سلوک و رفتن به سوی خدا دارای گام‌ها و درجاتی است. اولین پله براساس کتاب منازل السائرین یقظه است. براساس آیه ای که بیان شد. يقظه یک نوعي قیام و تحوّل باطنی و درونی است. خواجه در ادامه آیه مي‌فرمايد:

«و هی اول ما یستنیر قلب العبد بالحيوة لرؤیة نور التنبیه».

«يقظه اولین فروغ یا پرتو قلب عبد به همراه حيات نسبت به مشاهده نور تنبيه الهی است ».

انسانیّت يعني ایجاد یک تغییر و تحوّل درونی.

اين تحوّل سه محور اساسي دارد؛  وضعیت موجود که مطلوب نیست، وضعیت مطلوب و برنامه گذر از موجود به مطلوب.

مرحوم آیت الله آقامجتبی تهرانی در خصوص پایه گذاری مسائل اخلاقی بر مبنای محبت  گفته اند :

اگر رابطه محبت در کار باشد، این رابطه از وحدت عدالت، قوی تر است، چراکه هر فعل ارادی که از انسان صادر می شود، مسبوق به محبت است. به عبارت دیگر نزدیک ترین مقدمه نسبت به عمل، محبت است ولی مسئله کارکرد عقلی در رابطه با عمل، مقدمه دوردستی است.

هر عملی که انسان انجام می دهد، از نظر روش داخلی این گونه است که ابتدا آن عمل را تصویر می کند و بعد در داخل روی آن کار می کند. به این صورت که آیا این عمل برای من نافع است یا نه؟ حالا نفع آن در هر رابطه ای که می خواهد باشد؛ اعم از اینکه در رابطه با عقل باشد یا در رابطه با شهوت، غضب و امثال اینها، که حکما در مقدمات اراده، آن را «تصدیق به فایده» می گویند. اول تصویر عمل و سپس تصدیق به فایده آن وجود دارد و بعد از این که آن عمل را تصدیق به فایده کرد، آنجا است که نسبت به آن عمل محبت پیدا کرده و عمل، مورد علاقه او قرار می گیرد.

امام حسن (علیه السلام)در حدیثی نورانی می فرماید: