فخرالمحققين از نظر علمى و فضل و كمال فرهنگى، شخصيتى ممتاز وفوق العاده بود و از نظر ادب و اخلاق و صفات پسنديده انسانى نيز سرآمد جوانان روزگار به شمار مى رفت پدر بزرگوارش به او عشق مى ورزيده و به وجودش افتخار مى كرد. علاّمه حلّى در مقدمه كتاب «الفين» مى نويسد:

«من براى اجابت خواهش فرزند عزيزم «محمّد» ـ كه خداوند دنيا و آخرت او را آباد گرداند ـ اين كتاب را املاء نمودم. او نيز نسبت به پدر و مادرش از هر گونه احترام و خدمتگذارى دريغ ندارد. اميدوارم خداوند سعادت دو جهان را به وى ارزانى دارد، چنانكه او نيز با بكارگيرى نيروى عقلى و حسى خود از من اطاعت نموده و با گفتار و كردار خويش موجبات خوشنودى مرا فراهم كرده است. او به اندازه چشم بهم زدن هم مرا نافرمانى نكرده است من هم ثواب اين كتاب را به پسرم محمّد اهداء مى كنم. خداوند او را از هر خطرى محفوظ بدارد و هر گونه بدى و زشتى را از وى برطرف نمايد و او را به آرزوهايش نائل گردانيده و از گزند دشمنانش در امان بدارد.»

علاّمه حلّى در هر فرصتى از او تجليل مى نمود. چنانكه در كتاب قواعد در ستايش فخرالمحققين مى گويد:

«اين كتاب را به خواهش محبوب ترين خلق در پيش من و عزيزترين آنان يعنى پسر عزيزم، محمّد مى نويسم. خداوند عمر او را دراز گرداند، تا با دست خود مرا به خاك بسپارد و برايم طلب آمرزش كند. من نيز خالص ترين دعاى خود را براى خوشبختى و سعادت او اختصاص خواهم داد. او هميشه يار و ياور و مطيع من بوده است.»

ودر جاى ديگرمى گويد:

«خداوند به او عمر طولانى همراه با سعادت و خوشبختى عنايت كند و از حوادث تلخ او را نگه داشته و مرا فداى او گرداند.»

در اثر دعاى پدر، فخرالمحققين حدود 89 سال عمر موفق و با بركت همراه با خدمات مهم علمى و فرهنگى در طول تاريخ داشت. علاّمه حلّى در كتاب ارشاد به حقوق متقابل فرزند و والدين اشاره كرده و مى گويد:

«از آن جا كه خداوند متعال حقوق متقابلى را براى فرزند و والدين قرار داده و همچنان كه اطاعت والدين را بر فرزند واجب كرده، همين طور بر آن ها هم مهربانى و برآوردن نيازها و درخواست هاى فرزند را لازم گردانيده است، من كتاب ارشاد الاذهان را در همين راستا و جهت برآوردن درخواست فرزند عزيزم، محمّد تصنيف كردم.»

_{پژوهشکده باقرالعلوم علیه السلام}