* غلبه هراس، اندوه، اضطراب و شك بر دل

و اين مفهوم از بيان آيات زير به خوبى پيداست: «لَا يَزَالُ بُنْيَانُهُمُ الَّذِي بَنَوْا رِيبَةً فِي قُلُوبِهِمْ إِلَّا أَنْ تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمْ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ» ‏[2] كسانى كه در دل هايشان بناى شك را بر پا ساختند مدام اين بنا برافراشته ‏تر مى‏ گردد، مگر آن كه دل هايشان پاره پاره شود.

نیز در جای دیگر می فرماید: «فَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ وَ مَنْ يُرِدْ أَنْ يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقاً حَرَجاً كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي السَّمَاءِ كَذلِكَ يَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ» ‏[3] كسى را كه خدا بخواهد او را راهنمايى كند سينه ‏اش را براى اسلام مى‏ گشايد و كسى را كه بخواهد گمراه كند سينه اش را تنگ و گرفته مى ‏نمايد، مثل آن كه در آسمان بالا برود. به اين صورت است كه خداوند پليدى را بر كسانى كه ايمان نمى ‏آورند بار مى ‏كند.

* كفر به خداوند متعال

خدای متعال می فرماید: «ثُمَّ كَانَ عَاقِبَةَ الَّذِينَ أَسَاءُوا السُّوءَى أَنْ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَ كَانُوا بِهَا يَسْتَهْزِءُونَ» ‏[4] پس عاقبت كسانى كه بدكارى پيشه كردند اين شد كه آيات خدا را دروغ پنداشته و آن ‏ها را به باد مسخره گرفتند.

همچنین می فرماید: «إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِ آيَاتُنَا قَالَ أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ كَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ‏«[5] وقتى كه آيات ما بر او فرا خوانده شود مى‏ گويد اين ‏ها افسانه هاى پيشينيان است. نه اين طور نيست بلكه به خاطر آن چه كه كسب مى ‏كردند دلشان زنگ زده است. اين هم نيست بلكه آن ‏ها در اين روز از پروردگار خود در پرده و محجوبند.

_{پاورقی:}

_{[1]. زمر، آيه 22.}

_{[2]. توبه، آيه 110.}

_{[3]. انعام، آيه 125.}

_{[4]. روم، آيه 10.}

_{[5]. مطففين، آيات 13- 15.}