پدر و مادر علی علیه السلام

پدر امیرالمؤمنین علیه السلام ابی طالب است و اسم ابی طالبْ عبد مناف است، چون پسر اولِ عبد منافْ طالب نام داشت به ابی طالب شهرت یافت، نام ابوطالب عِمْران بود. مادر امیرالمؤمنین علیه السلام فاطمه بنت اسد بن هاشم بن عبد مناف است و او با حضرت رسول صلی الله علیه و آله به مدینه رفت و در آنجا به رحمت ایزدی پیوست و پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله به دست مبارک خود لحد او را راست کرد و پهلوی مبارک خود در قبر او بر زمین نهاد و پیراهن خود را کفن او ساخت و تلقینش نمود.

لقب منحصر به فرد

یکی از القاب علی علیه السلام ، امیرالمؤمنین است که در روز غدیر خُم جبرئیل از جانب ملک جلیل آمد و او را به این لقب مخصوص ساخت و حضرت رسول صلی الله علیه و آله به موجب حکم الهی فرمود:

سلام کنید بر علی به امیرالمؤمنین گفتن. و کسی که اول به این لقب بر امیرالمؤمنین علیه السلام سلام کرده، عُمَر بود. در کتاب کافی مذکور است که [فقط] حضرت علی علیه السلام در میان ائمه معصومین به لفظ امیرالمؤمنین اختصاص یافته و اطلاق آن به سایر ائمه هدی جایز نیست.

برترین پرستار

رسول خدا صلی الله علیه و آله از تولد علی علیه السلام به غایت مسرور گشته و مَهْد او را نزد فراش خود نهادی و در زمان خوابْ آن جناب مهد او را بجنباندی و سخن هایی که اطفال را به خواب می کنند گفتی و شیر و شربت در گلوی او ریختی و او را شستی و بر دوش و سینه نشانیدی و به نفس نفیس، او را تربیت فرمودی و همیشه گفتی: این برادر و ولی و ناصر و صفّی و پشت و پناه و وصی و خلیفه و زوج کریمه من است.

دلایل تعیین امام

دلایلی هست که دلالت بر امامت حضرت علی علیه السلام از روی عقل دارد که از جمله آن:

اول: آنکه امامْ واجب است که معصوم باشد.

دوم: آنکه امام باید از جانب خدا و رسولْ نص بر امامت او باشد و بر غیر امیرالمؤمنین علیه السلام به اتفاق نَصّی از جانب خدا و رسول بر امامت کسی واقع نشد.

سوم: آنکه امام واجب است که افضل از رعیت باشد و هرچه رعیت محتاج به او باشد داند.

چهارم: آنکه امام باید که او را کفرْ درنیافته باشد و هیچ رسولی نبوده که بعد از وی خلیفه وی کسی باشد که لحظه ای مشرک بوده باشد.

پنجم: آنکه امامتْ ریاست عامه است و این ریاست را مستحق نمی توان شد مگر به صفت زهد و علم و عبادت و شجاعت و ایمان و سایر صفات حسنه.

محبت جابر به اهل بیت علیهم السلام

در کتاب کافی مسطور است جابر بن عبداللّه انصاری در آخر عمر عصا به دست گرفته در کوچه های مدینه می گشت و می گفت: علی علیه السلام بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله از کلِّ بشر بهتر است و هر که از قبول این معنی ابا نماید کافر است. و همچنین خطاب به گروه انصار نموده می گفت: ای جماعت انصار! اولاد و فرزندان خود را پرورش دهید به محبت امیرالمؤمنین علیه السلام و به زیور دوستی آن حضرت دل های ایشان را مزَّین گردانید.

دوست ترین اصحاب

روزی ابوذر به خدمت رسول خدا صلی الله علیه و آله رفت و پرسید: یا رسول اللّه ! کیست دوست ترین اصحاب به سوی تو، اگر روزی کاری افتد، ما نیز با او شریک باشیم یعنی اگر واقعه ای ناگزیر واقع شود ما. با او باشیم. پس آن حضرت فرمود: آن علی است و دوست تر است از همه کس نزد من که او پیش از همه کس اسلام آورد و بیش از جمیع شما مطیع و منقاد بود، و فرمانبرداری خدا و رسول نمود.

منزلت علی علیه السلام از نظر امام شافعی

از شافعی پرسیدند که در شأن علی علیه السلام چه می گویی؟ گفت: در شأن کسی چه می توان گفت که او را سه چیز جمع شده باشد که از برای هیچ فردی از افراد بنی آدم این جمعی دست نداده باشد؛ چه او، بخشش با وجود فقر و درویشی داشت. شجاعت و دلیری را با رأی و تدبیر، و علم را با عمل.

حوزه