نظر اسلام در باب خانواده و جايگاه زن در خانواده، نظر خيلى روشنى است. «المرأةُ سيّدةُ بيتِها»؛ بزرگ خانه، زن خانه است؛

اين از پيغمبر اكرم است. جايگاه زن در خانواده، همانى است كه در گفتارهاى گوناگون ائمه (عليهم‌السّلام) آمده:

«المرأةُ ريحانةٌ و ليست بقهرمانةٍ».

در تعبيرات عربى، قهرمان يعنى كارگزار، پادو، يك خدمتگزار محترم. مي فرمايد:

در داخل خانه، زن قهرمانه نيست؛ ريحانه است، گلِ خانه است.

خطاب به مردان مي-فرمايد:

بهترين شما كسانى هستند كه بهترين رفتارها را با همسران شان دارند.

اينها نظرات اسلام است و از اين قبيل الى ماشاءاللَّه وجود دارد. ولى در عين حال تحقق خواسته‌ى اسلام در خانواده، يك امرى است كه با اين بيانات تمام نمي شود، حل نمي شود؛ احتياج به پشتوانه‌ى قانونى، پشتوانه‌ى اجرائى و ضمانت اجرائى دارد؛ و اين كار بايد انجام بگيرد. اين كار در طول سال هاى متمادىِ گذشته انجام نگرفته است. خانواده‌هائى كه متدين بودند، مردانى كه از اخلاقِ خوب برخوردار بودند و پايبندى‌هاى شرعى داشتند، ملاحظاتى كردند؛ اما در مواردى كه اين خصوصيات نبوده، اين ملاحظات نشده؛ به زن در داخل خانواده ظلم شده.[1]

پی نوشت :
1. پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله‌العظمی سيدعلی خامنه‌ای،بیانات در دیدار جمعی از بانوان نخبه،1/3/ ۱۳۹۰

حدیث (1) امام صادق عليه السلام :

أَكثَرُ الخَيرِ فِى النِّساءِ؛

بيشترين خير و بركت در زنان است.

من لايحضره الفقيه، ج3، ص385، ح4352

حدیث (2) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

اَلمَرأَةُ الصّالِحَةُ أَحَدُ الكاسِبَينِ؛

زن شايسته يكى از دو عامل پيشرفت خانواده است.

 

مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج14 ، ص171 ، ح16411 - بحارالأنوار(ط-بیروت) ج100، ص238، ح39

حدیث (3) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

وَ نِساءٌ كاسياتٌ عارياتٌ مُميلاتٌ مائِلاتٌ رُؤُوسُهُنَّ كَأَسنِمَةِ البُختِ المائِلَةِ لايَدخُلنَ الجَنَّةَ و َلايَجِدنَ ريحَها وَ إنَّ رِيحَها لَيُوجَدُ مِن مَسيرَةِ كَذا وَ كَذا؛

(در آينده) زنانى پيدا مى شوند كه در عين پوشيدگى برهنه اند (لباس هاى بدن نما و جوراب هاى نازك مى پوشند) هوسباز و دلفريب مى باشند، موهاى خود را طورى آرايش مى كنند كه مانند كوهان شتر جلوه مى كند. اينان داخل بهشت نمى شوند و حتى بوى آن را استشمام نمى كنند، با اين كه بوى بهشت از راه بسيار دور شنيده مى شود.

 

لسان العرب ج11 ، ص637 - تاج العروس من جواهر القاموس ج15 ، ص708

حدیث (4) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

إِنَّ خَيرَ نِسائِكُمُ الوَلُودُ الوَدُودُ لعَفيفَةُ، العَزيزَةُ فى أَهلِهَا، الذَّليلَةُ مَعَ بَعلِهَا، المُتَبَرِّجَةُ مَعَ زَوجِها، الحِصانُ عَلى غَيرِهِ الَّتى تَسمَعُ قَولَهُ وَ تُطيعُ أَمرَهُ… ؛

بهترين زنانتان، آن زن زايا، بسيار مهربان و پاكدامن است كه براى شوهرش خودآرايى مى كند و از غير او خود را محفوظ نگه مى دارد، حرف شوهرش را مى شنود و فرمان او را اطاعت مى كند… .

 

كافى(ط-الاسلامیه) ج5، ص324، ح1

حدیث (5) امام باقر عليه السلام :

لا شَفيعَ لِلمَرأَةِ أَنجَحُ عِندَ رَبِّها مِن رِضا زَوجِها؛

هيچ شفيعى براى زن نزد پروردگارش نجات بخش تر از رضايت شوهرش نيست.

خصال ج2 ، ص 588

حدیث (6) امام على عليه السلام :

صيانَةُ المَرأَةِ أَنعَمُ لِحالِها و َأَدوَمُ لِجَمالِها؛

محفوظ بودن و پاكدامنى براى سلامتى زن مفيدتر است و زيبايى او را بادوام تر مى كند.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم 405 ، ح9286

حدیث (7) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

إنَّ اللّه  تَبارَكَ و َتَعالى عَلَى الناثِ أَرأَفُ مِنهُ عَلَى الذُّكُورِ و َما مِن رَجُلٍ يُدخِلُ فَرحَةً عَلَى امرَأَةٍ بَينَهُ وَ بَينَها حُرمَةٌ إِلاّ فَرَّحَهُ اللّه  تَعالى يَومَ القيامَةِ؛

خداى بزرگ، به زنان مهربان تر از مردان است و هيچ مردى، زنى از محارم خود را خوشحال نمى كند، مگر آن كه خداوند متعال او را در قيامت شاد مى كند.

كافى(ط-الاسلامیه) ج6، ص6، ح7

حدیث (8) امام على عليه السلام :

وَ لا تُمَلِّكِ المَرأَةَ أَمرَها ما جاوَزَ نَفسَها فَإِنَّ المَرأَةَ رَيحانَةٌ و َلَيسَت بِقَهرَمانَةٍ… ؛

كارى كه در توان زن نيست به او مسپار زيرا او چون گُلى است (ظريف و آسيب پذير) نه قهرمان و كار فرما.

نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 405 ، نامه 31

حدیث (9) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

اَلحَياءُ حَسَنٌ وَلكِن فِى النِّساءِ أَحسَنُ؛

حيا خوب است ولى براى زنان خوب تر است.

نهج الفصاحه ص578 ، ح 2006

حدیث (10) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

أَيُّمَا امرَأَةٍ ماتَت و َزَوجُها عَنها راضٍ دَخَلَتِ الجَنَّةَ؛

هر زنى، از دنيا برود و شوهرش از او راضى باشد، به بهشت مى رود.

نهج الفصاحه ص359 ، ح 1022

حدیث (11) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

اِستَوصُوا بِالنِّساءِ خَيرا؛

يكديگر را به رفتار نيك با زنان سفارش كنيد.

مسترک الوسایل و مستنبط المسایل ج14 ، ص253 ، ح16628 - بحارالأنوار(ط-بیروت) ج33، ص628

حدیث (12) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

عِفُّوا تَعِفُّ نِساؤُكُم؛

پاكدامن باشيد تا زنانتان پاكدامن باشند.

نهج الفصاحهص373 ،  ح 1089

حدیث (13) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

اِذا حَمَلَتِ المَرأَةُ كانَت بِمَنزِلَةِ الصّائِمِ القائِمِ المُجاهِدِ بِنَفسِهِ وَ مالِهِ فى سَبيلِ اللّه  ، فَاِذا وَضَعَت كانَ لَها مِنَ الأَجرِ ما لا تَدرى ما هُوَ لِعِظَمِهِ، فَاِذا اَرضَعَت كانَ لَها بِكُلِّ مَصَّةٍ كَعِدلِ عِتقِ مُحَرَّرٍ مِن وُلدِ اِسماعيلَ ، فَاِذا فَرَغَت مِن رَضاعِهِ ضَرَبَ مَلَكٌ عَلى جَنبِها وَ قالَ : اِستَأنِفِى العَمَلَ، فَقَد غُفِرَ لَكِ ؛

هنگامى كه زن باردار مى شود ، همانند روزه دارِ شب زنده دار و مجاهدى است كه با جان و مالش در راه خدا جهاد مى كند و هنگامى كه فارق شود ، پاداشى دارد كه نمى دانى عظمت آن چه قدر است و هنگامى كه شير بدهد ، در هر بار مكيدن ، پاداش آزاد كردن يكى از فرزندان اسماعيل عليه السلام براى اوست و آن گاه كه شيردادن تمام شود ، فرشته اى بر پهلوى او مى زند و مى گويد : «عمل را از نو آغاز كن كه بى ترديد ، آمرزيده شدى» .

امالى (صدوق) ص 412 - 411 

حدیث (14) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

خيرهنّ أيسرهنّ صداقا

با بركت ترين زنان، كم مهريّه ترين آنان است.

نهج الفصاحه ص475 ، ح1536

حدیث (15) امام جعفر صادق علیه السلام :

اَلحَياءُ عَشَرَةُ أَجزاءٍ فَتِسعَةٌ فِى النِّساءِ وَ واحِدٌ فِى الرِّجالِ؛

حيا ده جز دارد، نه جزء آن در زنان است و يك جزء در مردان.

من لا یحضر الفقیه ج3 ، ص468

حدیث (16) امام على عليه  السلام :

جِهادُ المَرأَةِ حُسنُ التَّبَعُّلِ؛

جهاد زن خوب شوهردارى كردن است.

کافی(ط-الاسلامیه) ج5 ، ص9 - خصال ج2 ، ص 620

حدیث (17) پيامبر صلى‏ الله ‏عليه ‏و ‏آله :

اَطْعِمُوا الْمَرأَةَ فى شَهْرِها الَّذى تَلِدُ فيهِ التَّمْرَ فَاِنَّ وَلَدَها يَكونُ حَليما نَقيّا ؛

به زن، در ماهى كه زايمان كرده ، خرما بدهيد ، چرا كه فرزند او بردبار و پاك مى ‏شود.

مكارم الأخلاق ص 169

حدیث (18) پيامبر صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله :

ما مِن اِمْرَاَةٍ حامِلَةٍ اَكَلَتِ الْبِطِّيخَ اِلاّ يَكونُ مَولودُها حَسَنَ الْوَجْهِ وَ الْخُلُقِ ؛

هيچ زن باردارى نيست كه خربزه بخورد ، مگر اين كه فرزندش زيبا و خوش اخلاق مى‏گردد .

طب النبي صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله ، ص 29

حدیث (19) پيامبر صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله :

 اَلْعَدْلُ حَسَنٌ وَلكِنْ فِى الاُمَراءِ اَحْسَنُ، وَ السَّخاءُ حَسَنٌ وَلكِنْ فِى الاَغْنياءِ اَحْسَنُ، اَلْوَرَعُ حَسَنٌ وَلكِنْ فِى الْعُلَماءِ اَحْسَنُ، اَلصَّبْرُ حَسَنٌ وَلكِنْ فِى الْفُقَراءِ اَحْسَنُ، اَلتَّوبَةُ حَسَنٌ وَلكِنْ فِى الشَّبابِ اَحْسَنُ، اَلْحَياءُ حَسَنٌ وَلكِنْ فِى النِّساءِ اَحْسَنُ؛

عدالت نيكو است اما از دولتمردان نيكوتر، سخاوت نيكو است اما از ثروتمندان نيكوتر؛ تقوا نيكو است اما از علما نيكوتر؛ صبر نيكو است اما از فقرا نيكوتر، توبه نيكو است اما از جوانان نيكوتر و حيا نيكو است اما از زنان نيكوتر.

نهج الفصاحه ص578 ، ح 2006

حدیث (20) پيامبر اعظم صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله :

أیُّما امراةٍ آذَت زَوجَها بِلِسانِها لَم یَقبَلِ اللهُ مِنها صَرفاً وَ لا عَدلاً وَ لا حَسَنَةً مِن عَمَلِها حَتَّی تُرضیهُ وَ إن صامَت نَهارَها وَ قامَت لَیلَها … وَ کانَت فی أوَّلِ مَن تَرِدُ النّارَ وَ کَذَلِکَ الرَّجُلُ إذا کانَ لَها ظالِما

هر زنی که شوهر خود را بیازارد، خداوند هیچ انفاق و عوض و کار نیکی را نمی پذیرد تا او را راضی کند، حتی اگر روزها روزه بگیرد و شبها به عبادت بگذراند و … چنین زنی اولین کسی است که وارد آتش خواهد شد، و همچنین است اگر مرد به زنش ستم روا دارد.

وسائل الشیعه ج20 ص211

حدیث (21) امام علی علیه السلام:

إِنَّ الْمَرْأَةَ رَيْحَانَةٌ وَ لَيْسَتْ بِقَهْرَمَانَة

همانا زن گل است و قهرمان نیست

 سایت آوینی