سپس دو مثال براى افراد باايمان ذكر كرده، مى گويد:

وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِينَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِنْدَكَ بَيتًا فِي الْجَنَّةِ وَنَجِّنِي مِنْ فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ^{(التحريم/11)}

و خداوند براي مؤمنان، به همسر فرعون مثل زده است، در آن هنگام که گفت: «پروردگارا! خانه‌اي براي من نزد خودت در بهشت بساز، و مرا از فرعون و کار او نجات ده و مرا از گروه ستمگران رهايي بخش!»

معروف اين است كه نام همسر فرعون «آسيه» و نام پدرش «مزاحم» بوده است، گفته اند هنگامى كه معجزه موسى (عليه السلام) را در مقابل ساحران مشاهده كرد، اعماق قلبش به نور ايمان روشن شد، و از همان لحظه به موسى (عليه السلام) ايمان آورد. او پيوسته ايمان خود را مكتوم مى داشت، ولى ايمان و عشق به خدا چيزى نيست كه بتوان آنرا هميشه كتمان كرد، هنگامى كه فرعون از ايمان او باخبر شد بارها او را نهى كرد، و اصرار داشت كه دست از دامن آيين موسى (عليه السلام) بردارد، و خداى او را رها كند، ولى اين زن با استقامت، هرگز تسليم خواسته ی فرعون نشد.

سرانجام فرعون دستور داد دست و پاهايش را با ميخها بسته، در زير آفتاب سوزان قرار دهند، و سنگ بزرگی بر سينه او بيفكنند، هنگامى كه آخرين لحظه هاى عمر خود را مى گذارند دعايش اين بود: پروردگارا! براى من خانه اى در بهشت در جوار خودت بنا كن و مرا از فرعون و اعمالش رهائى بخش و مرا از اين قوم ظالم نجات ده.

خداوند نيز دعاى اين زن مؤ من پاكباز فداكار را اجابت فرمود و او را در كنار بهترين زنان جهان قرار داد. چنان كه در همين آيات در رديف او قرار گرفته است .

در روايتى از رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) مى خوانيم:

أفضلُ نساءِ اهلِ الجنةِ خديجةُ بنتُ خويلد، و فاطمةُ بنتُ محمدٍ (صلى اللّه عليه و آله و سلّم)، و مريمُ بنتُ عمران، و آسيةُ بنتُ مزاحم امراءةُ فرعونَ؛ برترين زنان اهل بهشت چهار نفرند «خديجه» دختر خويلد و «فاطمه» دختر محمد (صلى اللّه عليه و آله و سلّم) و «مريم» دختر عمران و «آسيه» دختر مزاحم، همسر فرعون. (1)

جالب اينكه همسر فرعون با اين سخن كاخ عظيم فرعون را تحقير مى كند و آن را در برابر خانه اى در جوار رحمت خدا به هيچ مى شمرد، و به اين وسيله به آن ها كه او را نصيحت مى كردند كه اين همه امكانات چشمگيرى كه از طريق ملكه ی مصر بودن در اختيار توست، با ايمان به مرد شبانى همچون موسى از دست نده! پاسخ مى گويد.

و با جمله ی «نجّنى من فرعون و عمله» بيزارى خود را، هم از خود فرعون و هم از مظالم و جناياتش، اعلام مى دارد.

و با جمله ی «و نجنى من القوم الظالمين» ناهم رنگى خود را با محيط آلوده و بيگانگى خويش را از جنايات آن ها برملا مى كند، و چقدر حساب شده است اين جمله هاى سه گانه اى كه اين زن با معرفت و ايثارگر در واپسين لحظه هاى عمرش بيان كرد، جمله هايى كه مى تواند براى همه زنان و مردان مؤ من جهان الهام بخش باشد، جمله هايى كه بهانه هاى واهى را از دست تمام كسانى كه فشار محيط، يا همسر را، مجوزى براى ترك اطاعت خدا و تقوى مى شمرند، مى گيرد.

مسلما زرق و برق و جلال و جبروتى برتر از دستگاه فرعونى وجود نداشت؛ همان طور كه فشار و شكنجه اى فراتر از شكنجه هاى فرعون جنايتكار نبود، ولى نه آن زرق و برق، و نه اين فشار و شكنجه، آن زن مؤمن را به زانو در نياورد و همچنان به راه خود در مسير رضاى خدا ادامه داد تا جان خويش را در راه معشوق حقيقى فدا كرد.

قابل توجه اين كه تقاضا مى كند خداوند خانه اى در بهشت، و نزد خودش، براى او بنا كند، كه در بهشت بودن جنبه جسمانى آن است، و نزد خدا بودن جنبه روحانى آن، و او هر دو را در يك عبارت كوتاه جمع كرده است .

عجب اينكه بعضى از مفسران حديثى درباره زنان با شخصيت و والامقام در نزد خداوند نقل كرده اند كه «عايشه» را برترين آن ها شمرده اند! چه خوب بود اين حديث را در تفسير سوره تحريم ذكر نمى كردند، چرا كه اين سوره با صداى رسا پيامى بر خلاف اين حديث ساختگى مى دهد، و چنانكه ديديم بسيارى از مفسران اهل سنت و مورخان تصريح كرده اند آن دو زن كه آيات اين سوره آن ها را شديدا ملامت مى كند و مايه خشم خدا و رسولش شدند، «حفصه» و «عايشه» بودند، و اين معنى صريحا در صحيح بخارى نيز آمده است .

ما از تمام كسانى كه آزاد مى انديشند مى خواهيم بار ديگر آيات اين سوره را مرور كنند و سپس ارزش چنين احاديثى را روشن سازند.

خداوندا! ما را از حب و بغضهاى بى دليل و تعصب آميز حفظ فرما، و چنان كن كه در برابر آيات قرآن مجيدت با تمام وجود خود تسليم و خاضع باشيم .

پروردگارا! مباد آن روزى كه پيامبر بزرگت از اعمال ما ناخشنود و از روش زندگى ما ناراضى گردد.

بارالها! به ما چنان استقامتى مرحمت كن كه فشارها و شكنجه هاى فراعنه زمان در سراسر جهان در روح و ايمان ما كمترين اثر نگذارد. آمين يا رب العالمين .

(1). درّ المنثور، ج 6، ص 246.

منبع:معاونت تهذیب حوزه های علمیه

صفحات: 1· 2