آیت الله العظمی جوادی آملی:

پرفسور برونو لاتور، فیلسوف و جامعه شناس شهیر فرانسوی با حضور در محل بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء با حضرت آیت الله جوادی آملی دیدار و گفتگو کرد.

حضرت آیت الله جوادی آملی امروز در دیدار پرفسور برونو لاتور، فیلسوف و جامعه شناس فرانسوی بیان داشتند:

اميدواريم كه سفر شما به ایران يك سفر ملكوتي باشد و گذشته از آن كارهايي كه گردشگران دارند يك سير ملكوتي نیز داشته باشید.

ایشان خطاب به این اندیشمندفرانسوی، ادامه دادند:

بهترين زادراه شما مسئله توحيد است چون رهبران الهي ما، سفارش كردند جايي كه رفتيد و برگشتيد با دست پر برگرديد و آن پُر بودن همان ره توشه توحيدي شماست.

معظم له در بخش دیگری از سخنان خود بیان داشتند: انسان آن‌طوري كه خودش مي‌يابد و آن طوري كه آفريننده او به او گفت، يك موجود ابدي است و موجود ابدي اگر كالاي پوسيدني تهيه كند همواره ضرر كرده است! اگر كسي تمام كوشش خود را در اين باره صرف كند كه زمين را بشناسد، اين به اندازه زمين مي‌ارزد و با فساد زمين از بين خواهد رفت و اگر كسي درباره سپهرشناسي و آسمان‌شناسي كوشش كند، ارزش او به اندازه شمس و قمر هست.

حضرت آیت الله جوادی آملی اذعان داشتند: آنكه اينها را آفريد دو پيام فرستاد: يكي اينكه اينها از بين مي‌روند؛ دوم اينكه اينها از يك مُشت دود خلق شدند؛ «ثُمَّ اسْتَوي‏ إِلَي السَّماءِ وَ هِيَ دُخانٌ»، ما از يك مُشت دود شمس و قمر را آفريديم. اما درباره انسان چنين فرمود: «وَ نَفَخْتُ فيهِ مِنْ رُوحي»؛ يعني هم خودم او را خلق کردم و هم سهمي از ظهور و فيض خودم را در او جاسازي كردم، چون ظهور خدا نه بيراهه مي‌رود نه راه كسي را مي‌بندد، چنانكه ابدي است و از بين نخواهد رفت. ما كه انسانيم بايد اين‌چنين باشيم.

ایشان تاکید داشتند: انسان‌شناسيِ ما و فلسفه علوم ما و ديگر انديشه‌هاي ارزشمند ما بايد در اين دو عنصر محوري خلاصه شود: يكي اينكه ما ابدي هستيم و از بين نمي‌رويم، ديگر اينكه تا زنده‌ايم نه بيراهه برويم نه راه كسي را ببنديم.

حضرت آیت الله جوادی آملی در پاسخ به سوال پروفسور برونو لاتور در خصوص جایگاه محیط زیست در ديدگاه فلسفي اسلام، تصریح داشتند: بيماري يك هشدار است تا انسان بداند اگر ذرّه‌اي از ذرّات بدن از كار بيفتد انسان ناتوان است، لذا در زمان سلامت باید مراقب رفتار خود باشد؛ سخن در فضاي محدود زمين و هوا و فضاي ما نيست، امروز بشر به اين فكر است كه آسمانها را فتح کند چه اينكه بعيد نيست، خداوند فرمود: «هُوَ الَّذي فِي السَّماءِ إِلهٌ وَ فِي الْأَرْضِ إِلهٌ»، اما انسان هر كُره‌اي از كرات را تسخير كند باز حكم همين است! به اين فكر نباشيم كه زمين و هواي ما محدود است. آلودگی محیط زیست مانند همان بیماری است که نشانه وجود مشکل در ذره ای از ذرات بدن دارد.

معظم له خاطرنشان کردند: آنچه در اين محفل مطرح است اين است كه ما يك بدني داريم که قلمرواش اين نظام كيهاني است که ما مادامي كه زميني و آسماني فكر مي‌كنيم جزء موجودات طبيعي هستيم، اما وقتی ابدي بیانديشيم انسانيم، حرف عيساي مسيح(ع) اين است، حرف موساي كليم(ع) اين است، پيام همه پيام‌آوران الهي اين است، آنچه مكمّل و مصحّح و متمم پيام همه انبياست، يعني قرآن كريم  نیز اين مطلب را امضا كرده است؛ انتظار مي‌رود كه بحث از زمين و آسمان خارج شود و درباره ابديت بيانديشيم.

ایشان با اشاره به دیدار خود با رهبر کاتولیک های جهان در سال 1368 ابراز داشتند: در ديدار كوتاهي كه با جناب پاپ در سال 1368 داشتیم، بهترين پيام ما اهداي سياستنامه الهي سياسي امام خميني(ره) به جناب پاپ بود، امام در آن وصيت‌نامه از صدر تا ساق، از ساق تا صدر از ابديت سخن گفت. عصاره آن وصيت‌نامه اين است كه جامعه بشري را دو عنصر اداره مي‌كند: در قرآن و روايات معصومين(ع) روي اين دو عنصر خيلي سفارش شده است: يكي آهن كه دنيا را اداره كند، يكي آه كه دنيا و آخرت را اداره كند. درباره آهن پيام قرآن كريم اين است «وَ أَنْزَلْنَا الْحَديدَ فيهِ بَأْسٌ شَديدٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ» يعني تمام اين برج‌ها و هواپيماها و كشتي‌ها و اينها با آهن ساخته مي‌شود و اما درباره آه اين دعاي نوراني علي بن ابيطالب علیه السلام در شبهاي جمعه به نام دعاي كميل اين است كه «و سلاحه البكاء» جنگ با دشمن بيرون را آهن اداره مي‌كند، اما جنگ با هوس و غرور و خودخواهي را آه تأمين مي‌كند.

معظم له ادامه دادند: محصول جنگ جهاني اول و دوم حداقل هفتاد ميليون كشته است و هيچ كاري از پيش نبرد! امروز جنگ‌هاي نيابتي از آستين ستمكار غرب به در آمده و آن هم كاري از پيش نخواهد برد! آنچه كمبود جهان است همان آه است. هر چه بر آهن افزوده مي‌شود از آه كم مي‌شود. پيامي كه از عيساي مسيح(علیه السلام) به وسيله رهبران الهي به ما رسيده است اين است  که «التارك لشفاء المجروح شريك لجارحه» يعني اگر زخم‌خورده‌اي را در جايي ببيند و به درمان او نشتابد شريك جُرم آن جرّاح است، يعني نه تنها جنگ را بر كسي تحميل نكن بلكه اگر كسي جنگ را بر ملت مظلومي تحميل كرد تو پانسمان كن. آن نسخه درمان‌كننده، درمان جامعه كنوني بشر نیز است.

حضرت آیت الله جوادی آملی همچنین در پاسخ به شبهه پروفسور برونو لاتور در خصوص فراموش شدن محیط زیست در اثر توجه به جهان آخرت و جاودانگی انسان، پاسخ دادند: انسان گاهي در اثر زياديِ نزديكي نمي‌بيند، اگر شما يك جِرمي را به چشمتان بچسبانيد آن را نمي‌بينيد! نه براي اينكه او نيستف بلكه براي آن كه به شما خيلي نزديك است. فكر ابديّت در درونِ درون ما ذخيره شده است، آن گرايش به خدا در نهادِ ما نهان‌خانه شده است. اينكه مي‌بينيد انسان بيچاره مي‌نالد براي اينكه سرمايه را در درون دارد، همانگونه که اشاره شد تمام مشكلات زمين و آسمان ما اين است كه ما يا بيراهه مي‌رويم يا راه كسي را مي‌بنديم، داروي شفابخش بسیاری از بيماري های بشر امروز آه و ياد خدا است! اگر كسي بداند ابدی است و در برابر تمام انديشه و فكرش مسئول است و بايد پاسخگوي تمام عزم و جزمش باشد نه تنها درباره بدن خود بد نمي‌كند، نه تنها درباره زمين بد نمي‌كند، درباره فضا و هوا نیز بد نمي‌كند، بلکه درباره هيچ چيزي كه سهمي از هستي دارد بد نمي‌انديشد. اسلام چنين فرموده است که اگر كسي يك سطل آب به پاي نهالي بريزد مثل اينكه انسان تشنه‌اي را از مرگ نجات داده باشد، اين اسلام است. در مقابل این تفکر، ساختن بمب كه در غرب و امثال غرب صورت می گیرد يك نوع توحّش است

ایشان تاکید داشتند: شما عزيزان بايد بدانید انسان گاهي سرماخورده است، گاهي غدّه سرطان در دل دارد، آن غدّه را بايد درمان كرد نه سرماخوردگی را. محيط زيست يك گوشه‌اي از بيماري ماست، محيط زيست كه جنگ جهاني اول و دوم را درست نمي‌كند، جنگ‌هاي نيابتي را درست نمي‌كند، الان مردم يمن را روزانه دارند مي‌كشند! اما شما به فكر اين هستيد كه سرماخورده‌ايد، مشکل محیط زیست در مقابل این مشکلات مانند يك سرماخوردگي در مقابل سرطان است! از دين داريم دور مي‌شويم! اينها كه داعيه تمدّن دارند جنگِ روزانه راه انداختند، داعش و سلفي راه انداختند. اميدواريم روزي بشر عاقل شود و ببيند كه چه مي‌كند.

حوزه