در دعای عرفه، بنده مضطر، مسکین، بینوا و درمانده، به درگاه خدا می نالد، او را به قرآن و پیامبر و اهل بیت (ع) و خاندان رسول و به همه مقدّسات و شفیعان بزرگوار قسم می دهد که در عصر عرفه، در ساعت اجابت دعا و نزول رحمت، ببخشاید و از خطایش در گذرد و توفیق بندگی و جبران شرمندگی دهد.

اینکه حضرت سیدالشهدا(ع) با چشمانی اشکبار و حالتی متضرّعانه این دعا را می خواند و آنقدر «یا رب، یا رب» می گفت و می گریست که صدای گریه اش اطرافیان را هم منقلب می ساخت و صحرای عرفات را با سوز عرفانی خویش همنوا می ساخت، همه برای ما درس است که رمز و راز و شیوه و ادب عبودیت را از آن حضرت بیاموزیم.

ای حسین!

عشق را هم ز تو باید آموخت!

و مناجات و صمیمیت را!

و عبودیت را.

دشت از نام تو عرفان دارد.

و شب، از یاد تو عطرآگین است.

دعای عرفه، یک درس جامع خداشناسی نیز به شمارمی رود. اسما و صفات حق، الطاف و نعمت های خدا، هدایت ها و عنایت های پروردگار، حساب و جزای الهی، یکتایی و بی همتایی خدا و صدها صفت دیگر در این دعا مطرح است. درس های عبودیت و بندگی هم در جمله جمله این دعا نهفته است.

روش حاجت خواهی و تقرب به خدا و توسل به او و شیوه مؤثر دعا و ادب خاص نیایش هم از آموزه های دیگر این دعای شریف است.

دعای عرفه، انسان را به رحمت خدا و آمرزش الهی امیدوار می کند. این وعده ای است که خود پروردگار داده است و وعده او خلاف و دروغ نیست.

وسعت رحمتش شامل همه می شود، به شرط آنکه ما این زمینه و لیاقت را در خودمان پدید آوریم و در دعا، حالت روحی مناسب، تضرّع و ناله، انقطاع و توکل، رجا و توسل، التماس و خواهش داشته باشیم.

دریایی از انسان های معصیت کار، در عصر روز عرفه، به امید مغفرتش به آستان آن ربّ کریم پناه می آورند. گناهان بسیار است و گناهکاران انبوه، ولی رحمت او از گناه بندگان بیشتر است.

باز هم به سینه آه،
باز هم به لب نوا،
می نهم دوباره روی، سوی قبله دعا
اشک گرم و آه سرد
از دلم حکایتی است
در قنوت صد نیاز
می زنم تو را صدا
گشته ام ز خود رها
با تو عهد بسته ام
در کویر سینه ها، چشمه های «ربّنا»ست.

هر چه به آخر دعای عرفه نزدیک تر می شویم، تضرّع بنده بیشتر است و امید به عفو خدا افزون تر.
چشم امید دعاخوان به آستانِ سراسر رحمت خداست که بنده را در غروب عرفه، کامیاب و آمرزیده به خانه و خیمه اش برگرداند: …

«اللّهم اَقبلنا فی هذا الوقتِ مُنجِحین مُفلحین مبرورینَ غانمین …»

و اینکه … اگر او ناامید برگرداند، به کدام درگاه می توان رفت و نزد چه کسی می توان سفره دل را گشود؟

باری … دعای عرفه، منظومه عشق و عرفان و منشور دلدادگی و شیدایی و «شرح درد اشتیاق» است،

تا روح بریده از خدا، بار دیگر به «نیستان» بازگردد و روزگار وصل خویش را بجوید.

به اميد آنکه ازاين سفره گسترده الهي نهايت بهره را ببريم.

با حسین(ع) در روز عرفه
جواد محدثی ، صفحه16
www.hawzah.net

صفحات: 1· 2