وَ ما أَرْسَلْنا قَبْلَک مِنَ الْمُرْسَلِینَ إِلَّا إِنَّهُمْ لَیأْکلُونَ الطَّعامَ وَ یمْشُونَ فِی الْأَسْواقِ وَ جَعَلْنا بَعْضَکمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً أَ تَصْبِرُونَ وَ کانَ رَبُّک بَصِیراً [1]

و ما پیش از تو هیچ پیامبری نفرستادیم مگر آن که آنان (نیز) غذا می خوردند و در بازارها راه می رفتند، و ما بعضی از شما را وسیلۀآزمایش بعضی دیگر قرار دادیم. آیا صبر و تحمّل از خود نشان می دهید؟و پروردگار تو همواره بیناست.

نکته ها:

در آیۀهفتم این سوره، بهانه جویی کفّار دربارۀزندگی عادی پیامبر اسلام عنوان شد.

خداوند در این آیه می فرماید: همۀانبیا غذا می خوردند و با مردم و در میان آنان بودند و در بازارها رفت و آمد داشتند.

پیام ها:

1- فرستادن انبیا، از برنامه ها وسنّت های الهی است. «وَ ما أَرْسَلْنا قَبْلَک مِنَ الْمُرْسَلِینَ»

2- آشنایی با تاریخ، هم بهانه جویان را خلع سلاح می کند و هم مایۀتسلی پیامبر اکرم است. وَ ما أَرْسَلْنا قَبْلَک…إِنَّهُمْ لَیأْکلُونَ الطَّعامَ

3- تمام انبیا، زندگی مردمی داشتند. لَیأْکلُونَ الطَّعامَ وَ یمْشُونَ…

4- مربّی باید با مردم حشر و نشر داشته باشد. «یمْشُونَ فِی الْأَسْواقِ»

5- زندگی ساده انبیا، برای مردم آزمایش است. «یمْشُونَ فِی الْأَسْواقِ - وَ جَعَلْنا بَعْضَکمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً» (آری، اگر پیامبران، زندگی مرفّه و کاخ و طلا داشتند، مردم به خاطر دنیاطلبی، گرد آنان جمع می شدند که چنین گرایشی ارزش نداشت.

ارزش در این است که انسان از فردی در ظاهر عادّی، اطاعت کند. )

6- یکی از وسایل آزمایش مردم، خود مردم اند. «جَعَلْنا بَعْضَکمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً» گاهی کسی ثروتمند است تا معلوم شود شکر می کند یا طغیان. و کسی فقیر است تا آزمایش شود که آیا صبر می کند یا بر ثروتمند حسد می ورزد.

7- کلید موفّقیت در آزمایش های الهی صبر است. «فِتْنَةً أَ تَصْبِرُونَ»

8- فلسفۀآزمایش های الهی، پرورش انسان هاست. «رَبُّک»

9- در آزمایش های الهی، مسأله ای برای خداوند کشف نمی شود، زیرا او به همه چیز آگاه است. «وَ کانَ رَبُّک بَصِیراً» (آزمایش های او برای شکوفا شدن خصلت های درونی انسان است، زیرا کیفر و پاداش بر اساس بروز و ظهور خصلت ها است. )

10- علم به این که زیر نظر خداوند هستیم، عامل پیداش صبر است. «أَ تَصْبِرُونَ وَ کانَ رَبُّک بَصِیراً»[2]

پی نوشت

[1] سوره فرقان، آیه 20

[2] محسن قرائتى، تفسير نور، 10جلد، مركز فرهنگى درسهايى از قرآن - تهران، چاپ: 4، 1389.