در بنى اسرائيل عابدى بود به او گفتند: در فلان مكان درختى است كه قومى آن را مى پرستند. خشمناك شد و تبر بر دوش گذاشت تا آن درخت را قطع كند. ابليس به صورت پير مردى در راه وى ظاهر شد و گفت : كجا مى روى ؟

     عابد گفت : مى روم تا درخت مورد پرستش مردم را قطع كنم ، تا مردم خدا را بپرستند نه درخت را.⁽¹⁾

     ابليس گفت : دست از قطع درخت بردار تا به تو سخنى گويم .

      گفت : بگو،

       گفت : خدا را رسولانى است. اگر قطع اين درخت لازم بود خدا آنان را مى فرستاد.

      عابد گفت : ناچار بايد اين كار انجام دهم .

     ابليس گفت : نمی گذارم و با وى گلاويز شد، عابد وى را بر زمين زد.

      ابليس ‍ گفت : مرا رها كن تا سخن ديگرى برايت گويم ، و آن اين است كه تو مردى مستمند هستى اگر مالى داشته  باشی كه به كارگيرى و بر عابدان انفاق كنى بهتر از قطع آن درخت است .دست از اين درخت بردار تا هر روز دو دينار در زير بالش تو گذارم .

     عابد گفت : راست مى گویى ، يك دينار صدقه مى دهم و يك دينار بكار خود می برم،بهتر از اين است كه درخت را قطع كنم ؛ مرا به اين كار امر نكرده اند و من پيامبر صلى الله عليه و آله نيستم كه غم بيهوده خورم ؛ و دست از شيطان برداشت .
     دو روز در زير بستر خود دو دينار ديد و خرج مى نمود، ولى روز سوم چيزى نديد و ناراحت شد و تبر برگرفت كه درخت را قطع كند.

     شيطان در راهش آمد و گفت : به كجا مى روى ؟ گفت : مى روم درخت را قطع كنم ، گفت : هرگز نمی توانى و با عابد گلاويز شد و عابد را روى زمين انداخت و گفت : بازگرد و گرنه سرت را از تن جدا می كنم .

گفت : مرا رها كن تا بروم ؛ لكن بگو چرا آن دفعه من نيرومندتر بودم و تو این بار نیرومندتر بودی؟؟؟

     ابليس گفت : تو براى خدا و با اخلاص قصد قطع درخت را داشتى لذا خدا مرا مغلوبِ تو كرد و اين بار براى خود و دينار خشمگين شدى ، و من بر تو مسلط شدم .⁽²⁾

^{پی نوشت:}

1. ابليس يعنى نفس اماره و عابد كنايه از فطرت و نفس پاك است
2. نمونه معارف 1/54 - احياء العلوم 4/380 - رياض الحكايات ص 140