بسم‌‌اللَّه‌‌الرّحمن‌‌الرّحيم‌‌

نهادهايی كه در جمهوری اسلامی پديد آمد و نهالهايی كه سر كشيد در زمينه‌‌ی اجتماعی و فرهنگی و دينی، يكی دو تا نيست و بحمداللَّه نظام جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی نشان داد كه در زمينه‌‌های گوناگون، قدرت توليد دارد، قدرت سازندگی دارد. همين نهادسازی يكی از مظاهر قدرت توليد است؛ يكی از همين نهادها مسئله‌‌ی اعتكاف است كه شما آقايان بحمداللَّه متصدّی و مباشر آن هستيد.

اعتكاف در واقع‌‌ [يعنی‌‌] خود را محبوس كردن در يك مكان محدود و ايجاد محدوديّت در خود. عُكوف يعنی بسته بودن؛ خود را به يك نقطه‌‌ای منحصر كردن، برای اينكه خلوتی در دل به‌‌وجود بيايد كه انسان بتواند فرصت ارتباط صميمی و خالص با خدای عالَم را پيدا كند؛ اعتكاف اين است؛ يعنی عبادتی است كه جنبه‌‌ی رياضت دارد. خيلی از عبادات همين‌‌جورند؛ جنبه‌‌ی رياضت دارند. رياضتهايی كه انسان با طوع و رغبت بر خود تحميل ميكند تا درون خود را، معنويّت خود را، دل خود را ارتقا ببخشد؛ اين از جمله‌‌ی اين‌‌چنين عبادتهايی است. حالا معمولِ ما سه روز است - كه خب، فقها هم در اين باره بحث كرده‌‌اند - منتها خب، ادامه دارد يعنى تا نُه روز، ده روز، ميتوانند اعتكاف كنند. اشاره كرديد جنابعالی،(۲) پيغمبر اكرم دهه‌‌ی آخر ماه رمضان را اعتكاف ميكردند، ميرفتند در مسجد و بيرون نمی‌‌آمدند و كارها را آنجا انجام ميدادند. فرصت خوبی است؛ خوشبختانه اقبال مردم به اين سنّت خيلی بالا است؛ شوق جوانها و عشق جوانها حيرت‌‌انگيز است. من يادم است آن وقتی كه ما در مشهد بوديم، اصلاً نديده بوديم اعتكاف چه جوری است، شنيده بوديم؛ قم كه رفتم در همين ايّام‌‌البيض(۳) در مسجد امام(۴) اعتكاف ميشد. شايد من يك وقت رفته بودم ديده بودم، طلبه‌‌ها می‌‌آمدند دو نفر، سه نفر، يك گوشه‌‌ای را انتخاب ميكردند در آن شبستان مرحوم حاج ابوالفضل - آن شبستان بالايی - چادر ميكشيدند؛ شايد مجموع افرادی كه در آن شبستان اعتكاف ميكردند به سی نفر، چهل نفر نميرسيد. البتّه بعدها كه مسجد آقای بروجردی ساخته شد، بعضی‌‌ها ظاهراً آنجا هم می‌‌آمدند اعتكاف ميكردند كه آن را من نديده بودم، لكن مسجد امام را ديده بوديم. اين، همه‌‌ی مظهر اين سنّتِ پر مغزِ پر معنا در آن دوره بود: مخصوص قم، آن هم با اين تعداد اندك. امروز شما برويد دانشگاه‌‌های كشور را نگاه كنيد - حالا غير از مسجد گوهرشاد و مسجد جمكران و مساجد مهمّ ديگر و جاهای ديگری كه هجوم جمعيّت است؛ در اين مساجد دانشگاه‌‌ها، مسجد دانشگاه تهران و جاهای ديگر - دانشجوهای ما، جوانهای ما، از مدّتی پيش صف كشيده‌‌اند، نوبت ميگيرند و نوبتشان نميرسد، يعنی جا نيست، وسيله نيست برای اداره‌‌ی آنها؛ اين شوق عمومی به اين عبادت، اين‌‌جور است؛ خب، اين يكی از بركات الهی است. بحمداللَّه خدای متعال اين زمينه را فراهم كرده و اين توفيق را داده و مغناطيس محبّت الهی و ذكر الهی، دلهای جوانها را به خودش جذب كرده؛ اين را بايد مغتنم شمرد. اين يك فرصت [ است‌‌.]

همه‌‌ی فرصتهای ما در درون خودشان تهديدهايی هم دارند؛ اشاره كرديد، يكی از موضوعاتی كه در اين جشنواره‌‌ی شما بنا است مورد بررسی قرار بگيرد، آسيب‌‌شناسی بود؛(۵) اين آسيب‌‌شناسی را جدّی بگيريد. اعتكاف جای عبادت است؛ البتّه عبادت فقط هم نماز خواندن نيست؛ تماسّ خوب با معتكفين، ارتباط دوستانه و برادرانه، فراگيری از آنها، تعليم‌‌دهی به آنها، معاشرت اسلامی را تجربه كردن و آموختن؛ همه‌‌ی اينها فرصتهايی است كه در اعتكاف ممكن است پيش بيايد؛ [برای] اين بايد برنامه‌‌ريزی بشود. مهم‌‌ترين كار، برنامه‌‌ريزی است. اگر چنانچه برنامه‌‌ريزی نشد و كمك نشدند اين جمعِ جوانِ مشتاق و شوريده‌‌ای كه برای اعتكاف وارد اين مسجد شده‌‌اند، اين نيروها هدر خواهد رفت و احياناً زيان‌‌آفرين خواهد شد. برنامه‌‌ريزی هم بايد، هم هوشمندانه باشد، هم با توجّه به معنای اعتكاف باشد. حالا فرض كنيم مثلاً يكی بيايد برنامه‌‌ريزی كند كه برای اين اعتكاف فيلم نشان بدهيم! خب، فيلم كه همه جا آدم ميبيند؛ فيلم كه احتياج به روز ايّام‌‌البيض و در مسجد و مانند اينها ندارد. اعتكاف برای نزديك شدن به خدا است. شما ببينيد چه كار ميتوانيد بكنيد كه هم دل او به خدا نزديك بشود، هم مغز و ذهنش به خدا نزديك بشود؛ كه طبعاً وقتی انسان در درون، در دل، در باطن با خدای متعال انس پيدا كرد، در ظاهرِ او هم اثر ميگذارد و در ظاهر هم نشان داده ميشود. وقتی حالت خشوع به انسان دست داد، خضوع هم به دنبال خشوع می‌‌آيد؛ و اين آن‌‌وقت در زندگی اثر ميگذارد؛ اين جوانی كه بعد از اين سه روز از اعتكاف آمد بيرون، پاكيزه ميشود، شستشو ميشود و می‌‌آيد بيرون؛ طهارتی پيدا ميكند معنای او؛ اين برايش ذخيره است. اين خيلی چيز باعظمت و مهمّی است: سه روز روزه‌‌داری، و انقطاع از دنباله‌‌های متعارف زندگی، و توجّه به خدای متعال و به معنويّات و به معارف و به توحيد؛ اينها خيلی باارزش است. مراقب باشيد اين درست انجام بگيرد، درست هدايت بشود؛ گويندگان خوبی باشند، بروند حرف بزنند، معارف دينی را به آنها ياد بدهند. از جنجالهای گوناگونی [هم‌‌] كه در حاشيه‌‌سازی‌‌های معمول جامعه نقش دارند، پرهيز بشود و اين سه روز را بگذاريم برای جهات معنوی. حالا بعد آمدند بيرون، خيلی ميدانهای ديگر و عرصه‌‌های ديگر زندگی هست كه انسان در آن عرصه‌‌ها در جامعه وارد ميشود، امّا در اين سه روز، ارتباطگيری با خدا اصل باشد و [برای آن] برنامه‌‌ريزی بشود؛ اين آن چيزی است كه [اصل است] و ان‌‌شاءاللَّه بيشتر هم خواهد شد.

البتّه خب، پشتيبانی و پذيرايی و مانند اينها هم خوب است. البتّه من شنيده‌‌ام؛ بعضی از اين مساجد كأنّه از اين شوق و ذوق مردم استفاده ميكنند، يك پولهای زيادی از اين كسانی‌‌كه ميروند ميگيرند؛ اين‌‌جور هم نبايد باشد. پول گرفتن از آنها عيب ندارد، بهتر همين است - كاری كه مردم كمك مالی بكنند و اشتراك مالی پيدا كنند، اصلاً بركت پيدا ميكند. از خصوصيّات پول مردم و كمك مردم، بركت داشتن است - منتها مراقبت كنند كه اين به يك دستگاه پول‌‌سازی و مانند اينها تبديل نشود.

اميدواريم ان‌‌شاءاللَّه خدای متعال توفيقات معتكفين ما را روزبه‌‌روز افزايش بدهد؛ ان‌‌شاءاللَّه بارش رحمت الهی بر دلهای آنها در درجه‌‌ی اوّل، و به بركت اين جوانها بر دلهای سياه ما نازل بشود و بتوانيم ما هم از نورانيّت آنها و از معنويّت آنها بهره ببريم؛ و خداوند به شما دوستان هم كه در كار اعتكاف فعّال هستيد كمك كند و بتوانيد به بهترين وجهی اين كار را و اين صدقه‌‌ی جاريه را ان‌‌شاءاللَّه انجام بدهيد.

والسّلام عليكم و رحمةاللَّه‌‌

پی‌نوشت‌ها:
۱- اين جشنواره با رويكردی علمی - فرهنگی، روز ۱۸ ارديبهشت سال جاری در شهر قم گشايش خواهد يافت.
۲- مدير حوزه‌‌های علميّه‌‌ی سراسر كشور
۳- روزهای سيزدهم، چهاردهم و پانزدهم از هرماه قمری (بخصوص ماه رجب) كه اعتكاف در اين ايّام مستحب است.
۴- مسجد امام حسن عسكری (عليه‌‌السّلام)
۵- اشاره‌‌ی مدير حوزه‌‌های علميّه‌‌ی سراسر كشور به اينكه در جشواره‌‌ی سوّم، موضوعات زير مورد توجّه قرار گرفته است: اعتكاف در آينه‌‌ی آيات و روايات، احكام و آداب اعتكاف، آسيب‌‌شناسی اعتكاف، آثار و بركات فردی و اجتماعی اعتكاف در مذاهب اسلامی و اديان، راه‌‌های گسترش معنويّت از طريق اعتكاف.

منبع:پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری