style="text-align: justify;" dir="RTL">گوشت تمام حیوانات آبزی حرام است به استثنای دو مورد:

ماهی پولک دار و میگو.

بنابراین حیواناتی مانند: لاک پشت، خرچنگ، مارماهی، حلزون، قورباغه، ماهی بدون پولک، عروس دریایی، کوسه و… حرام گوشت هستند در این نوشتار سه گروه از حیوانات حرام گوشت را به همراه معیارهای حرمت آن ارائه می دهد.

* حیوانات حرام گوشت

فقها با توجه به آیات و روایات، حیوانات را به سه دسته تقسیم نموده اند: حلال گوشت، حرام گوشت و مکروه. این احکام از میان حیوانات خشکی، آبزی و پرندگان بوده و برای حلال و حرام بودن هر یک فهرست و معیارهایی مشخص نموده اند:

* حیوانات خشکی

حیوانات حرام گوشتی که در خشکی زندگی می کنند، عبارتند از:

حیوانات نجس: بدن تمام حیوانات زنده پاک است به استثنای دو مورد سگ و خوکی که در خشکی زندگی می کنند که تمامی اجزای این دو حیوان نجس است و از حیوانات حرام گوشت نیز می باشند.

حیوانات درنده: گوشت تمام حیوانات درنده مانند: شیر، ببر، پلنگ، گرگ و مطلق گربه سانان، حرام است.

میمون ها: انواع میمون ها از جمله بوزینه ها و شامپانزه ها حرام گوشت هستند و استثنائی در آن وجود ندارد.

حشرات: آن چه جزء حشرات به حساب می آید مانند: مگس، پشه، سوسک و… در فقه شیعه حرام می باشد و تنها ملخ استثنا شده است.

خرگوش و موش: خرگوش ها و موش ها با تمام اقسام و انواعشان حرام می باشند و هیچ استثنائی در این مورد وجود ندارد.

سوسمارها: گوشت تمام حیواناتی که از خانوادۀ سوسمارها به شمار می روند، مانند: مارمولک، تمساح، بزمجه، سمندر و… حرام است.

* حیوانان آبزی

گوشت تمام حیوانات آبزی حرام است به استثنای دو مورد: ماهی پولک دار و میگو. بنابراین حیواناتی مانند: لاک پشت، خرچنگ، مارماهی، حلزون، قورباغه، ماهی بدون پولک، عروس دریایی، کوسه و… حرام گوشت هستند. (1)

* پرندگان

مقصود از پرندگان، حیواناتی هستند که دارای بال می باشند؛ اعم از این که بتوانند پرواز کنند یا نتوانند؛ بنابراین پرندگانی از قبیل: مرغ و خروس، شترمرغ، کبک و مانند این ها، اگر چه نمی توانند پرواز کنند ولی حلال گوشت هستند و معیار در حلال بودن سایر پرندگان را فقهای بزرگوار چنین بیان کرده اند:

* پرندگانی که چینه دان دارند، حلال گوشت و الا حرام گوشت هستند.

* پرندگانی که در پشت ساق پا ناخن دارند، حلال و الا حرام هستند.

* پرندگانی که سنگدان دارند، حلال و الا حرام هستند.

* پرندگانی که هنگام پرواز بیشتر بال می زنند و کمتر بال های خود را صاف نگه می دارند، حلال و الا حرام هستند.

* پرندگانی که «پنجه» دارند و به وسیلۀ آن شکار می کنند، حرام هستند مانند: عقاب، کرکس، کلاغ (انواع آن)، جغد، شاهین و… که در برخی تعابیر فقهی از این گونه پرندگان به سباع (درنده) تعبیر شده است. (2)

پاورقی:

(1)- تحریرالوسیله، ج 2، ص 155.

(2)- همان، ص 157.

منبع: حوزه/مجموعه فقه و زندگی «اغذیه فروشان» سید جعفر ربانی (پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر