فقهی:

آیت الله العظمی امام سید علی خامنه ای

س 1213: آيا خريد و نگهدارى و استفاده از دستگاه گيرنده برنامه‏هاى تلويزيونى از ماهواره جايز است؟ و اگر دستگاه گيرنده مجانى به دست انسان برسد چه حکمى دارد؟
ج: دستگاه آنتن ماهواره‏اى از اين جهت که صرفاً وسيله ‏اى براى دريافت برنامه ‏هاى تلويزيونى است که هم برنامه ‏هاى حلال دارد و هم برنامه ‏هاى حرام، حکم آلات مشترک را دارد. لذا خريد و فروش و نگهدارى آن براى استفاده در امور حرام، حرام است و براى استفاده‏ هاى حلال جايز است. ولى چون اين وسيله براى کسى که آن را در اختيار دارد زمينه دريافت برنامه‏ هاى حرام را کاملاً فراهم مى ‏کند و گاهى نگهدارى آن مفاسد ديگرى را نيز در بر دارد، خريد و نگهدارى آن جايز نيست مگر براى کسى که به خودش مطمئن است که استفاده حرام از آن نمى ‏کند و بر تهيه و نگهدارى آن در خانه ‏اش مفسده‏اى هم مترتّب نمى‏ شود. لکن اگر قانونى در اين مورد وجود داشته باشد بايد مراعات گردد.

س 1214: آيا خريد و فروش دستگاه دريافت‏ کننده کانالهاى ماهواره‏اى براى گرفتن کانالهاى ماهواره‏اى جمهورى اسلامى براى کسى که در خارج از جمهورى اسلامى زندگى مى ‏کند، جايز است؟
ج: دستگاه مذکور هرچند از آلات مشترکى است که قابليت استفاده حلال را دارد ولى چون غالباً از آن بهره‏بردارى حرام مى‏ شود و علاوه بر اين بهره‏گيرى از آن در خانه مفاسد ديگرى را هم در بر دارد، بنا بر اين خريد و استفاده از آن در خانه جايز نيست، مگر براى کسى که اطمينان دارد از آن بهره‏بردارى حرام نمى‏کند و نصب آن در خانه نيز مفسده ديگرى را دربرندارد.

س 1215: اگر آنتن ماهواره‏اى علاوه بر دريافت کانالهاى جمهورى اسلامى، اخبار و بعضى از برنامه‏هاى مفيد کشورهاى عربى و خليج فارس و همه کانالهاى غربى و فاسد را دريافت کند چه حکمى دارد؟
ج: معيار جواز استفاده از اين دستگاه براى گرفتن برنامه‏هاى کانالهاى تلويزيونى، همان است که قبلاً گذشت بدون اينکه بين کانالهاى غربى و غير آن تفاوتى وجود داشته باشد.

س 1216: استفاده از آنتن ماهواره‏اى براى آگاهى از برنامه ‏هاى علمى يا قرآنى و مانند آن که از طريق ماهواره توسط دولتهاى غربى يا کشورهاى مجاور خليج فارس و غير آنها پخش مى‏ شوند چه حکمى دارد؟
ج: استفاده از اين دستگاه براى ديدن و شنيدن برنامه‏هاى علمى يا قرآنى و مانند آن، هرچند فى‏نفسه مانعى ندارد، ولى به دليل اين که برنامه‏هايى که از طريق ماهواره توسط دولتهاى غربى و بيشتر کشورهاى همسايه پخش مى‏شوند، غالباً در بردارنده آموزش افکار گمراه‏کننده و تحريف حقايق و همچنين برنامه‏هاى لهو و فساد هستند و حتّى مشاهده برنامه‏هاى علمى يا قرآن ازطريق آنها موجب وقوع در فساد و ارتکاب حرام مى ‏گردد، بنا بر اين شرعاً استفاده از آنتن‏هاى مذکور براى ديدن آن برنامه‏ها حرام است مگر آنکه برنامه‏هاى مفيد علمى يا قرآنى محض باشند و مشاهده آنها مستلزم هيچ فساد يا ابتلا به عمل حرامى نباشد، البته اگر قانونى باشد بايد مراعات شود.

س 1217: شغل ما تعمير دستگاههاى گيرنده برنامه‏هاى راديو و تلويزيونى است، در اين اواخر مراجعات زيادى براى نصب قطعات و تعمير آنتن‏هاى ماهواره‏اى صورت مى‏گيرد، تکليف ما در اين‌باره چيست؟ خريد و فروش قطعات آنها چه حکمى دارد؟
ج: اگر از اين دستگاه براى امور حرام استفاده شود که غالباً همينطور است و يا شما علم داشته باشيد به اينکه کسى که قصد تهيه آنتن ماهواره‏اى را دارد، براى امور حرام از آن استفاده مى‏کند، خريد و فروش و نصب قطعات و راه‏اندازى و تعمير و فروش قطعات آن جايز نيست.

 

—————————————————————————-

س. آيا خريد و استفاده از ماهواره جايز است؟
ج. استفاده مشروع و مفيد از آن اشكال ندارد ولي اگر معرض استفاده نامشروع و فساد اخلاق باشد جايز نيست. در اين زمان كه شرايط خاص رسانه‌ها و وسائل ارتباطي، صيانت اخلاقي و هويت اسلامي جامعه مخصوصاً نسل جوان را تهديد مي‌كند همگان مخصوصاً بزرگان خانواده و عائله بايد مراقبت نمايند كه بستگان آنها به اين خطر كه از خطر اعتياد زيان‌بارتر است مبتلا نشوند و حيات اخلاقي آنها محفوظ بماند.(حضرت آيت الله العظمي صافي گلپايگاني)

———————————————————————————–

اخلاقی:

سوال: داشتن ماهواره اشکال دارد؟

آیت‌الله خوشوقت: اشکال ندارد حرام است! اگر ماهواره بیاری دین از آن ور فرار می‌کند، غیرت از این ور فرار می کند، زن از آن ور دختر از این ور فرار می کند. اگر می‌خواهید خانواده تان از بین برود بیاورید، اما اگر می‌خواهید باشند نیاورید. انتخاب با خودتان است!

از آن زمانی که این ابزار ملعون آمد بدی‌ها زیاد شد، زن بی‌حجاب زیاد شد. تجاوز به عنف زیاد شد. همین جور اعدام‌ها زیاد شد. ماهواره اینگونه است، حالا می‌خواهی زیادش کن می‌خواهی کمش کن.

سوال: با خطر داشتن ماهواره و رویکرد بد برخی افراد چه کنیم؟

آیت‌الله خوشوقت: تا می‌توانید باید کاری کنید که بیرون ببرد. به همان جایی که ساختند ببرد و پس بدهد یا باید خوردش کنید، بشکنید یا ببرید همان جا که ساختند.

———————————————————-

حقوقی:

داشتن ماهواره جرم است؟

بخش حقوقی- حتما تا به حال به پشت بام منزل خود رفته اید شاید با مشاهده سطحی بر پشت بام خانه ها و  آپارتمان ها و یا حتی کنار پنجره ها  این سوال در ذهن شما خطور کند که مگه ماهواره آزاد شده ؟ پس این همه دیش در پشت بام ها خبر از چه می دهد؟  حتماً میدونید  استفاده شخصی (خانگی) از ماهواره طبق فتوای اکثر مراجع تقلید جایز نیست و حرامه و طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی استفاده از ماهواره در کشور ممنوع و غیر قانونیه. با این حساب و با توجه به رشد روز افزون استفاده کنندگان از ماهواره میشه این طور برداشت کرد  که یا خدای نکرده مردم دین گریز شدند، یا قانون گریز و یا ماهواره آزاد شده و ما خبر نداریم.

با گذشت اتفاقات بعد از انتخابات ریاست جمهوری و عملکرد ضعیف رسانه ملی فضای رسانه ای کشور وارد مرحله جدیدی از حیات خود شد. بی اعتمادی بخش هایی از مردم نسبت به این رسانه فضایی برای رسانه های بیگانه فراهم آورد تا این رسانه ها تورهای صید مخاطب خود را در دریای ایرانیان بی اعتماد نسبت به صدا و سیمای دولتی بیندازد. یکی از مهمترین این رسانه ها فارسی 1 بود.

داشتن ماهواره جرم است؟

به موجب  قانون ممنوعیت استفاده از تجهیزات ماهواره ای مصوب 1373  ورود، توزیع و استفاده از تجهیزات دریافت از ماهواره جز در مواردی كه قانون تعیین كرده است ممنوع می‌باشد و وزارت كشور موظف است با استفاده از نیروهای انتظامی و یا نیروی مقاومت بسیج در اسرع وقت نسبت به جمع‌آوری تجهیزات دریافت ‌از ماهواره اقدام نماید.

وزارت كشور موظف است با هماهنگی وزارت اطلاعات با وسایل ممكن نسبت به جلوگیری از ورود و توزیع تجهیزاتی كه صرفاً برای‌دریافت از ماهواره مورد استفاده قرار می‌گیرد اقدام نماید و ضمن توقیف وسایل فوق عاملین آن را با وسائل توقیفی به مراجع صالحه قضائی معرفی‌نماید. كلیه كالاهای ضبط و مصادره شده موضوع این قانون جهت توسعه پوشش رادیو و تلویزیونی كشور در اختیار سازمان صدا و سیمای‌جمهوری اسلامی ایران قرار می‌گیرد.

واردكنندگان، تولیدكنندگان و توزیع‌كنندگان تجهیزات دریافت از ماهواره علاوه بر ضبط و مصادره اموال مكشوفه توسط دادگاه‌ها به‌مجازات ده تا یكصد میلیون ریال محكوم می‌گردند

‌وظیفه سایر مسئولان

- كلیه دستگاه‌های فرهنگی كشور موظفند اثرات مخرب استفاده از برنامه‌های منحرف‌كننده را در جامعه تبیین نمایند.

- سازمان صدا و سیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (‌مؤسسه رسانه‌های تصویری) می‌توانند نسبت به ضبط و پخش آن دسته از‌برنامه‌های ماهواره كه مغایر با ارزش‌های و مبانی فرهنگ اسلامی و ملی نباشد اقدام نمایند.

- دستگاه‌ها و سازمان‌هایی كه برای انجام وظایف قانونی خویش لازم است از تجهیزات دریافت از ماهواره استفاده نمایند باید مجوز لازم را‌از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با هماهنگی وزارتخانه‌های اطلاعات و پست و تلگراف و تلفن كسب نمایند.

‌ - وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همكاری وزارت پست و تلگراف و تلفن و سازمان‌های ذیربط موظفند با استفاده از اهرم‌های حقوقی و‌بین‌المللی در جهت حراست از مرزهای فرهنگی كشور و حفظ كیان خانواده علیه برنامه‌های مخرب و مبتذل ماهواره اقدام لازم را انجام دهند.

‌ - نشر آگهی‌های تبلیغاتی از طرق مختلف توسط مطبوعات، صدا و سیما یا تبلیغات شهری كه متضمن جواز استفاده از برنامه‌های ماهواره‌می‌باشد ممنوع است.

‌ مجازات متخلفات

واردكنندگان، تولیدكنندگان و توزیع‌كنندگان تجهیزات دریافت از ماهواره علاوه بر ضبط و مصادره اموال مكشوفه توسط دادگاه‌ها به‌مجازات ده تا یكصد میلیون ریال محكوم می‌گردند.

‌استفاده‌كنندگان از تجهیزات دریافت از ماهواره علاوه بر ضبط و مصادره اموال مكشوفه به مجازات نقدی از یك میلیون تا سه میلیون ریال‌محكوم می‌گردند.

‌الف - حمل ، نگهداری، نصب و تعمیر تجهیزات دریافت از ماهواره ممنوع و مرتكبین به مجازات نقدی از یك تا پنج میلیون ریال محكوم‌می‌گردند.

ب - وجوه دریافتی بابت مجازات مواد 8 و 9 این قانون به خزانه واریز و صد درصد (100%) آن جهت تأمین هزینه‌های اجرای این قانون و مقابله ‌با تهاجم فرهنگی در اختیار وزارتخانه‌های كشور و فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران قرار داده می‌شود تا در‌حدود اعتبارات مصوب بودجه سالانه كل كشور به مصرف برسد.

‌ نکته:

پلیس همیشه با جرم مشهود برخورد می‌كند، به طوری كه در مكان‌هایی كه دیش ماهواره مشهود( قابل رویت) است، از سوی پلیس جمع‌آوری می‌شود و تا زمانی كه قانون مصوب سال 1373 مجلس شورای اسلامی مبنی بر جلوگیری از استفاده غیرمجاز از ماهواره‌ها پا برجاست، نیروی انتظامی هم مجری این مصوبه است. قابل ذکر است بدانید جمع‌آوری ماهواره‌ها از سوی پلیس مربوط به مسائل اخیر نبوده و به صورت دائمی است.بسیج هم ضابط قضایی است و اگر حكم قضایی داشته باشد می‌تواند نسبت به جمع‌آوری ماهواره اقدام كند. با اینكه استفاده از تجهیزات ماهواره ای جرم است اما مطابق قانون هیچ كس بدون داشتن دستور قضایی، حق ورود به منزل مردم را ندارد و این خود نوعی جرم محسوب می شود.

 

ندا پاکنهاد / وکیل پایه یک دادگستری-گروه جامعه و ارتباطات  تبیان