خرمشهر در جنگ ایران و عراق، اهمیت ویژه‌ای بین ایرانی‌ها داشت و سقوط این شهر بر اثر تجاوز آشکار نیروهای بعث عراق، ضربه‌ای قابل توجه بر پیکره‌ی ملت ایران وارد کرد. این شهر، به یاری خدا و در کمتر از 24 ساعت آزاد شد و تعداد زیادی از نیروهای متجاوز بعثی به اسارت نیروهای جمهوری اسلامی ایران درآمدند.
آزادسازی خرمشهر، در حالی صورت گرفت که عراقی‌ها به نیروهای متجاوز دستور داده بودند که دفاع از خرمشهر به منزله دفاع از بصره و بغداد و تمام شهرهای عراق محسوب می‌شود و لذا نیروهای عراق تجاوزگر، موظف بودند از این شهر محافظت شدیدی به عمل آورند. به همین دلیل، نیروهای بعثی تمام تجهیزات و امکانات خود را برای دفاع از این شهر به میدان آورده بودند و قصد داشتند به هر قیمتی این شهر را حفظ نمایند ولی با یاری خداوند متعال و کمک‌های مردمی، خرمشهر آزاد شد و از چنگال عراقی‌ها به درآمد.
** نحوه اشغال خرمشهر توسط رژیم بعثی
در سال 1359 خرمشهر مورد تجاوز دشمن بعثی قرار گرفت و پس از 34 روز مقاومت دلیرانه مردم و رزمندگان در چهارم آبان سال 1359 به اشغال نیروهای متجاوز بعثی درآمد و به مدت 20 ماه در اشغال نیروهای متجاوز بعثی بود. در نوزدهم اردیبهشت سال 1361، عملیات رزمندگان با هدف آزادسازی خرمشهر آغاز شد و آن‌ها با همکاری و همراهی بی‌نظیر نیروهای مردمی، با نزدیک شدن به شهر و تصرف ناحیه مرزی شلمچه، خود را برای حمله نهایی و مقابله با دشمن بعثی آماده کردند. بر خلاف پیش‌بینی‌های تحلیلگران نظامی و خود نیروهای بعثی و در کمال ناباوری متجاوزان به خاک ایران، سپاه ایران از رود کارون وارد خرمشهر نشد. نیروهای سپاه، دشوارترین مسیر را که از غرب و جاده شلمچه به شهر وارد می‌شد انتخاب کردند. عراقی‌ها پس از 35 روز و با وجود تجهیزات و قوای کاملاً مسلح و جنگنده، به زانو درآمدند و خونین‌شهر، پس از 575 روز اشغال و تلفات سنگین دشمن بعثی به آغوش ایران اسلامی بازگشت.
**نقش مثبت تکاوران نیروی دریایی در آزادسازی خرمشهر
تفنگداران نیروی دریایی در آن ایام، با در اختیار داشتن پایگاهی در ضلع جنوبی خرمشهر، در درگیری‌های 34 روزه خرمشهر، حضور فعالی داشتند به نوعی که می‌توان مدعی شد محور مقاومت در خرمشهر نیروی دریایی بود. راهبرد دشمن بعثی این بود که ظرف یک هفته در میدان آزادی، مصاحبه مطبوعاتی داشته باشد اما با مقاومت 34 روزه تفنگداران نیروی دریایی مواجه شد و پشت درهای بسته ماند و وعده 3 روزه فتح خرمشهر 34 روز طول کشید و این دومین شکست دشمن بعثی در کوی ذوالفقاریه بود که مقاومت گردان سرهنگ کهتری(معروف به امیر آبادان) و ناخدا صمدی(فرمانده تکاوران دریایی) آن را رقم زد.
این وقفه 34 روزه، فرماندهان عراقی را در ادامه گام‌های بعدی دچار تردید نمود و زمانی این تردید دشمن جدی شد که فهمیدند تمام این کابوس 34 روزه را گروه معدودی زن و مرد رقم زده‌اند که قریب به اتفاق آنان غیرنظامی بوده و کمترین آشنایی هم با کاربرد سلاح‌های سبک نداشته‌اند.
در جریان محاصره خرمشهر و آبادان، راه آبی برای تردد وجود داشت و از همین راه، متجاوزان، مهمات را به آبادان منتقل می‌کردند. در سال 1360 حصر آبادان کامل شد و نیروی دریایی در آن ایام، با هواناوها و بالگردهای RH به بندر امام، آبادان و بهمنشیر، نیروهای تازه نفس و مهمات و غذا می‌رساندند. صدام در 29 شهریور 1359 بر خلاف موازین حقوق بین‌الملل، در نطقی در جلسه مجمع ملی عراق به صورت یکجانبه قرارداد 1975 الجزیره را پاره و تأکید کرد که عراق، هیچ حقی را برای ایران در شط‌العرب(اروندرود) قائل نیست و حاکمیت خود را به شط‌العرب اعمال خواهد کرد.
متعاقب این اقدام، صدام در 31 شهریور 1359 تهاجم وسیع و سراسری ارتش بعث به ایران اسلامی را آغاز کرد و این هجوم وحشیانه منجر به یکی از طولانی‌ترین جنگ‌های دنیا پس از جنگ جهانی دوم شد.
** خرمشهر را خدا آزاد کرد
این، جمله‌ای تاریخی است که برای همه مردم ایران آشناست. جمله‌ای که امام(ره) بعد از پایان عملیات خرمشهر و در روزهایی که همه به دنبال این بودند تا آزادسازی خرمشهر را به گروهی خاص مرتبط دهند و شخص یا اشخاص خاصی را قهرمان این عملیات جلوه دهند، خط بطلانی بر همه نقشه‌ها و سوء برداشت‌ها کشید.
دکترین سیاسی و الهی امام(ره) در این میان بسیار قابل تأمل است چراکه ایشان در فضای حجم کم امکانات و ایثارگری‌های مردمی و رزمندگان، این جمله را عنوان کردند و در حالی که ایران برای خرمشهر شهدای زیادی داد، اما امام پیروزی را از جانب خدا دانستند تا فراموش نشود همه چیز به کرم و لطف خداوند متعال بستگی دارد.
آزادسازی خرمشهر را شاید بتوان نقطه عطف ۸ سال جنگ تحمیلی ایران دانست که با رشادت‌های بی‌نظیر رزمندگان ایرانی رخ داد و از هر قشر جمعیتی کشور در آن شرکت داشتند.
این پیروزی در حالی رقم خورد که تلفات جانی زیادی برای ایران به همراه داشت و بسیاری از رزمندگان ایرانی در دفاع از خرمشهر به درجه رفیع شهادت نایل آمدند. خرمشهر طی چهار عملیات آزاد شد. سوم خرداد سال ۱۳۶۱ یادآور نقش‌آفرینی رزمندگانی است که ۳۲ سال پیش، خونین‌شهر قهرمان را با ایثار و مقاومت مثال‌زدنی خود آزاد کرده و نقشه شوم استکبار جهانی را برای جدا کردن بخش‌هایی از خاک ایران نقش بر آب کردند. فتح خرمشهر، نقطه عطفی در تاریخ معاصر بود که تحقق آن با هیچ یک از معیارهای نظامی و راهکارهای اتاق‌های جنگ مرسوم در دنیا قابل محاسبه نیست و بر همین اساس، حماسه آزادسازی خرمشهر، نماد نصرت الهی نام گرفته است.
اینگونه بود که غیورمردان ارتش و سپاه و بسیج با توکل بر خدا و وحدت و فرماندهی امام راحل(ره) یکی از بزرگ‌ترین عملیات دوران هشت سال دفاع مقدس را انجام دادند و تمامی کار‌شناسان نظامی جهان را متحیر نموده و ثابت کردند که توان طراحی و انجام بزرگ‌ترین عملیات‌ها را دارند.
** بنویسید خرمشهر و بخوانید جهان‌آرا
خاطره آزادسازی خرمشهر با نام و یاد شهید “محمدعلی جهان‌آرا” عجین شده است. وی در سال 1333 در خانواده ای با ایمان دیده به جهان گشود. وی همچون سایر اعضای خانواده‌اش، عشق فراوانی به خاندان عصمت و طهارت داشت. جهان‌آرا از 15 سالگی به صف مبارزه علیه طاغوت پیوست و در سال 1349، به عضویت گروه حزب‌اللّه خرمشهر درآمد و پا به پای افراد این گروه، تلاش وسیعی را در براندازی رژیم پهلوی آغاز کرد. او هیچگاه از مبارزه ضد نظام ستمشاهی غفلت نکرد و تا پیروزی انقلاب اسلامی، بر این کار تأکید فراوان داشت."جهان‌آرا” از جمله مجاهدانی بود که در به ثمر رساندن انقلاب اسلامی سهم بسزایی داشت.
جهان‌آرا نجات مردم مسلمان ایران و استقرار احکام خدا را در سرنگونی رژیم تحت سلطه استکبار می‌دانست، از این رو پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، در تحقق آرمان‌های والای امام خمینی(ره) از هیچ کمکی برای اهداف انقلاب اسلامی دریغ نکرد و مصمم و استوار با رژیم شاه مبارزه کرد. با پیروزی انقلاب اسلامی در 22 بهمن سال 1357 کوشش بی وقفه‌ای را برای حراست از دستاوردهای انقلاب آغاز کرد.
دانلود نسخه صوتی ممد نبودی ببینی با صدای کویتی پور
دانلود نسخه تصویری ممد نبودی ببینی با صدای کویتی پور
شعر این سرود توسط جواد عزیزی از همرزمان “شهید محمد جهان آرا” به مناسبت سالگرد این شهید بزرگوار سروده شده است.
متن ممد نبودی
ممد نبودی ببینی شهر آزاد گشته
خون یارا نت پر ثمر گشته
ممد نبودی ببینی شهر آزاد گشته
خون یارا نت پر ثمر گشته
آه و واویــــلا… کو جهان آرا
نور دوچشمان تر ما
ممد نبودی ببینی شهر آزاد گشته
خون یارا نت پر ثمر گشته
ممد نبودی ببینی شهر آزاد گشته
خون یارا نت پر ثمر گشته
آه و واویلا… کو جهان آرا
نور دوچشمان تر ما »
ای نخل غلتیده به خون
اشکی از شادی
هم چو من بفشان… روز آ ز ا د ی
خیل یاران را… خیز و یاری کن
دشت شادی را… آ بـیاری کن
نخل در آ تش شعله ور
گر چه شد بی سر
نو بتی د یگر گشته بار آور
شهد پیروزی خوشـهء خر ما
زورق ومن… ماهی و در یا
ممد نبودی ببینی
گر یهء باران لاله رو یا ند از تربت یاران
گشته آبادان هرچه و یران شد
تربـت یاران گلباران شد
«ممد نبودی ببینی شهر آزاد گشته
خون یارا نت پر ثمر گشته
ممد نبودی ببینی شهر آزاد گشته
خون یارا نت پر ثمر گشته
آه و و ا و یـــلا… کو جهان آرا
نور دوچشمان تر ما »
ممد نبودی ببینی شهر آزاد گشته
خون یارانت پر ثمر گشته
آه و واویلا کو جهان آرا
نور دو چشمان تر ما
امیدم گشته نا امید بعد از هجر تو
یاران می آیند اندر پی تو
موسوی آمد پی تو استقبالش کن
بر کوی رضوان تو مهمانش کن
آه و واویلا کو جهان آرا
نور دو چشمان تر ما
از هجرت ای سردار دل گل ها پژمردند
نخل های شهر ما بی سر می مردند
در دست مردان خدا جامت می ماند
در یاد مستان نامت می ماند
** سپاه پاسداران خرمشهر با تلاش جهان آرا تشکیل شد
شهید جهان‌آرا از فرماندهان بزرگی بود که نقش بسیار مهمی را در تشکیل سپاه پاسداران خرمشهر ایفا کرد. وی پس از تشکیل سپاه خرمشهر، به مبارزه خویش با عوامل استکبار و منافقان سرعت بخشید و با عوامل مزدور و بیگانه‌ای که از خارج مرزها تحریک و تغذیه می‌شدند، مردانه جنگید. جهان‌آرا با نشان دادن لیاقت‌ها و شایستگی‌های خود، به فرماندهی سپاه خرمشهر منصوب گردید و در این سمت، بسیاری از توطئه‌هایی را که بر ضد نظام اسلامی طراحی شد، خنثی کرد.
فداکاری و از جان‌گذشتگی این سردار شهید در جریان رزم خونین خرمشهر، زبانزد همگان و نام او تداعی‌کننده استقامت و پایداری در برابر تجاوز بعثیان بود. او پاسداری نمونه و اسوه ای کم‌نظیر برای نیروهای جان بر کف ایران اسلامی بود که با دلسوزی فراوان، در راه پیروزی ارتش اسلام بر دشمن بعثی تلاش کرد و سرانجام در این راه، جان خویش را به اسلام هدیه کرد.
** پیام"امام(ره)” در پی شهادت جهان‌آرا
حضرت امام خمینی(ره) به مناسبت وقوع سانحه هوایی و به شهادت رسیدن جهان‌آرا و یاران هم‌سنگرش، در پیامی فرمودند: «اینان، خدمت‌گزاران رشید و متعهدی بودند که در انقلاب و پس از پیروزی انقلاب، با سرافرازی و شجاعت در راه هدف و در حال خدمت به میهن اسلامی به جوار رحمت حق تعالی شتافتند. شکی نیست که همه باید این راه را برویم و به سوی حق و سرنوشت خویش بشتابیم، پس چه سعادتی بالاتر از آن که در حال جهاد با دشمنان اسلام و خدمت به حق و خلق و مجاهدت در راه هدف و شرف، این راه طی شود و چه سعادتمند بودند این شهیدان که دین خود را به اسلام و ملت شریف ایران ادا نموده و به جایگاه مجاهدین و شهدای اسلام شتافتند…»
** شهید جهان‌آرا به روایت “مقام معظم رهبری”
رهبر معظم انقلاب در تمجید از شهید جهان‌آرا می‌گویند: آن روزها بنده در اهواز از نزدیک شاهد قضایا بودم. خرمشهر در واقع هیچ نیروی مسلحی نداشت؛ نه که صد و بیست هزار نداشت بلکه ده هزار، پنج هزار هم نداشت. چند تانک تعمیری از کار افتاده را مرحوم شهید «اقارب‌پرست» که افسر ارتشی بسیار متعهدی بود، از خسروآباد به خرمشهر آورده بود، تعمیر کرد.(البته این مال بعد است. در قسمت اصلی خرمشهر که نیرویی نبود). محمد جهان‌آرا و دیگر جوانان ما در مقابل نیروهای مهاجم عراقی، یک لشکر مجهز زرهی عراقی با یک تیپ نیروی مخصوص و با نود قبضه توپ که شب و روز روی خرمشهر می‌بارید، سی و پنج روز مقاومت کردند. همان‌طور که روی بغداد موشک می‌زدند، خمپاره‌ها و توپ‌های سنگین در خرمشهر روی خانه‌های مردم مرتب می باریدند. با این‌حال جوانان ما سی و پنج روز مقاومت کردند؛ اما بغداد سه روزه تسلیم شد. ملت ایران به این جوانان و رزمندگانتان افتخار می‌کند. زمانی که می‌خواستند خرمشهر را تحویل بگیرند، دوباره سپاه و ارتش و بسیج با نیرویی به‌مراتب کمتر از نیروی عراقی رفتند خرمشهر را محاصره کردند و حدود پانزده هزار اسیر را طی یک الی دو روز از عراقی‌ها پس گرفتند. جنگ تحمیلی هشت ساله، داستان عبرت‌آموز عجیبی است. من نمی‌دانم چرا بعضی‌ها در ارائه مسائل افتخارآمیز دوران جنگ تحمیلی کوتاهی می‌کنند.
** ایمان مردم خرمشهر را زنده نگه داشت
آزادسازی خرمشهر نماد مقاومت و استقامت ملت ایران در مقابل استکبار جهانی است که در تاریخ ماندگار شده است. دشمنان با استفاده از تمامی امکانات قصد حفظ این شهر را داشتند اما جوانان ایرانی با توکل به خدا و ایمانی که در وجودشان نهفته است نقشه‌های دشمنان را نقش بر آب کرده و این شور و غیرت در وجود ایرانیان نهادینه شده است. مقاوت با تمام قوا در مقابل استکبار جهانی و دشمنان اسلام ایستادگی می‌کند و ترویج آرمان‌های انقلاب و اسلام در بین کشورها یکی از اهداف مقاومت می‌باشد.
و مقاومت همچنان ادامه دارد…
گزارش از مهدی شهرودی
