مفهوم آيه (لا يكلف الله نفسا الا وسعها) چيست؟

معني آيه شريفه «لا يُكَلِّفُ اَللَّهُ نَفْساً إِلاَّ وُسْعَها» ؛ (2:286) اين است كه؛ خداوند هيچ كس را جز به اندازه توانايي‏اش تكليف نمي‏كند. وسع در لغت به معني گشايش و قدرت است، بنابراين مضمون آيه شريفه همان حقيقت عقلي را تأييد مي‏كند كه وظايف و تكاليف الهي هيچ‏گاه بالاتر از ميزان قدرت و توانايي افراد نيست و لذا بايد گفت تمام احكام با همين آيه تفسير و تقييد مي‏گردد و به مواردي كه تحت قدرت انسان است اختصاص مي‏يابد. بديهي است يك قانون‏گذار حكيم و دادگر نمي‏تواند غير از اين قانون وضع نمايد.

لَا يكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَيهَا مَا اكْتَسَبَتْ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَينَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا أَنْتَ مَوْلَانَا فَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ^{(البقرة/286)}

خداوند هيچ كس را، جز به اندازه تواناييش، تكليف نمى‏كند. (انسان،) هر كار (نيكى) را انجام دهد، براى خود انجام داده؛ و هر كار (بدى) كند، به زيان خود كرده است. (مؤمنان مى‏گويند:) پروردگارا! اگر ما فراموش يا خطا كرديم، ما را مؤاخذه مكن! پروردگارا! تكليف سنگينى بر ما قرار مده، آن چنان كه (به خاطر گناه و طغيان،) بر كسانى كه پيش از ما بودند، قرار دادى! پروردگارا! آنچه طاقت تحمل آن را نداريم، بر ما مقرّر مدار! و آثار گناه را از ما بشوى! ما را ببخش و در رحمت خود قرار ده! تو مولا و سرپرست مايى، پس ما را بر جمعيّت كافران، پيروز گردان‏.

1- تكالیف الهى، بیش از توان انسان نیست.«لا یكلّف اللّه نفساً الا وسعها» اسلام، دینِ آسانى است، نه سخت ‏گیرى

2- اعمال ما آثارى دارد كه بازتابش به خود ما برمى‏گردد. «لها ما كسبت وعلیها ما…»

3- به تاریخ گذشتگان وحوادث تلخ آنان بنگریم تا درس عبرت گرفته وبه خدا پناه ببریم. «كما حَمَلتْه على الّذین من قبلنا»

4- آداب دعا آن است كه ابتدا به ضعف خود اقرار كنیم؛ «لا طاقة لنا» سپس به عظمت خداوند گواهى دهیم؛ «انت مولینا» آنگاه خواست خود را مطرح كنیم. «واعف عنّا واغفرلنا وارحمنا»

بیانات رهبری:

تکلیف الهی به اندازه توانایی انسان است

من آن وقتی که توانائی جسمی بیشتری داشتم، زیادتر در دانشگاه‌ها شرکت میکردم؛ الان هم واقعاً اگر بتوانم و مجال و وقت باشد، دوست دارم در فاصله‌های نزدیک به نزدیک در دانشگاه شرکت کنم؛ منتها دیگر حالا «لا یکلّف اللّه نفسا الّا وسعها»؛(۱) از مثل من و سنین من و اشتغالات من، گمان نمیکنم جوانها خیلی انتظاراتی داشته باشند؛ اما مسئولین کشور نه، میتوانند و باید شرکت کنند. من الان هم از همین جا به مسئولین سفارش میکنم که در جلسات دانشجوئی شرکت کنند؛ بیایند، بشنوند از دانشجوها، و بگویند به دانشجوها.۱۳۹۱/۰۵/۱۶