آیین به گل افتادن عزادارن حسینی در روز دهم محرم از جلوه های خاص عزداری مردم خرم آباد در روز عاشورای حسینی است.

     آیین به گِل افتادن ، آیینی به یادگار مانده از پیشینیان قوم لر است، این آیین پیش از اسلام در استان لرستان و بسیاری از مناطق کشور در مراسم سوگ بزرگان، قهرمانان و جوانان و عزیزترین درگذشتگان انجام می شده است.

     بنا بر شواهد تاریخی، در استان لرستان همواره مردم این استان آیین گل مالی را در سوگ سرور و سالار شهیدان و یاران باوفایش انجام می داده اند.

     در این مراسم ابتدا خاک تمیز را از مکانی که عاری از هرگونه آلودگی باشد، تهیه می کنند.

     سپس حوضچه هایی به شکل مربع یا دایره و با آجر ساخته می شود، بعد خاک های از پیش آماده شده را الک می کنند و درون حوضچه می ریزند و بعد آن را با گلاب های نذرشده وآب آماده می کنند.

     در کنار حوضچه های گِل مقدار زیادی هیزم به صورت کپه بر روی هم انباشت می شود، این هیزم ها در روز عاشورا برای خشک کردن افرادی که به گل افتاده اند استفاده می شود.

     عزاداری مردم خرم آباد در شب عاشورا با حزنی خاص تا روز عاشورا ادامه دارد، حدود نیمه های شب عزادارانی که نذر دارند وارد حوضچه های گل شده و بعضی تمام سر و صورت و حتی چشمان خود را آغشته به گل می کنند و به اصطلاح به گل می افتند.

     برخی دیگر از عزاداران تنها سر و صورت و دوکتف و شانه خود را گل می زنند و درکنار شعله های آتش که به همین منظور تهیه شده خود را خشک می کنند، فرد به گل افتاده این وضعیت را تا ظهر عاشورا حفظ می کند.

     این آیین در خرم آباد توسط همه اقشار از هر فکر و سلیقه، فقیر و غنی وپیر و جوان انجام می شود، در قدیم مرکب هر اسب سوار نیز گل بر سر می گذاشت که امروزه به جای اسب افراد اتومبیل خود را گل مالی می کنند.

     صبح عاشورا قبل از طلوع آفتاب ، ناله جانگذاز ساز و دهل که نوای چمریونه (نوایی حزن انگیز که در سوگ جوانان نواخته می شود) نواخته می شود، عزادارانی که هنگام سحر به گل افتاده بودند در کنار آتش های برافروخته تا سپیده صبح به عزاداری می پردازند.

     سپس عزاداران در دسته های سینه زنی و زنجیر زنی منظم در سطح شهر به راه می افتند و تا اذان ظهر به عزاداری می پردازند.

     عزاداری مردم عزادار در روز عاشورا با اقامه نماز ظهر به پایان می رسد.

منبع: گزارش خبرگزاری شبستان