در فرهنگ لغت، «فراغت» به معنای آسودگی، آسایش و آسودگی از کار و شغل معنا شده است  که همچون شمشیری دو لبه می تواند رشد دهنده و اصلاح گر باشد و یا این که زایل کننده نیروی جوانی و حتی فسادانگیز باشد.

پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در این باره می فرماید:

«یا أباذرٍّ، نِعمَتانِ مَغبونٌ فیهِما کثیرٌ مِن النّاسِ: الصِّحَّةُ والفَراغُ؛

ای ابوذر! دو نعمت است که بسیاری از مردم در آنها مغبون می شوند: تندرستی و فراغت».

امام علی (علیه السلام) نیز فرمودند:

«مِن الفَراغِ تکــون الصَّبوَةُ؛

هوا و هوس برخاسته از فراغت است».

با توجّه به تأثیر نحوه گذراندن اوقات فراغت بر سایر جنبه های زندگی و وجود حداکثر همبستگی بین آن و انحرافات رفتاری است .که در قدم اوّل شایسته است عوامل مؤثر بر نحوه گذران فراغت را شناسایی کرد تا بتوان در انتخاب شکل گذران اوقات فراغت به شایستگی عمل کرد.

توجّه داشته باشید که کانون توجه در علایق اوقات فراغت افراد متفاوت است؛ زیرا هر کدام از سن، جنسیت، تجرّد و تأهّل، تحصیلات، شخصیت، نیازها، توانایی فیزیکی و اجتماعی، فرهنگی که در آن رشد کرده و هدف وی در زندگی می تواند بر نحوه انتخاب و چگونگی مشارکت فرد در فعالیت های فراغتی تأثیرگذار باشند.

با توجّه به مطلب فوق و با تأسّی به فرمایش امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) درباره آیه وَ لا تَنْسَ نَصِیبَک مِنَ الدُّنْیا که می فرمایند:

«لاتَنسَ صِحَّتَک وقُوَّتَک وفَراغَک وشَبابَکــ  و نَـشاطَک، أن تَطلُبَ بها الآخِرَةَ؛

تندرستی وتوانایی و فراغت و جوانی و شادابیت را از یاد مبر و با استفاده از اینها آخرت را بجوی»

به برخی از مهم ترین فعالیت ها و زمینه های گذران اوقات فراغت اشاره می گردد:

فعالیت های ورزشی: علاوه بر آن که ورزش یک عمل تفریحی و سرگرم کننده در ساعات اوقات فراغت است، باعث نشاط و شادابی بدن بوده و انسان را از نظر روحی و روانی سرزنده و شاداب می کند. از جمله فواید روان شناختی ورزش می توان به کاهش افسردگی، کاهش اضطراب، فراهم آوردن سپر در برابر سختی ها و بالا بردن عزّت نفس و آرامش فکری اشاره کرد^.

le="text-align: justify;">امام صادق (علیه السلام) نیز در روایتی می فرمایند:

«النُّشْرَةُ فِی عَشَرَةِ أَشْیاءَ الْمَشْی وَ الرُّکوبِ وَ الِارْتِمَاسِ فِی الْمَاءِ وَ النَّظَرِ إِلَی الْخُضْرَةِ وَ الْأَکلِ وَ الشُّرْبِ وَ…

نشاط و شادابی در اثر ده چیز حاصل می گردد: پیاده روی، سوارکاری، شنا در آب، نگاه کردن به طبیعت سرسبز، خوردن و آشامیدن، نگاه به صورت زیبای حلال، آمیزش با همسر، مسواک زدن، گفت وگو با دیگران»

انجام و یا آموزش فعالیت های هنری نظیر: پرداختن به نقاشی، قصه، داستان و نمایش.

شرکت در برنامه کانون های فرهنگی تربیتی.

تماشای فیلم مفید در کنار دوستان و افراد خانواده.

شرکت در برنامه های فرهنگی، سیاسی، اخلاقی، دینی و آمادگی نظامی پایگاه مقاومت بسیج و.. .

شرکت در سفرها و اردوهای زیارتی، تفریحی و سیاحتی: تفریح، مسافرت و گردش در طبیعت زیبا و مناظر سرسبز و به نوعی تغییر آب و هوا باعث نشاط و تجدید قوای روانی و ذهنی انسان است که وی را برای فعالیت های فیزیکی و ذهنی آماده و بانشاط می سازد.

حضور در میهمانی ها و جمع فامیل و دوستان: حضور در جمع انسان های شاد، موقعیت هایی را برای شاد بودن در اوقات فراغت فراهم می آورد. بهترین روش برای شاد شدن در چنین موقعیت هایی این است که دیگران را شاد سازیم؛ زیرا شادی مسری است، یعنی اگر افرادی که اطراف ما هستند شاد باشند ما هم اوقات فراغت شادتری خواهیم داشت.

کتاب خوانی دسته جمعی بر اساس سیر مطالعاتی جهت رشد میزان درک و اندیشه، و مطالعه روزنامه و مجلّات به ویژه صفحات تحلیلی و گزارشی.

استفاده از شبکه های مختلف تلویزیونی و رادیویی بر اساس ذوق و سلیقه شخصی نظیر: شبکه قرآن و معارف و برنامه های ورزشی، خانوادگی، علمی و آموزشی.

آموزش مهارت های مختلف فنی و رایانه ای.

علاوه بر فعالیت های اوقات فراغت که به چند مورد از آن اشاره شد، هوشمندانه آن است که یکسری شرایط جانبی به شرح ذیر نیز مدّ نظر باشد:

الف. در اوقات فراغت تمام وجود خود را در اختیار فعالیت مربوطه قرار دهید؛ نه این که آن زمان هم به فکر کارها و تکالیف عقب افتاده خود باشید.

ب. بین فعالیت های جدی و فعالیت های تفریحی توازن برقرار کنید.

ج. بخشی از اوقات فراغت خود را به تفریحات فعال و پرتحرک اختصاص دهید.

د. در برنامه ریزی برای اوقات فراغت تناسب با روحیات و خلقیات خود را مدنظر قرار دهید.

ه. اصل تنوع را رعایت کنید.

و. از هدررفت اوقات فراغت به واسطه خواب زیاد یا دست دست کردن جلوگیری کنید.

ز. در برنامه ریزی برای فعالیت های تفریحی مشترک با دیگران خلاقیت به خرج دهی

  حوزه نت