امام علی^{(علیه السلام)} به مالک اشتر فرمود:

سفر، تأثیراتی در نماز دارد و احکامی در مورد نماز بر مسافر مترتب می‌گردد که دانستن آن برای مکلفین ضروری است.

خبرگزاری «حوزه»برخی آداب و احکام نماز مسافر را از نگاه مراجع عظام تقلید منتشر می کند.

الف) انسان مسافر لازم است نمازهای چهار رکعتی خود را دو رکعت بخواند. ولی فقها می‌فرمایند این حکم، دارای هشت شرط می‌باشد:

1. سفر او كمتر از هشت فرسخ شرعى نباشد (هر فرسخ شش کیلومتر است)؛

2. از اول مسافرت قصد هشت فرسخ را داشته باشد؛

3. در بين راه از قصد خود برنگردد؛

4. نخواهد پيش‌از رسيدن به هشت فرسخ، از وطن خود بگذرد يا ده روز يا بيشتر در جايى بماند؛

5. براى كار حرام سفر نكند؛

6. از صحرانشين‌هايى نباشد كه در بيابان‌ها گردش مى‏كنند و هرجا آب و خوراك براى خود و حیوانات همراهشان پيدا كنند مى‏مانند و بعد از چندى به جاى ديگر مى‏روند؛

7. شغل او مسافرت نباشد؛

8. به حد ترخص برسد، يعنى از وطنش يا جايى كه قصد كرده ده روز در آن‌جا بماند، به قدرى دور شود كه ديوار شهر را نبيند و صداى اذان آن‌را نشنود. ^{(توضیح‌المسایل محشی/1/183)}

ادامه »

مرحوم آیت الله علی سعادت پرور تهرانی در آخرین جلساتی که با شاگردان خاص خودشان داشتند فرموده بودند:

«مردنم را به من نشان دادند، واضح واضح و هم اکنون نیز آن زمان برایم مشهود است، دیدم که انبیا و اولیای الهی(علیهم السلام) در تشییع جنازه ام شرکت کرده اند و این به خاطر آن است که بنده چهل سال در وقت سحر با توجه، صد مرتبه سوره «قل هو الله احد» را می خواندم و به روح یکصد و بیست و چهار هزار پیامبر هدیه کرده ام.»_{(به نقل از سایت استاد علی فروغی از شاگردان ایشان)}

درباره عظمت تلاوت سوره توحید، روایات عجیبی در میان فرمایشات معصومین علیهم السلام آمده است؛ از جمله:

از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده است که فرمودند:

«هر کس که قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ را هنگام خواب سه مرتبه بخواند، خداوند پنجاه هزار ملک را بر او موکّل می‏نماید تا در آن شب حراستش کنند».^{(الکافی، ج 2، ص 620)}

امیر المؤمنین علیه السّلام نقل می‏نماید که رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم فرمودند:

«کسی که به هنگام خواب صد بار سوره توحید را بخواند، خداوند گناهان پنجاه سال او را می‏بخشد.» ^{(الکافی، ج 2، ص 539)}

ادامه »

حکم قطع رحم چیست و آیا می توان از طریق امکانات روز صله رحم را به جا آورد؟

پاسخ:

قطع رحم، حرام است ولی صله‌ی رحم منحصر در ديد و بازديد نيست بلكه از طرق ديگر مانند تلفن، نامه و امثال آن نيز محقّق می‌شود.

منبع: دفتر مقام معظم رهبری (مدظله العالی)

نوعی از خنده است که می توان آن را خنده با ادبانه تعبیر کرد. این خنده همان لبخند و به تعبیر قرآنی تبسم است.

در روایات آمده که پیامبر صلیالله علیه و آله همواره لبخند و تبسم بر لب داشت و هرگز با صدا نمی خندید که همان ضحک باشد.

امام علی علیه السلام نیز تبسم و لبخند را بهترین نوع خنده دانسته و می فرماید:

خیر الضحک التبسم؛ بهترین خنده، تبسم است.

در تفسیر المیزان آمده که تبسم، کمترین حد خنده و «ضحک» خنده معمولی است.

 خداوند می فرماید: « فَتَبَسَّمَ ضَاحِكًا مِنْ قَوْلِهَا وَقَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَي وَعَلَى وَالِدَي وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَدْخِلْنِي بِرَحْمَتِكَ فِي عِبَادِكَ الصَّالِحِينَ«^{(النمل/19)}

به آنچه خدا از فضل خود به آنان داده است شادمانند، و براى كسانى كه از پى ايشانند و هنوز به آنان نپيوسته ‏اند شادى مى‏كنند كه نه بيمى بر ايشان است و نه اندوهگين مى‏شوند.[1]

خنده اختصاص به انسان دارد و در غیر انسان یافت نمی شود و باید همچنین اضافه کرد: تعجب از سبب های خنده است که در نهایت به خنده ختم می شود و آن به اراده خدا و انسان بستگی دارد. پس خنده ای که به اراده از بنده صادر می شود، مانند سایر افعال انسان باید در جهت صلاح و نیکی لحاظ گردد.[2]در باب کلمه «خنده» در لغت نامه دهخدا آمده است؛ حالتی که انسان به واسطه شعف و خوشحالی و بشاشت پیدا می کند و در آن لب ها و دهان به حرکت در می آیند و این حالت با آواز مخصوصی همراه است.

ادامه »

الگوى شادى از نگاه قرآن و حديث :

درمان بی بدیل غم و اندوه

باورهاى دينى و اعتقادات مذهبى، و در صدر آنها، ايمان به خداوند سبحان، مؤثّرترين و اصلى ‏ترين داروهاى اندوه و نگرانى اند.

عقيده و باور، مرحله ‏اى بالاتر از معرفت و شناخت حقايق است. ممكن است حقيقتى را انسان بداند، ولى باور نداشته باشد، مثل اين كه همه مى‏ دانند كه از انسانِ مرده، كارى ساخته نيست؛ ولى كمتر كسى است كه از مرده نترسد و حاضر شود حتّى يك شب كنار همسر مرده‏ اش استراحت كند، در حالى كه مرده‏ شور، به سادگى در كنار مرده‏ ها استراحت مى‏ كند؛ چون شناخت و آگاهى او در اين زمينه، به باور تبديل شده است.

معارف عقلى و شناخت‏ هاى ذهنى، هنگامى به باور تبديل مى‏ شوند كه وارد قلب گردند و با روح و جان انسان پيوند بخورند. تا وقتى كه انسان، حقيقتى را باور نكند، در زندگى او مؤثّر نخواهد بود. از اين رو، شناخت‏ هاى چهارگانه‏ اى كه پيش از اين تحت عنوانِ «درمان‏ هاى معرفتى» مطرح شدند، تنها در صورتى مى‏ توانند نگرانى‏ هاى انسان را درمان كنند كه به باور و عقيده و ايمان تبديل شوند.

* ايمان به خداى سبحان‏

باورهاى دينى و اعتقادات مذهبى، و در صدر آنها، ايمان به خداوند سبحان، مؤثّرترين و اصلى‏ ترين داروهاى اندوه و نگرانى اند.

در روايتى از امام على عليه السلام نقل شده كه فرمود:نِعمَ طارِدُ الهَمِّ اليَقينُ.

بهترين دور كننده اندوه، يقين است.

ادامه »

شهواتِ انحرافی و چشم ‌چرانی، ذهن آدم را مشغول می ‌سازد، تمرکز فکر را از بین می ‌برد، توانایی ادراک حقایق را کاهش می‌ دهد، از شناخت واقعیّات هستی، فلسفه زندگی، قدر و منزلت آدمی، جنبه ‌های گوناگون شخصیت انسانی و ارزش ‌های معنوی جلوگیری می ‌کند.

* آسیب ‌های چشم‌ چرانی

از جمله راه‌ های ترک هوسرانی و هرزه‌ نگری توجه به آسیب‌ های چشم‌ چرانی است.

 چشم‌ چرانی دروازۀ ورود به منجلاب سایر انحرافات جنسی است و هیچ رفتار انحرافی نیست، مگر آن که موجب آفت ‌ها و آسیب ‌هایی برای شخص و اجتماع می ‌شود. امیرمؤمنان(علیه السلام)‌ می ‌فرماید: «مَنْ تَسَرَّعَ إِلَی الشَّهَوَاتِ تَسَرَّعَ إِلَیْهِ الْآفَاتِ»؛[1] کسی که به سوی شهوات می‌ شتابد، آفت ‌ها به سوی او می ‌شتابند.

 آسیب ‌های گناهان جنسی، زیاد است که به برخی از آنها اشاره می ‌شود. امید است، عاملی برای ترک چشم ‌چرانی ‌ها و … باشد.

نابودی شخصیت معنوی

 شخص چشم‌ چران، شخصیت معنوی و انسانی خود را از دست می ‌دهد و احساس پستی و رذالت جایگزین آن می ‌شود؛ از این رو آینده درخشانی برای خود نمی ‌بیند. در این باره سخنان اما علی(علیه السلام) بسیار گویاست:

 * «مَنْ اتَّبَعَ هَوَاهُ أرْدَی نَفْسَهُ»؛[2] کسی که از هوای نفسش پیروی کند، نفس خود را به پستی و [بی‌ شخصیتی] کشانده است.

 «أزْرَی بِنَفْسِهِ مَنْ مَلَکْتُهُ الشَّهْوَةُ وَ اسْتَعْبَدَتَهُ الْمَطَامِعُ»؛[3] کسی که شهوت بر او مسلط شود، خودش را به پستی انداخته و حرص [و ولع شهوانی]، او را به بند کشیده است.

ادامه »

قال علي عليه‌السلام :

إِنَّهُ لَيْسَ لِأَنْفُسِكُمْ ثَمَنٌ إِلَّا الْجَنَّةَ فَلَا تَبِيعُوهَا إِلَّا بِهَا؛

امير مومنان عليه‌السلام مي‌فرمايند:

همانا براي شما بهايي جز بهشت نيست، پس به کمتر از آن نفروشيد. ^{(نهج‌البلاغه، حکمت456)}

دنيا همانند شمشير دولب است؛ هم مي‌تواند وسيله‌اي براي سعادت ما باشد، هم وسيله‌اي براي سقوط؛ سقوط و سعادتي که حد و مرزي ندارد. اگر انسان به گونه‌ای با دنیا ارتباط داشته باشد که خداوند دنيا را براي آن خلق کرده است، آن قدر ترقي مي‌کند که هيچ منجم و رياضي‌داني نمی‌تواند آن را به حساب بیاورد، و البته سقوطش نیز همين‌گونه است. اين جنس دو پا تا کجا مي‌تواند ترقي کند، و تا چه حد مي‌تواند تنزل کند! اختيارش در دست خودش است.

آيۀ « فَإِنَّ اللَّهَ يضِلُّ مَنْ يشَاءُ وَيهْدِي مَنْ يشَاءُ (فاطر/8)» مي‌فرمايد:

خدا بيش از دو كار ندارد مواردي كه لازم باشد درِ رحمت را باز مي‌كند و وقتي ببيند بي‌اثر است نمي‌دهد.

اگر خداوند انسان را به حال خودش رها بكند سقوط می کند. بعنوان مثال يك كودك نوزاد را شما وقتي رها بكنيد سقوط مي‌كند و می افتد پس يك امر وجودي به نام ضلالت در كار نيست؛ خداوند فيضش را مي‌گيرد و وقتي فيضش را گرفت انسان ديگر مي‌افتد.

وجود مبارك پيغمبر(صلّي الله عليه و آله و سلّم) اين جمله را زياد به خدا عرض مي‌كرد:

«اللهمّ و لا تَكِلْني إلي نفسي طرفة عين أبداً»

از جناب امّ‌سلمه سؤال كردند بيشترين دعاي حضرت چه چيزي بود؟

گفت: «يا مقلّب القلوب ثبّت قلبي علي دينك» هر لحظه انسان به اين ياد باشد كه خداي سبحان او را به حال خودش رها نكند هم «لا تكلني» از آن حضرت نقل شد هم «يا مقلّب القلوب ثبّت قلبي علي دينك» نقل شد و خداي عزيز حكيم اين كمالات را اِعمال مي‌كند.

جلسۀ درس تفسیر حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی سوره مبارکه فاطر جلسه (1392/08/06)

بدانيم ما هر اندازه به اين نيازمندان برسيم ذات اقدس الهي چندين برابر عطا مي‌كند، و اين كار شدني است كه انسان حبيب او باشد و باور كند كه خدا صدقات را از او مي‌گيرد و خدا صدقات را از او مي‌پذيرد و مانند آن. اين راه را به ما نشان داده اند و اين راه، راه دلپذيري است و راه دلپذير راهي نيست كه انسان برگردد، پشيمان بشود يا ازسرعتش بكاهد.

اين كلمه مسكين و كلمه رسول را در فهرست نهج‌البلاغه ملاحظه كنيد حضرت فرمودند: «المسكين رسول الله» يعني اين نيازمندي كه امروز به شما مراجع كرده اين را خدا فرستاده، اين رسول الله آن رسول الله مصطلح نيست، اگر كسي واقعاً نيازمند است و به شما مراجعه كرد، بدان كسي او را فرستاده و اگر مشكل او را حل كردي بدان كه دست تو قبل از اينكه به دست اين نيازمند برسد به دست بي‌دستي الله رسيده است و برای همین وجود مبارك امام سجاد(علیه السلام) اگر چيزي به مستمند مي‌داد دستش را گاهي مي‌بوئيد، گاهي مي‌بوسيد، گاهي بالاي سر مي‌گذاشت و گاهي به صورت مي‌كشيد و مي‌فرمود:

اين دستِ من به دست بي‌دستي الله رسيده است.

درس اخلاق حضرت علامه جوادی آملی ،اسفند ماه 94