ؛

رسول خدا صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله ، به عيادت مردى از مسلمانان رفتند كه مانند جوجه ضعيفشده بود . به او فرمودند : آيا قبلاً دعايى مى‏كرده‏اى يا از خدا چيزىمى‏خواسته‏اى؟. عرض كرد : آرى . مى‏گفتم : بار خدايا ! هر كيفرى كه درآخرت مى‏خواهى به من برسانى ، در همين دنيا برسان. پيامبر خدا فرمودند :سبحان اللّه‏! تو طاقت آن را ندارى . چرا نگفتى : بار خدايا ! در دنيا و آخرت ، به مانيكى عطا فرما و از عذاب آتش ، نگاهمان بدار؟. آن مرد ، اين دعا را خواند و خداوند ،شفايش بخشيد.
صحيح مسلم ، ج ۴، ص ۲۰۶۸، ح ۲۳

۳۲امام صادق عليه‏ السلام :

و سَمِعَ اَميرُ المُؤمِنينَ عليه‏ السلام رَجُلاً يَقولُ : اللّهُمَّ اِنّى اَعوذُ بِكَ مِنَ الفِتنَةِ .قالَ عليه‏ السلام : اَراكَ تَتَعَوَّذُ مِن مالِكَ وَ وُ لدِكَ ! يَقولُ اللّه‏ُ تَعالى : «اِنَّما اَمْوَالُكُمْ وَ اَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ»وَلكِن قُل : اَللّهُمَّ اِنّى اَعوذُ بِكَ مِن مُضِلاّتِ الفِتَنِ ؛

امير مؤمنان عليه‏ السلام ، شنيد كه مردى مى‏گويد : بار خدايا ! از فتنه به تو پناه مى‏برم . به اوفرمودند : مى‏بينم كه از مال و فرزندت به خدا پناه مى‏برى. خداوند متعال مى‏فرمايد :«جز اين نيست كه دارايى‏ها و فرزندانتان فتنه‏اند» بلكه بگو : بار خدايا ! از فتنه‏هاى گم‏راهكننده ، به تو پناه مى‏برم.
امالى طوسى، ص ۵۸۰ ، ح ۱۲۰۱

۳۳امام صادق عليه‏ السلام :

اِنَّ العَبدَ لَيَدْعو فَيَقولُ اللّه‏ُ عَزَّوَجَلَّ لِلْمَلَكَيْنِ: قَدِ اسْتَجَبْتُ لَهُ وَلكِنِاحْبَسوهُ بِحاجَتِهِ ، فَاِنّى اُحِبُّ اَنْ اَسْمَعَ صَوْتَهُ وَ إِنَّ الْعَبْدَ لَيَدْعو فَيَقولُ اللّه‏ُ تَبارَكَوَ تَعالى: عَجِّلوا لَهُ حاجَتَهُ فَاِنّى اُبْغِضُ صَوْتَهُ؛

براستى كه انسان دعا مى‏كند و خداوند عزّوجّل به دو فرشته مى‏فرمايد: من دعاى اورا مستجاب كردم، اما حاجتش را نگهداريد، زيرا دوست دارم صداى او را بشنوم وديگرى دعا مى‏كند و خداوند تبارك و تعالى مى‏فرمايد: زود خواسته‏اش را برآوريد، كهمن خوش ندارم صداى او را بشنوم.
كافى، ج ۲، ۴۸۹، ح ۳

۳۴امام على عليه‏ السلام :

سَمِعَ رَجُلاً يَدعو لِصاحِبِهِ ، فَقالَ : لا اَراكَ اللّه‏ُ مَكروها ! فَقالَ : اِنَّمادَعَوتَ لَهُ بِالمَوتِ ، لاَِنَّ مَن عاشَ فِى الدُّنيا لا بُدَّ اَن يَرَى المَكروهَ ؛

شنيدند كه شخصى براى دوستش، چنين دعا مى‏كند الهى غم نبينى و گرفتارنشوى! امام عليه‏ السلامفرمودند : تو در واقع براى مرگش دعا كردى ؛ زيرا هر كس در دنيا زندگى مى‏كند ، ناچار ، غم و گرفتارى مى‏بيند.
شرح نهج البلاغة ، ج ۲۰، ص ۲۸۹،ح ۳۰۱

۳۵پيامبر صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله :

يَكفى مِنَ الدُّعاءِ مَعَ البِرِّ ما يَكفِى الطَّعامَ مِنَ المِلحِ ؛

دعا همراه با كار خير ، به اندازه نمك براى غذا كافى است.
امالى طوسى ، ص ۵۳۴ ، ح ۱۱۶۲

۳۶امام صادق عليه‏ السلام :

اِنَّ اللّه‏َ تَعالى اَوحى اِلى داوُودَ عليه‏ السلام ، اَنْ بَلِّغ قَومَكَ اَ نَّهُ لَيسَ مِن عَبدٍمِنهُم آمُرُهُ بِطاعَتى فَيُطيعُنى اِلاّ كانَ حَقّـا عَلَىَّ اَن اُعينَهُ عَلى طاعَتى فَاِن سَاَ لَنىاَعطَيتُهُ وَ اِن دَعانى اَجَبتُهُ وَ اِنِ اعتَصَمَ بى عَصَمتُهُ و اِنِ استَـكفانى كَفَيتُهُ و اِن تَوَكَّلَعَلَىَّ حَفِظتُهُ و اِن كادَهُ جَميعُ خَلقى كِدتُ دونَهُ ؛

خداوند متعال به داوود عليه‏ السلام وحى فرمود كه :

به قوم خود برسان كه هيچ بنده‏اى ازايشان نيست كه به فرمان‏بردارى از خودم فرمانش دهم و او فرمان برد ، جز آن‏كه بر مناست كه او را بر اطاعتم كمك كنم . پس اگر از من بخواهد ، عطايش مى‏كنم ، اگر مرابخواند ، پاسخش مى‏دهم ، اگر به من پناهنده شود ، پناهش مى‏دهم ، اگر از من كفايتطلبد ، كفايتش مى‏كنم ، اگر به من توكّل كند ، او را حفظ مى‏كنم و اگر همه آفريدگانمعليه او نقشه كشند ، من به سود او نقشه مى‏كشم.
قصص الأنبياء ، ص ۱۹۸، ح ۲۵۱

۳۷امام صادق عليه‏ السلام :

اِذا اَرادَ اَحَدُكُم اَن يُسْتَجابَ لَهُ فَليُطَيِّب كَسبَهُ وَ ليَخرُج مِن مَظالِمِالنّاسِ وَ اِنَّ اللّه‏َ لا يُرفَعُ اِلَيهِ دُعاءُ عَبدٍ و فى بَطنِهِ حَرامٌ اَو عِندَهُ مَظلِمَةٌ لاَِحَدٍ مِن خَلقِهِ ؛

هرگاه فردى از شما خواست دعايش مستجاب شود، درآمدش را حلال گرداند و اززير بار حقوق مردم بيرون برود. دعاى بنده‏اى كه در شكمش حرام باشد، يا حق يكى از خلق خدا به گردنش باشد، به درگاه خداوند بالا نمى‏رود.
بحار الأنوار ، ج ۹۳، ص ۳۲۱، ح ۳۱

۳۸امام صادق عليه‏ السلام :

اَلذُّنوبُ الَّتى تُغَيِّرُ النِّعَمَ البَغىُ … وَ الَّتى تَرُدُّ الدُّعاءَ و تُظلِمُ الهَواءَعُقوقُ الوالِدَينِ ؛

گناهانى كه باعث از دست دادن نعمت‏ها مى‏شوند ، ستم كردن … است و گناهانى كه دعا را رد مى‏كنند و فضا را تيره و تار مى‏گردانند ، نافرمانى از پدر و مادر و آزردن آنهاست.
كافى ، ج ۲، ص ۴۴۷، ح ۱

۳۹سفيان ثورى : بَلَغَنى اَنَّ بَنى اِسرائيلَ قُحِطوا سَبعَ سِنينَ … فَاَوحَى اللّه‏ُ عَزَّوَجَلَّ اِلىاَنبيائِهِم : لَو مَشَيتُم اِلَىَّ بِاَقدامِكُم حَتّى تَحفى رُ كَبُكُم و تَبلُغَ اَيديكُم عَنانَ السَّماءِ و تَـكِلَّاَلسِنَتُـكُم عَنِ الدُّعاءِ فَاِنّى لا اُجيبُ لَكُم داعيا و لا اَرحَمُ مِنكُم باكيا ، حَتّى تَرُدُّواالمَظالِمَ اِلى اَهلِها فَفَعَلوا فَمُطِروا مِن يَومِهِم ؛

شنيده‏ام كه بنى‏اسرائيل به مدّت هفت سال دچار قحطى شدند … پس خداوندعزّوجلّ به پيامبرانشان وحى فرمود كه : اگر پياده به سوى من بياييد ، آنچنان كهزانوهايتان ساييده شود ، و چندان دست به سوى آسمان دراز كنيد كه دست‏هايتان بهكرانه‏هاى آسمان برسد و آن اندازه دعا كنيد كه زبان‏هايتان خسته شود ، دعاى هيچيك از شما را نمى‏پذيرم و به هيچ گريه‏كننده‏اى از شما رحم نخواهم كرد تا آن گاه كهحقوق مردم را به صاحبان آنها باز گردانيد . آنان چنين كردند و همان روز ، باران آمد.
إحياء علوم الدين ، ج ۱، ص ۴۶۱

۴۰پيامبر صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله :

قَطيعَةُ الرَّحِمِ تَحجُبُ الدُّعاءَ 

قطع رابطه با خويشاوندان، مانع اجابت دعا مى‏شود.
_{نزهة الناظر ، ص ۳۷، ح ۱۱۵}