حمد و سپاس خداوند منّان را و درود و صلوات بر محمّد و آلش.

کعبه به عنوان مرکز توحید، قبله جهانیان، و حج به عنوان بی نظیرترین تجلّی عبادت و بندگی و با شکوهترین تجمّع الهی، و امام علی علیه السلام به عنوان برترین الگوی انسانی کامل و نهج البلاغه به منزله بالاترین کلام انسانی، همواره به هم پیوندی قرین وناگسستنی دارند.

علی، نه تنها مولود کعبه، که موعود کعبه است. ادای حقّ بیت اللّه فریضه است و معرفت علی علیه السلام این حق است.

و حجّ خانه توحید جز با اتصال به امامت و شناخت ولایت به اتمام نمی رسد. سرتاسر مناسک و اعمال حج، رمز و رازی دیگر دارد که آثار و ره آورد این عبادت در اسرار شگفت آن نهفته است.

وعلی علیه السلام این برترین انسان، در بالاتری کلام، از کعبه، با فضیلت ترین نقطه جهان و از حج، پرشکوهترین عبادت، سخن می راند و در نهج البلاغه شریفش که نازله روح اوست، گوشه ای از زلال این فرمان الهی را برای تشنگان چشمه معرفت جاری می سازد.

این مختصر از کلام بلیغ آن حضرت در باره خانه توحید در نهج البلاغه است.

امید آنکه مورد عنایت حضرت حق قرار گیرد.

آثار حج ، رحمت الهی

«… جَعَلَهُ اللَّهُ سَبَباً لِرَحْمَتِهِ»^{(خطبه 192)}

«خداوند سبحان… حج را سببی برای رحمت خویش قرار داد.»

خطبه ها و نامه ها و حکمت های نهج البلاغه، اشارات بلیغی به آثار معنوی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حج دارند. به فرمایش آن حضرت، در سایه برگزاری این مراسم معنوی، اثرات زیبایی از رحمت الهی، نصیب افراد و جوامع مسلمان می گردد.

آثار حج ، وصال بهشت

«جَعَلَهُ اللّهُ… وَوُصْلَةً إِلَی جَنَّتِهِ»^{(خطبه 192)}

«…خداوند حج را وسیله ای برای رسیدن مردم به بهشت قرار داد.»

حج گزاران و کارگزاران حج، با لبّیک به این فرمان الهی، درهای بهشت خدا را به روی خویش می گشایند.

آثار حج ، همبستگی دینی

«فَرَضَ اللّهُ… وَالْحَجَّ تَقْربَةً لِلدِّین».^{(حکمت 252)}

«خداوند حج را برای همبستگی مسلمانان واجب گردانید.»

و نیز حضرت امام هشتم علیه السلام فرمودند: خداوند خانه اش را نقطه گردهمایی از شرق و غرب جهان قرار داد تا مسلمانان همدیگر را بشناسند.⁽¹⁾

تألیف قلوب مسلمین و انس و وحدت میان آنان و نزدیکی و شناخت حال همدیگر، از آثار پرشکوه این فریضه الهی است که حضرت امیر علیه السلام بدان اشاره فرموده اند.

آثار حج، شست و شوی گناهان

«وَحَجُّ الْبَیْتِ وَاعْتِمَارُهُ،… وَیَرْحَضَانِ الذَّنْبَ».^{(خطبه 110)}

«حج و عمره بیت اللّه الحرام… شستشو دهنده گناهان هستند.»

آری، از ره آوردهای ارزشمند حج، آمرزش الهی برای حجّاج خانه خداست.

آثار حج، رونق اقتصادی

«وَحَجُّ الْبَیْتِ وَاعْتِمَارُهُ، فَإِنَّهُمَا یَنْفِیَانِ الْفَقْرَ…».^{(خطبه 110)}

«حج و عمره خانه خدا، نابود کننده فقر هستند.»

آثار فراوان اقتصادی حج غیر قابل انکار است. رفع فقر و آبادانی بلاد مسلمین و رونق اقتصادی جوامع مسلمان، از دیگر آثار این فریضه الهی است که حضرت بدان اشاره دارند.

آثار حج، آمرزش الهی

«… وَیَتَبَادَرُونَ عِنْدَهُ مَوْعِدَ مَغْفِرَتِهِ».^{(خطبه 1)}

«دعوت شوندگان حج بیت اللّه الحرام… به سوی وعدگاه آمرزش الهی می شتابند.»

آمرزش و غفران الهی، مهمترین آثار و ره آوردی است که هر مسافر خانه خدا می تواند برای خود به ارمغان آورد. ارمغان از جایی که حاجی میهمان است و پذیرایی میهمان با غفران الهی صورت می گیرد. و میهمانِ عارف در این خوان ضیافت، آمرزش الهی را می خواهد و در طلبش شتاب فراوان دارد.

سعدی در گلستان گوید:

درویشی را دیدم سر بر آستان کعبه همی مالید و می گفت: یا غفور یا رحیم، تو دانی که از ظلوم جهول چه آید:

عذر تقصیر خدمت آوردم

که ندارم به طاعت استظهار
عاصیان از گناه توبه کنند

عارفان از عبادت استغفار

عابدان جزای طاعت خواهند و بازرگانان بهای بضاعت. منِ بنده امید آورده ام نه طاعت و به دریوزه آمده ام نه به تجارت، «اِصنَعْ بی ما أنْتَ أهْلُهُ».

بر در کعبه سائلی دیدم

که همی گفت و می گرستی خوش

می نگویم که طاعتم بپذیر

قلم عفو بر گناهم کش

باب دوّم گلستان

آثار حج، پاکسازی و خلوص

«… وَتَمْحِیصاً بَلِیغاً…»^{(خطبه 192)}

«و خداوند سبحان حج را.. برای پاکسازی و خالص شدن قرار داد.»

حج صحنه آزمایش است که به خودسازی مسلمان و پاکسازی درونی و خالص شدن اعمال و نیّات او می انجامد.

کعبه را گر هر دمی عزّی فزود
آن ز اخلاصات ابراهیم بود

(مولوی)

آثار حج، سود معنوی

«… یُحْرِزُونَ الاْءَرْبَاحَ فِی مَتْجَرِ عِبَادَتِهِ».^{(خطبه 1)}

دعوت شوندگان حج بیت الحرام… سودهای فراوان در این تجارتگاه عبادت الهی به دست می آورند.

بندگی خداوند سود سرشار دارد. هر که به خداوند نزدیکتر شد، بی نیازتر شد. انسان حجگزار به خداوند تقرّب بیشتری می جوید و در سایه این عبادت خالص به همه چیز می رسد.

آثار بی توجهی و ترک حج

«وَاللّهَ اللّهَ فِی بَیْتِ رَبِّکُمْ، لاَ تُخَلُّوهُ مَا بَقِیتُمْ، فَإنَّهُ إنْ تُرِکَ لَمْ تُنَاظَرُوا».^{(نامه 47)}

«خدا را، خدا را، درباره خانه پرودرگارتان، تا هستید آن را خالی مگذارید؛ زیرا اگر کعبه خلوت شود، مهلت داده نمی شوید.»

نامه 47 نهج البلاغه وصیّت نامه بسیار مهمّ حضرت است که ایشان پس از ضربت خوردن از شقی ترین مردم، در ماه رمضان سال 40ه . در بستر شهادت به امام حسن و امام حسین علیهماالسلام بیان فرمودند. در جمله فوق که قسمتی از وصیت نامه و سفارش به خانه خدا و حج می باشد، امام علیه السلام از آثار مهمّ ترک حج و تضعیف این مراسم را، از میان رفتن پشتیبان و غلبه دشمن درونی و بیرونی می داند.

آثار عمره

«وَحَجُّ الْبَیْتِ وَاعْتِمَارُهُ، فَإِنَّهُمَا یَنْفِیَانِ الْفَقْرَ وَیَرْحَضَانِ الذَّنْبَ».^{(خطبه 110)}

«حج و عمره بیت اللّه الحرام، نابود کننده فقر و شستشو دهنده گناهان هستند.»

در این بیان، حضرت، عمره را هم مانند حج، دارای تأثیر بسزا در رونق اقتصادی مسلمین و نابودی فقر و تأمین حوائج مادّی و دنیوی اجتماعات اسلامی می داند در حالی که بلافاصله تأثیر عمیق معنوی و اخروی آن نیز مدّنظر آن امام بزرگوار قرار می گیرد که آمرزش گناهان معتمرین و عمره گزاران این بیت شریف است.

آمرزش گناهان در حج

امام صادق علیه السلام فرمود :

«الحُجّاج یَصدُرُون عَلی ثَلثَةِ أَصنافٍ: …صِنْفٌ یَخْرُجُ مِنْ ذُنُوبِهِ کَهَیئَةِ یَوْمٍ وَلَدَتْهُ اُمّهُ».

«حجاج در سه گروه باز می گردند… و گروهی از آنان در حالی که گناهان آنان بخشیده شده، مانند روزی که از مادر زاده شده اند.»⁽²⁾

منبع : حوزه نت