موضوع: "سبک زندگی"
خداوند مهربان، به خاطر چند تار مو ما را عذاب نمی کند! (پاسخ به شبهه حجاب)
نوشته شده توسطرحیمی 8ام خرداد, 1395
خداوند بزرگ تر و مهربان تر از آن است که ما را به خاطر نخواندن چند رکعت نماز، خوردن یک تکه نان کوچک در ماه رمضان، چند جمله غیبت و تهمت، چند جرعه نوشیدنی حرام و مقداری خوردن مال یتیم عذاب کند.
پاسخ به شبهه حجاب
حتماً شما نیز شنیده اید که بسیاری از بانوان در توجیه شل حجابی خود می گویند؛ خداوند مهربان تر از این است که به خاطر چند تار مو، بنده اش را عذاب کند، و از آنجا که در روایات و آموزه های دینی بر صفت رحمت و مهربانی خداوند تأکید شده است، اغلب افراد تحت پوشش این دلیل به بدپوششی خود ادامه می دهند. حتی بسیاری از دینداران نیز تحت تأثیر این استدلال قرار می گیرند و حجاب خود را کاهش می دهند.
پس چند رکعت نماز هم نخواندیم چیزی نمی شود!
اگر این استدلال را بپذیریم که چون خداوند بسیار رئوف و مهربان است و بخاطر چند تار مو ما را عذاب نمی کند، پس می توان گفت که خداوند بزرگ تر و مهربان تر از آن است که ما را به خاطر نخواندن چند رکعت نماز، خوردن یک تکه نان کوچک در ماه رمضان، چند جمله غیبت و تهمت، چند جرعه نوشیدنی حرام و مقداری خوردن مال یتیم عذاب کند. بدین ترتیب دیگر احکام الهی فلسفه وجودی نخواهند داشت و معنی حلال و حرام و مرز آن ها معنی نخواهد داشت و هیچ کس خود را موظف نمی داند که به حدود دستورات الهی پایبند باشد زیرا هرکسی بر اساس امیال خود بخشی از احکام الهی را می پسندد و بخشی را نمی پسندد و از انجام آن ها سرباز می زند.
دل آدم باید پاک باشه! ظاهر مهم نیست!/پاسخ به شبهه
نوشته شده توسطرحیمی 6ام خرداد, 1395
«کسی نیست بگوید من خدا را دوست ندارم؛ همه دوست دارند، اما شرط دوست داشتن تبعیت است.»
برخی معتقدند؛ ایمان افراد به ظاهر آن ها هیچ ربطی ندارد، مهم این است که ایمان و اعتقاد در دل انسان باشد. دل انسان باید با خدا باشد.
برخی می گویند: «چرا براساس ظاهر افراد قضاوت می کنید؟ ایمان به دل آدمه! خدا خودش می دونه من چقدر عاشقش هستم، ولی نمی تونم حجابو قبول کنم!» این افراد معتقدند؛ ایمان افراد به ظاهر آن ها هیچ ربطی ندارد، مهم این است که ایمان و اعتقاد در دل انسان باشد. دل انسان باید با خدا باشد.
نشانه های ایمان داشتن به خداوند چیست؟
در صدر اسلام نیز عدهای میگفتند؛ عمل اصلاً هیچ دخالتی در ایمان ندارد و همین که انسان تصدیق قلبی به وجود خدا و حقانیت اسلام و پیغمبر اسلام داشته باشد، هر گناهی هم که مرتکب شود ضرر به ایمان او نمیزند. در اصطلاح کلام به این طایفه «مرجئه» میگویند.
خلفای بنیامیه بیشتر از مرجئه حمایت میکردند تا هر گناهی میخواهند مرتکب شوند و با این حال، متهم به کفر نشوند. در روایات ما سفارش شده که قبل از اینکه مرجئه به سراغ نوجوانان شما بیایند به تعلیم آنها بپردازید. مرجئه که به فرهنگ إباحهگری دامن میزدند زودتر مورد قبول واقع میشدند. فرهنگ إباحهگری زود رواج پیدا میکند، چراکه مروّج آزادی به معنای بیبندوباری است. لذا ائمه علیهمالسلام تأکید میکردند که قبل از اینکه تبلیغات سوء مرجئه در جوانان شما اثر کند به فریادشان برسید و به آنها بفهمانید که ارتکاب گناه بیعقاب نیست و حتی ممکن است ارتکاب گناه موجب سلب ایمان شود.
منظور از خانواده منتظر عفیف چیست؟
نوشته شده توسطرحیمی 4ام خرداد, 1395با کمال تاسف؛ خانواده، این نهاد مقدس امروزه به سبب دسیسه ها و نقشه های شیاطین و تهاجم فرهنگی بیگانه به آن در معرض خطر جدی قرار گرفته است.
از آنجا که “انتظار” از مهمترین مقوله های دینی در تشیع محسوب می شود و نیز از آنرو که امر غیبت امام زمان (عج)به طول می انجامد و نیز در این مدت زمان طولانی امکان دیدار امام حتی از طریق نواب خاص هم فراهم نیست، مسئله نسیان و فراموشی امام پیش آمده است. که به تبع آن، نگهداری و حفاظت از دین بسی با مشقت همراه است. لذا باید گفت نقش خانواده در تحکیم ارزش های دینی و تقویت باورهای مهدوی بسیار حساس بوده و اگر مسلمین در خانواده از اعوان کودکی با این ارزش ها هماهنگ و قرین شده، و امر ظهور را پدیده ای قابل وقوع و حتمی بدانند زمینه سازی برای ظهور ایشان و برقراری عدالت جهان شمول و برکناری ظلم وجور فراهم شده و جهان بشریت از این اوضاع نابسامان نجات خواهند یافت.
شاخصه های الگوی خانواده منتظر
۱- مفهوم انتظار
باید گفت انتظار زیبا ترین جلوه عبودیت حق تعالی است به طوری که پیامبر(صلی الله علیه و آله) می فرمایند: برترین اعمال امت من، انتظار رسیدن فرج از خدای عزیز بزرگ است. که ضد انتظار، یاس و نا امیدی است پس هر قدر که انتظار شدیدتر باشد، آمادگی مهیا شدن قوی تر خواهد بود و همین طور هرچه محبت بیشتر باشد فراغ دردناک تر خواهد شد به گونه ای که منتظر از تمام اموری که مربوط به حفط خودش است غافل می ماند و مصیبت های شدید را احساس نمی کند.
زمانه اصلاح حکمرانان
نوشته شده توسطرحیمی 3ام خرداد, 1395مخاطب اصلی سخنان رهبر انقلاب در جامعه چه کسانی هستند؟
رهبر انقلاب در ادامهی رویهی سالیان گذشته، در ماههای اخیر بخش قابل توجهی از بیانات خود را به برخی رفتارها و رویهها در حوزهی سبک زندگی و حتی رفتارهای فردی در جامعه اختصاص دادهاند. اما مخاطب اصلی این هشدارها و مطالبات چه کسانی هستند؟ مردم یا مسئولان؟
حضرت آیتالله خامنهای در دیدار اخیر خود با اعضای مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت هدف انقلاب اسلامی را «تحقق تمدن اسلامی»(۱۳۹۵/۰۲/۰۶) دانستهاند. گزارهای کوتاه که اگر ابعاد آن بهخوبی روشن نشود، تلاشها برای رسیدن به هدف انقلاب اسلامی به سرانجام نخواهد رسید. ایشان در سخنرانیهای گوناگونی که سابقهی آن به دههی ۷۰ باز میگردد، بهصورت مکرر بیان نمودهاند که برای رسیدن به تمدن اسلامی، باید از چهار مرحله عبور کنیم: انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، و کشور و جامعه اسلامی و دربارهی دشواری مرحلهی انقلاب اسلامی فرمودهاند: «اینطور نبود که در هر زمانی، در هر شرایطی، در هر کشوری، چنین حادثهای [انقلاب اسلامی] بتواند پیش بیاید؛ نه… آنقدر حوادثِ فراوان کنار هم قرار گرفت تا شرایط آماده شد برای اینکه انقلاب اسلامی بهوجود آید و پیروز شود.»(۱۳۷۹/۰۹/۱۲) پس از آن، وارد مرحلهی نظام اسلامی شدهایم: «نظام اسلامی، یعنی طرح مهندسی و شکل کلّی اسلامی را در جایی پیاده کردن. مثل اینکه وقتی در کشور ما نظام سلطنتىِ استبدادىِ فردىِ موروثىِ اشرافىِ وابسته برداشته شد، بهجای آن، نظام دینىِ تقوایىِ مردمىِ گزینشی جایگزین میشود.»(۱۳۷۹/۰۹/۱۲)
سلامت زن در آنست که یا حامله باشد و یا بچه شیر دهد!
نوشته شده توسطرحیمی 26ام اردیبهشت, 1395
سلامت بدن و روان زن در زائيدن است؛ در حامله شدن و شير دادن است. بَه بَه از بانوانى كه يا در شكم خود بچّه مىپرورند، و يا در آغوش خود بچّه را شير ميدهند! اين بهشت است. اين سُبُل سلام است.
خداوند خالق آفرينش، مزاج زن را طورى آفريده است كه از زمان بلوغ تا دوران يائسگى پيوسته مزاج او غذاى خاصّى را مطابق مزاج طفل در بدن درست ميكند؛ و آن خون حيض است كه در زمان حاملگى اين خون در رحم مادر غذاى طفل است. علّت آنكه زنان در دوران باردارى غالباً عادت ماهيانه نمىشوند براى آنست كه اين خون در رَحِم صرف غذا و طعام جنين ميگردد.
و چون بچّه را زمين گذارند و وضع حمل كنند، اين خون تبديل به شير شيرين سفيد و نرم و راحت و ملايم با مزاج نوزاد مىشود، و از سوراخهاى سینه مادر سرازير مىشود. فلهذا زنان در دوران رضاع و شير دادن نيز غالباً عادت ماهيانه نمىشوند.
أمّا وقتى كه آبستن نيستند و شير هم نميدهند، اين غذا مصرفى ندارد و بنابراين از دهانه رحم خارج و دور ريخته مىشود. يعنى زن بواسطه عدم حمل و عدم رضاع (آبستن نبودن و شير ندادن) مقدارى از قواى بدنى و جسمى خود را كه خداوند بصورت خون در آورده است هَدَر نموده و ضايع كرده است. فلذا از رحمت خدا دور است. و خداوند در اينجا به وى إجازه عبادت و خشوع و خضوعى را كه بواسطه نماز و روزه و طواف حاصل مىشود نداده است.
زن بايد مانند مرد پيوسته راه تقرّب را بپيمايد، و آن وقتى است كه: دوش به دوش مرد نماز بخواند و روزه بگيرد و طواف كند؛ و اين فقط در وقتى است كه حامله باشد و يا طفل خود را شير دهد.
اين زن قرين رحمت خداست كه حائض نيست؛ و اجازه ركوع و سجود و قيام و طهارت به وى داده شده است. و اجازه صيام به وى داده شده است. و اجازه طواف گرد كعبه به وى داده شده است.
بنابراين، زنان بايد پيوسته يا حامله باشند و يا شير دهند، تا در كاروان انسانيّت و حركت به سوى معبود و محبوب، و قبله مشتاقان و كعبه عاشقان و پويندگان به سوى حرم و حريم امن و امان او، با مردان هم آهنگ باشند.
۵روش تربیتی غلط درنهادینه کردن حجاب
نوشته شده توسطرحیمی 20ام اردیبهشت, 1395برخوردهای تحکّم آمیز و امر و نهی های لجاجت برانگیز یکی از روش های آسیب زا در تربیت دینی و اخلاقی است.
در این روش، والدین به جای صمیمیت و رفاقت با فرزندان آن ها را مجبور و ملزم می کنند. نمونه این رفتار را می توان در گذشته برخی از زنان و دخترانی دید که امروزه از حجاب تنفر دارند، کسانی که در خانواده های مذهبی سنتی تربیت شدند و از طرف خانواده مجبور به پوشیدن چادر شدند و با کوچکترین سهل انگاری از طرف خانواده تنبیه شده و در نتیجه نه تنها امروز خود از داشتن پوشش گریزان هستند، که داشتن حجاب برای فرزندان خود را ظلم به آن ها می دانند.
عوامل متعددی در بی حجابی و بی عفافی در جامعه نقش دارد که می توان از عوامل فردی همچون ضعف تربیت دینی و معنوی و ترجیح امور ظاهری و مادی بر امور معنوی و روحانی و عوامل آسیب زای اجتماعی مانند بی توجهی برنامه سازان فرهنگی به امور معنوی، بی توجهی مسئولان جامعه به ورودی ها و خروجی های فرهنگی، بی توجهی به اختلاط دو جنس مخالف در مواردی که ضرورت ایجاب نمی کند و …نام برد. اما در این میان نقش خانواده بسیار دارای اهمیت است. فرزندی که تحت تربیت دینی صحیح در خانواده بوده و تفکرش نسبت به مبانی دینی همچون حیا و عفاف آشنا و عجین باشد، با ورود به جامعه می تواند در مقابل عوامل آسیب زای اجتماعی مقاومت می کند. اگر چه حیا امری اکتسابی است و عفاف در اثر تلاش، حاصل می شود اما توجه خانواده به انتخاب همسر شایسته، لقمه حلال، توجه به زمان انعقاد نطفه، حالات روحی و روانی به هنگام بارداری، از اموری است که سرزمین وجود فرد را جهت پذیرش حق و امور معنوی آماده می کند و در زمینه ایجاد حیا، عفاف و حکم حجاب، زمان کمتری را از برنامه سازان می گیرد. با توجه به نقش جدی خانواده در تبیین مسئله حجاب و حیا در فرد می توان اذعان داشت که بسیاری از آسیب ها در روش های تربیتی خانواده ریشه دارد که در این نوشتار به مهم ترین آن ها می پردازیم:
۱-نازپروردگی و تنعم:
افراط در محبت، نوازش های بی حساب، مانع شدن ازبرخورد فرزندان با سختی و نازپرورده کردن آنان آسیب های جدّی بر تربیت دارد و فرزندان را ناتوان بار می آورد و در صحنهء زندگی خلع سلاح می کند. از این رو، والدین نباید فرزندان خود را در رفاه بیحدّ و حصر قرار دهند، بلکه باید آنان را با کار و زحمت و سختی و شدّت آشنا سازند. زندگی، سراسر مبارزه با مشکلات است و در راه زندگی پستی ها وبلندی ها، محرومیت ها و ناکامی ها، شکست ها و مصیبت ها بسیار است. مربّی لایقکسی است که جسم و جان آدمی را به خوبی پرورش دهد و او را برای مبارزه و مقاومت در صحنهء پرفشار زندگی مجهز کند.
رهنمودهای تربیتی امام کاظم علیه السلام
نوشته شده توسطرحیمی 13ام اردیبهشت, 1395
آنچه در امر تربیت مهم و اساسی است ارائه شیوه های اطمینان بخش تربیتی است که ضمن در برداشتن همه ابعاد زندگی انسان او را به سعادت حقیقی که همان مقام قرب الهی است نائل گرداند و بی شک چنین شیوه های تربیتی جز از سیره قولی و عملی اسوه های راستین دین یعنی معصومین(علیهم السلام) میسر نیست. بدین جهت ضروری می نماید که زندگانی معصومین(علیهم السلام) را بطور کامل و دقیق از منظرتربیت نگریست و از خلال سیره رفتاری و گفتاری آنها تربیت صحیح را عرضه نمود. دراین مقاله تلاش بر آن است که گوشه هایی از سیره امام کاظم علیه السلام در تربیت فرزندان را هر چند ناقص به تصویر بکشانیم.
گام نخست در تربیت
از ویژگیهای انحصاری اسلام نگاه عمیق و ریشه ای به امر تربیت است، از دیدگاه اسلام زمینه های تربیت را نه از لحظه تولد که از مدتها قبل بایدفراهم نمود، از بزرگترین اهداف ازدواج تربیت فرزندان صالح و شایسته است،ازدواج تنها یافتن شریک در زندگی مشترک و پیوند ساده میان زن و مرد نیست بلکه مرد باید مادری شایسته و زن پدری لایق برای فرزندان آینده خود برگزیند امام کاظم علیه السلام فرموده است: … واختاروا لنطفکم … برای نطفه های خود انتخاب کنید[مادران شایسته ای برای فرزندان آینده تان برگزینید] و نیز آن حضرت ویژگیهایی را برای انتخاب همسر فرمود که رعایت آنها شرط موفقیت در زندگی آینده است، برخی از این معیارها عبارتند از:
صالح بودن
آن حضرت از پیامبر اکرم(ص) نقل می کند که رسول خدا(ص) فرمود: خداوندفایده ای بهتر از همسر صالحه به انسان نداده تا وقتی او را می بیند خوشحال گرددو هر گاه شوهر خارج از منزل است خود و مال شوهر را حفظ نماید.
همچنین آن حضرت دعایی را به اصحاب تعلیم دادند که از خداوند طلب همسر صالح و مهربان کنند«اللهم ارزقنی زوجه صالحه ودودا …» و سفارش کردند که این دعا را بعد ازنماز و قرائت سوره فاتحه و یس بخوانند.
سبک زندگی امیرمؤمنان علی علیه السلام
نوشته شده توسطرحیمی 13ام اردیبهشت, 1395سبک زندگی امیرمؤمنان امام علی علیه السلام همان سبک زندگی قرآنی و اسلامی است که باید شناخت و بر اساس آن زندگی کرد؛ زیرا آن حضرت علیه السلام در سایه تربیت پیامبر صلی الله علیه و آله و قرآن بود و یکی از تبیین کنندگان و مفسران علمی و عملی قرآن بشمار می رود. نویسنده در این مطلب ضمن معرفی آن حضرت علیه السلام برخی ویژگی های سبک زندگی ایشان را نیز بر اساس روایات بیان کرده است.
کیستی امیرمؤمنان علی علیه السلام
بر اساس آیات قرآن امام علی علیه السلام نفس و جان پیامبر صلی الله علیه و آله است.[1]
او یکی از اولواالامرهایی است که اطاعت ایشان واجب است.[2]
در آیات قرآن حضرت علی علیه السلام به عنوان عالم و دانای به تمام کتاب[3]، از راسخون در علم[4]، از اهل عصمت و طهارت[5]، اهل الذکر[6]، خویشان و ذوی القربایی که مودت آنان واجب است[7]، از ابرار و مقربان (سوره انسان و روایات تفسیری)، و ده ها عنوان و دارنده فضایل بسیار دیگر معرفی شده است.
آن حضرت مجموع فضایل حتی اضداد بود. فهرست فضائلی را خداوند و پیامبر صلی الله علیه و آله برای آن حضرت علیه السلام بیان می کنند که می توان گفت همه صفات و اسمای الهی را تجلی و ظهور می بخشید. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در بیان برخی از فضایل ایشان فرموده است: هر که می خواهد به «آدم» و علم او و «نوح» و تقوای او و «ابراهیم» و بردباری او و «موسی» و هیبت او و «عیسی» و عبادت او بنگرد، به «علی بن ابی طالب» بنگرد.[8]
ایشان پرورده دامان رسول الله صلی الله علیه و آله است؛ چنانکه خودش می فرماید: شما خود در پیوند با رسول خدا هم به دلیل خویشاوندی و هم به سبب موقعیت ویژه من، جایگاه مرا می شناسید. او مرا از روزگاری که نوزادی بودم در دامن خود می نشاند و بر سینه می چسبانید و از عطر دلپذیرش بهره مندم می ساخت، لقمه را می جوید و در دهانم می گذاشت و هرگز در گفتارم دروغی نشنید و در رفتارم لغزش و سبکسری ندید.[9]
علی علیه السلام محرم راز پیامبر صلی الله علیه و آله بود و پیامبر اسرارش را با ایشان در میان می گذاشت. حضرت علی علیه السلام در این باره فرموده است: موقعیتی که من در محضر پیامبر خدا داشتم برای هیچ کس دیگر نبود. من هر روز سحر محضر ایشان می رفتم.[10]
خوش رفتاری با همسران
نوشته شده توسطرحیمی 11ام اردیبهشت, 1395یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا یحِلُّ لَکمْ أَنْ تَرِثُوا النِّساءَ کرْهاً وَ لا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوا بِبَعْضِ ما آتَیتُمُوهُنَّ إِلَّا أَنْ یأْتِینَ بِفاحِشَةٍ مُبَینَةٍ وَ عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ کرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسی أَنْ تَکرَهُوا شَیئاً وَ یجْعَلَ اللَّهُ فِیهِ خَیراً کثِیراً
ای کسانی که ایمان آورده اید! برای شما حلال نیست که زنان را به اکراه به ارث برید و بر آنان سخت نگیرید تا بعضی از آنچه را به آنان بخشیده اید، خود ببرید، مگر آنکه مرتکب فحشاء آشکار شوند و با آنان به نیکویی رفتار کنید و اگر از همسرانتان خوشتان نیامد چه بسا شما چیزی را خوش نداشته باشید، ولی خداوند، خیر فراوان در آن قرار داده باشد.
قرائت ترتیل آیه 19 سوره نساء- با صدای استاد سعدالغامدی
نکته ها
بر خلاف سنّت جاهلیت، که گاهی زن نیز به ارث برده می شد، ممکن است آیه اشاره به این باشد که تنها اموال قابل ارث است و همسرِ متوفّی، ارثِ کسی نیست. او خودش می تواند بعد از فوت شوهرش، همسر دیگری انتخاب کند.
پیام ها
1- اسلام، مدافع حقوق زن است. «لا یحِلُّ لَکمْ أَنْ تَرِثُوا النِّساءَ کرْهاً»
2- بازپس گرفتن مهریه با زور و اجبار، حرام است. «لا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوا بِبَعْضِ ما آتَیتُمُوهُنَّ»
3- تنها در صورتی که زن در معرض بی عفّتی باشد، مرد حقّ سخت گیری دارد.
لا تَعْضُلُوهُنَ … إِلَّا أَنْ یأْتِینَ بِفاحِشَةٍ مُبَینَةٍ
4- با زنان باید خوش رفتاری کرد. «عاشِرُوهُنَ بِالْمَعْرُوفِ »
5- مرد، سنگ زیرین آسیای زندگی است و باید با خوشرفتاری، بر سختی ها شکیبا باشد. (خطاب آیه به مرد است.) لا تَعْضُلُوهُنَ … عاشِرُوهُنَ
6- بسیاری از خیرات، در لابلای ناگواری های زندگی است. یجْعَلَ اللَّهُ فِیهِ خَیراً..
7- حلّ مشکلات خانواده و داشتن حلم و حوصله، برای سعادت فرزندان، بهتر از جدایی و طلاق است. «فِیهِ خَیراً کثِیراً»
8- همیشه خیر و شرّ ما همراه با تمایلات ما نیست، چه بسا چیزی را ناخوشایند داریم، ولی خداوند خیر زیاد در آن قرار داده باشد. زیرا انسان به همه ی مصالح خویش آگاه نیست. فَعَسی أَنْ تَکرَهُوا… فِیهِ خَیراً کثِیرا
منبع : قرائتی محسن، تفسیر نور، ج 2، ص38
آرایه های اخلاقی انسان از دیدگاه جواد الائمه علیه السلام
نوشته شده توسطرحیمی 31ام فروردین, 1395انسان ها به اخلاق و ادب است که آراسته می شوند. البته برخی از صفات، فضایل و منش های اخلاقی از برخی دیگر برجستگی ویژه ای دارند که موجب آراستگی بیشتر انسان می شود. امام جواد علیه السلام در سخنی این آرایه های اخلاقی را چنین بیان می کند:
التواضع زینه الحسب، و الفصاحه زینه الکلام، و العدل زینه الایمان، والسکینه زینه العباده، والحفظ زینه الروایه، و خفض الجناح زینه العلم، وحسن الادب زینه العقل، و بسط الوجه زینه الحلم؛
تواضع و فروتنی زینت بخش حسب و شرف، فصاحت زینت بخش کلام، عدالت زینت بخش ایمان و اعتقادات، وقار و ادب زینت بخش اعمال و عبادات، و دقت در ضبط و حفظ زینت بخش نقل روایت و سخن، و خاکساری و فروتنی زینت بخش علم و دانش، و ادب داشتن و اخلاق نیک، زینت بخش عقل و خوش رویی با دیگران زینت بخش حلم و بردباری است.[1]
پس اگر انسانی دارای حسب اصیل است و از نظر اجتماعی دارای اعتبار و جایگاه بلند اجتماعی است، این بزرگی حسب خود را باید با تواضع و فروتنی به نمایش بگذارد و آن را به چنین صفت و فضیلتی بیاراید؛ زیرا اگر به بزرگی حسب بسنده کند و یا بخواهد با بزرگی آن، تکبر را همراه سازد، به یقین حسب خویش را کوچک کرده و از منزلت خویش کاسته و آن بزرگی حسب خود را نیز از دست می دهد.