استاد پناهیان:

پاسخ: تا حدّ بسیار زیادی «بله»!

خدا سرنوشت انسان‌ها را به عهدۀ خودشان قرار داده و نتیجۀ رأی مردم را خوب یا بد بر سرشان نازل می‌کند

علی علیه السلام گاهی علی‌رغم نظر خود، رأی مردم را می‌پذیرفت و اجازه می‌داد مردم ضربه بخورند/ پذیرش حکمیت  و انتخاب ابوموسی اشعری  از همین موارد است

اگر نسبت به سرنوشت جامعه بی‌تفاوت باشیم، باید هزینه‌اش را بدهیم/ اگر جامعه «انتخاب خوب» نداشته باشد، لطمه می‌خوریم

نباید خیالمان راحت باشد که رهبران اجتماعی به جای ما فکر می‌کنند/ اگر شخص پیامبر صلی الله علیه و آله هم بالای سر ما باشد، باز باید به سرنوشت اجتماعی خود حساس باشیم/ بعد از ظهور هم همین‌طور خواهد بود.

‏
با وجود انبیاء و اولیاء، ما تعیین‌کننده‌ترین عامل در سرنوشت خودمان هستیم!

حجت الاسلام پناهیان:

پیامبر صلی الله علیه و آله و غزوۀ حنین
در حُنین با اینکه سپاه اسلام از دشمن بیشتر بود و پیامبر صلی الله علیه و آله و امیرالمؤمنین علیه السلام حاضر بودند، به دلیل غرور و بی‌توجهی به دستور توکل، شکست خوردند.

پیامبر صلی الله علیه و آله : خلایق هرچه لایق!
اینکه می‌گویند: «خلایق هرچه لایق!»، پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: «کَما تَکُونُوا یُولِّى علَیکُم‏؛ هرجور باشید، همان‌جور رییس پیدا می‌کنید.»(کنزالعمال/14972) البته آن‌زمان که انتخابات نبوده، ولی این سنت الهی است که خداوند نظر، منش و تفکر مردم را در سرنوشتشان مؤثر قرار می‌دهد. حتی با حضور پیامبر صلی الله علیه و آله و علی علیه السلام هم مردم مؤثرند و می‌توانند کار خودشان را خراب یا درست کنند.

مدینه، حضرت زهرا(سلام الله علیها)
حضرت زهرا(س) به مردم مدینه: آیا فکر می‌کنید، آنچه نمی‌پسندید را به شما تحمیل می‌کنیم؟! (أَنُلْزِمُكُمُوها وَ أَنْتُمْ لَها كارِهُون؟) شما علی علیه السلام را نخواستید؛ حالا ببینید نتیجه‌اش چه می‌شود؟ (امالی طوسی/376) / مردم نتیجۀ بی‌اعتنایی به دغدغه‌های فاطمه(س) را در درازمدت دیدند: در واقعۀ حرّه، در مدینه جوی خون جاری شد و سه روز نوامیس مردم بر لشکر یزید حلال شد.

امیرالمؤمنین علیه السلام و انتخاب ابوموسی
امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: ابوموسی نه! و تبیین کرد. ولی مردم اصرار کردند که «فقط ابوموسی.» علی علیه السلام هم اجازه داد که مردم نتیجۀ تصمیم‌شان را ببینند. انتخاب ابوموسی یکی از عوامل جنگ نهروان و قتل عام 4 هزار نفر در آن شهر شد. انگیزۀ غلط خوارج هم این بود که می‌گفتند: چرا علی علیه السلام به حکمیت و ابوموسی تن داد؟! حضرت هم فرمود: مردم خواستند!

صلح امام حسن علیه السلام
پیامبران و اولیاء می‌آیند که تأثیر بگذارند، ولی مسئولیت را به‌طور کامل به عهده نمی‌گیرند. امام حسن علیه السلام از مردم رأی‌گیری کرد که «اگر می‌خواهید سُست باشید، اصلاً جنگ نکنیم.» وقتی اکثر مردم گفتند که «راحتی می‌‌خواهیم» و برخی هم خیانت کردند، حضرت صلح را پذیرفت و فرمود: بروید، این راحتی مال شما؛ و نتیجه‌اش را هم ببینید! بعد از آن، سال‌ها کوفه محل قتل عام و بدبختی بود. بله، مردم دل‌شان خواسته، و بیچارگی را برای خود انتخاب کردند. امام هم اجازه دادند، چرا که با زور نمی‌شود مردم را وادار کرد.

چرا پیامبر(صلی الله علیه و آله) عاملین ترور خود را افشا نکرد؟
اگر مردم هوشیار نباشند، خیانت‌ها دیر فهمیده می‌شود. بعد از جنگ تبوک 12 نفر برای ترور پیامبر صلی الله علیه و آله اقدام کردند اما موفق نشدند. ولی پیامبر اجازه نداد نامشان افشا شود. همین‌ها بعدها هزینه‌های فراوان به جامعه تحمیل کردند.

چرا علی علیه السلام اشعث را افشا نکرد؟
وقتی چند قدم تا پیروزی بر معاویه مانده بود، اشعث به واسطۀ مقبولیت در افکار عمومی، باعث تحمیل حکمیت به علی علیه السلام شد. او یکی از عوامل پیدایش خوارج و جنگ نهروان بود. در عین حال، یکی از فرماندهان سپاه حضرت بود و یکی از اعتراض‌های خوارج به علی علیه السلام این بود که چرا اشعث را دور نمی‌اندازید؟! خودش در نقشۀ قتل علی علیه السلام و دختر و پسرش در قتل حسنین علیه السلام شرکت داشتند/ حالا شما بگویید: یا علی! چرا اشعث را افشا نکردی؟! پاسخ این است که مردم در سرنوشتشان مؤثرند؛ باید ببینند و بشناسند!

چرا امام(ره) بنی صدر را زودتر افشا نکرد؟
اول انقلاب مردم بنی‌صدر را انتخاب کردند و دیدید چه کرد؟ اسناد وابستگیش به سازمان سیا، بعدها بیرون آمد. در جریان جنگ مدام به عراق زمین می‌داد و می‌گفت: این تاکتیک نظامی من است! و ..  اما مردم کِی متوجه خیانتش شدند؟  وقتی هزینه‌هایی زیادی متحمل شدند! 72 شهید از جمله شهید بهشتی و رجایی و باهنر و حدود 17 هزار ترور، که  این تروریست‌ها زیر بال بنی‌صدر بودند/ در جامعۀ اسلامی اگر مردم هوشیار و پی‌گیر و تحلیل‌گر نباشند، خیانت مسئولان‌شان را دیر می‌فهمند. چون در جامعۀ اسلامی، مردم باید خودشان بفهمند. لذا امام(ره) به این سادگی حاضر نشد علیه بنی‌‌صدر صحبت کند و تا دقیقه 90 تحمل کردند و دیر پس از تحمیل هزینه‌های بسیار و فهم مردم افشا کردند.

 اگر بی‌تفاوت باشیم، باید هزینه‌اش را بدهیم
همان‌طور که به نان شب‌تان حساسید، برای انتخابات هم حساس باشید و به دیگران هم در انتخاب صحیح کمک کنید/اگر نسبت به سرنوشت جامعه بی‌تفاوت باشیم، باید هزینه‌اش را بدهیم.

 آبادترین کشور جهان
اگر به سرنوشت جامعه و انتخاب مدیران، خیلی حساس باشیم، آبادترین و آزادترین کشور جهان خواهیم بود. استعداد ایرانی، واقعاً بالاست. اگر  مدیران جامعه از این استعدادها درست استفاده می‌کردند، ما الان نباید این مشکلات را در مملکت داشته باشیم.

‏95/2/6 مسجد امام باقر علیه السلام

منبع: بیان معنوی/متن مشروح و صوت