اهمیت امر به معروف و نهی از منکر

درباره ‏ی این اصل مهم، آیات و روایات بسیاری نقل شده است که نشان دهنده ‏ی اهمیت و توجه بسیار دین مبین اسلام به امر به معروف و نهی از منکر است.

در نظام حقوقی اسلام امر به معروف و نهی از منکر تکلیفی واجب است و چنانچه مسلمانان به معروف و کار نیک امر نکنند یا در برابر اعمال ناپسند و منکر سکوت نمایند و از آن نهی نکنند، گناه بزرگی مرتکب شده‏اند. امر به نیکی ها و نهی از بدی ها، علاوه بر آن که واجب شرعی است، نوعی عبادت نیز به شمار می‏ رود و بر همین اساس، کسانی که به این امر مهم مبادرت می ‏ورزند، باید مانند عبادتهای دیگر نیت خود را خالص کنند و در صدد اجرای حکم الهی باشند.

     اصل امر به معروف و نهی از منکر، از ارکان تبلیغات اسلامی است و به نص صریح متون اسلامی و بیانات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ، اگر این اصل در جامعه ‏ی اسلامی فراموش شود، تمام تعالیم اسلامی از اعتبار ساقط می‏ شوند. چنانچه این امر مهم در جامعه‏ ی اسلامی پیاده نشود، بی‏ دینی و فساد در آن رواج پیدا می‏ کند و موجب عذاب الهی می‏شود. امام رضا علیه السلام می ‏فرمایند:

     «اذا تواکلت الناس الامر بالمعروف و النهی عن المنکر فیاذنوا بوقاع من الله.»[1].

     هرگاه مردم امر به معروف و نهی از منکر را بر عهده‏ی یکدیگر بگذارند، پس باید برای عذاب الهی آماده باشند.

     قرآن کریم امتی را که در سایه‏ ی ایمان به خدا به وظیفه‏ ی خطیر امر به معروف و نهی از منکر عمل می‏ کنند، بهترین امتها می‏ داند و الگویی برای سایر امم معرف می‏ کند و می‏ فرماید:

     (کنتم خیر امة اخرجت للناس تأمرون بالمعروف و تنهون عن المنکر و تؤمنون بالله.)[2].

     شما بهترین امتی هستید که از میان مردم پدید آمده است، امر به معروف و نهی از منکر می‏کنید و به خداوند ایمان دارید.

     پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز در اهمیت امر به معروف و نهی از منکر می‏فرمایند:

     «خیر الناس اقرؤهم وافقههم فی دین الله و اتقاهم الله و آمرهم بالمعروف وانهاهم عن المنکر و اوصلهم للرحم.»[3].

     بهترین مردم کسانی هستند که قرآن را بهتر بخوانند، در کار دین داناتر باشند، از خداوند بیشتر بترسند، به یکی بیشتر امر کنند، از بدی بیشتر جلوگیری کنند و با خویشاوندان خود ارتباط بیشتری برقرار کنند.

     حضرت علی علیه السلام درباره‏ ی اهمیت امر به معروف و نهی از منکر در نهج البلاغه چنین می‏فرمایند:

     «… و ما اعمال البر کلها و الجهاد فی سبیل الله عند الامر بالمعروف والنهی عن المنکر الاکنفثة فی بحر لجی.»[4].

     تمام اعمال نیکو (نماز، روزه، خمس، زکات، حج و امثال آن) و جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهی از منکر مانند قطره‏ای در مقابل دریاست).

     حضرت علی علیه السلام در این حدیث نمی‏ فرمایند: کقطرة من البحر، بلکه می‏ فرمایند: کنفثة فی بحر لجی؛ یعنی نمی در برابر دریا. نفثه به معنای تری اندک است.خیاط ها هنگامی که می‏ خواهند سوزن را نخ کنند، کمی آن را تر می‏کنند، عربها به این مقدار تری «نفثه» می‏ گویند. این حدیث شریف به تنهایی عظمت و بزرگی امر به معروف و نهی از منکر را در مقایسه با سایر عبادتها و اعمال نیک نشان می‏دهد.

1. الکافی، ج 5، ص 59.
2. قرآن، آل عمران/ 110.
3. نهج الفصاحه، ص 314.
4. نهج البلاغه، حکمت 366.

صفحات: 1· 2