بسم ربّ الشهداء و الصدیقین

وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يرْزَقُونَ
هرگز کساني را که در راه خدا کشته شده‏ اند مرده مپندار

بلکه زنده‏ اند و نزد پروردگارشان روزي داده مي ‏شوند.^{(آل عمران/169)}

 حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام در یکی از خطبه‌هایشان، پیش از خروج به‌سوی عراق فرموددند:

«خُطَّ الْمَوْتُ عَلى‏ وُلْدِ آدَمَ مَخَطَّ الْقَلادَةِ عَلى‏ جيدِ الْفَتاةِ…».

مرگ بر گردن آدميزاده، همانند گردنبندى بر گردن دختران جوان مقدر شده است

(مرگ هميشه همراه آدمى است).

مرگ چیزی است که همه از او می‌گریزند و از ترس آن، گاهی به مرگ‌های بزرگ‌ تری تن می‌دهند و روح و کرامت خود را قربانی می‌کنند. آدم‌ها از ترس مرگ، ذلیل می‌شوند؛ از ترس کشته‌شدن، پابوس می‌شوند و شرف و غیرت انسانی‌شان را از دست می‌دهند. البته، اینها اوصاف آدم‌های مادی است؛ یعنی کسانی‌که خدا ندارند یا خدا را قبول ندارند یا حداقل خدایی را به رسمیت می‌شناسند که دلبستگی‌ها و وابستگی‌های مادی‌شان را به رسمیت بشناسد. برای اینها مرگ سخت است، یاد مرگ هم سخت است، تا چه رسد به آرزوی مرگ.

آرزوی مرگ برای مؤمنِ مجاهد و صبور، چیزی جز «آرزوی شهادت» نیست. آرزوی شهادت، از انسان تلاش می‌سازد و مقاومتِ خستگی‌ناپذیر، نه انفعال و گوشه‌نشینی؛ تلاشی در جهتِ کسب رضای الهی.

گاهی، ماندن از رفتن سخت‌تر و واجب‌تر است؛ اینجا ماندن یعنی شهادت. آن‌گاه که اکثر یاران و همراهان و صدیقینی چون مطهری و بهشتی و باهنر و هاشمی‌‌نژاد و اسلامی و درخشان و محمد منتظری و چمران و کامیاب و موسوی قوچانی و آتشدست و… رفته‌اند

و تنها مراد و مرشد و عارفِ کاملت هم می‌رود، آنجا ایستادن و پادگان منتظرانِ شهادت را فرماندهی کردن و شهیدپرور شدن، یعنی شهادت.

«آرزوی شهادت» هم‌جنسِ واژه انتظار است.

نتیجه داشتنِ آن برای مؤمن مجاهد، استقامت و مقاومت است.

اما مؤمن قاعد، از خوف معنای حقیقی آن، در گوشه‌ای و خلوتی به ذکر لفظ، اکتفا می‌کند و چلّه خاموشی می‌نشیند، غافل از اینکه اینجا وادی عمل است، نه وادی خاموشی:

عاقبت منزل ما وادی خاموشان است

حالیـا غُلـغُله در گـنبد افـلاک  انداز

چه نیک می‌فرمود استادِ جهاد و عرفان ما که: «آدم‌ها از ترس مرگ ذلیل و پابوس مى‌شوند و شرف و غیرت انسانى‌شان را از دست مى‌دهند؛ کسى که خدا ندارد همین است. من آن‌وقت‌ها، در قبل از انقلاب، گاهى توى زندان‌ها و سلول‌های شاه که مى‌افتادیم، دائماً به این فکر بودم و دلم به حال این بى‌خداها مى‌سوخت که چه طورى تحمل مى‌کنند؟ و اغلب هم می‌بُریدند. آن‌کسى‌که خدا ندارد، آنى‌که اعتقاد به خدا ندارد، آنى‌که کانون دلش از عشق خدا گرم نیست، واقعاً براى او مشکل است. از جان گذشتن مشکل است، از استراحت گذشتن مشکل است، از سلامتى جسم گذشتن مشکل است. اما آن‌کسی‌که خدا دارد و خدا را قبول دارد، ایمان دارد، عشق الهى دارد، برایش استقبال از مرگ کار آسانى است. و لذا ما شهادت را یک فیض و یک فوز مى‌دانیم. حالا عجله هم نکنید! براى شهادت یک سى، چهل سال دیگر وقت است. من اتفاقاً در خدمت امام بودم، بارها، بعضى از برادران می‌آمدند خدمت امام و می‌گفتند آقا دعا کنید ما شهید بشویم، امام می‌فرمودند که من دعا مى‌کنم شما زنده بمانید.»

آری؛ دعا می‌کنند تا زنده بمانند، در راه خدا و برای خدا، و این معنای حقیقی حیات است. مسئله این نیست که آنی‌که رفت در میدان جنگ، شهید خواهد شد یا خواهد ماند؛ مسئله این است که اسلام نیاز دارد که کسانی بروند به میدان جنگ. کسانی باید فداکاری کنند و البته اگر آن کسان شهید شوند، به بزرگ‌ترین فیض رسیده‌اند و فوز عظیم را برده‌اند. فیض اعظم، فیض «شهادت» است. آن‌قدر در آثار و کلمات رسول گرامی اسلام و ائمه علیهم‌السلام درباره «شهادت و شهید» مطلب وجود دارد که حق است اگر این حالت و نگرانی در انسان پدید آید که:

«خدایا اگر قرار باشد مرگ ما و پایان زندگی ما با جز شهادت باشد، چه کنیم؟»

حقیقتاً این نگرانی جا و جایگاه دارد، در هر کسی که پدید آید و البته قبل از آن پاسخ به این سؤال که:

«هم الان اگر ملک‌الموت سر رسد و تو را به عالم باقی فراخواند،

هرچند با شهادت، آماده‌ای؟»

بازنویسی با استفاده از سخنرانی
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای
در قرارگاه قدس ـ ۱۳۶۲/۷/۴