اگر مروری تاریخی هم به این قضیه داشته باشیم خواهیم دید که سیره و روش مسلمانان در صدر اسلام و تا مدت­ها پس از آن چنین بوده است که در مسافرت­ها و جابجایی­ها، خانم­ها بر کجاوه سوار می­شدند نه بر زین حیوانات و بر اساس روایتی که محمد بن مسلم از امام باقر(علیه السلام) نقل می­کند، اولین زنی که در اسلام بر زین نشست عایشه بود، هنگامی که بعد از شهادت امام حسن(علیه السلام)سوار بر قاطری از منزل خارج شد و مردم را تحریک کرد تا نگذارند حضرت در کنار قبر شریف جدّشان(صلی­ الله ­علیه­ وآله) دفن شوند.

8. ­تحلیل روان شناختی حاصل از روایات: بنابراین، اسلام و آموزه­ های ارزشمند آن، عفت و حیا را بر زن می­ پسندد و از هر آنچه که باعث لطمه به آن شود نهی کرده است (بخصوص که توانمندی زنان در شهوات و لذت­جویی بسیار بیشتر از مردان است). یکی از اموری که زمینه این پرده ­دری را فراهم می­ کند دوچرخه سواری دختران است. با توجه به ساختار و فیزیک خانم­ها، وقتی دختران بر زین دوچرخه سوار می شوند دقیقا شرمگاه (فرج) آنان روی زین قرار می­ گیرد و باعث تحریک و تهییج آنان می­شود و به تدریج ممکن است از این کار لذت ببرند و بر این لذت عادت کنند و به مرور زمان ممکن است به سمت خود ارضایی کشیده شوند. پدیده­ ی نابهنجار و گناه زشت و بزرگی که با توجه به آمار گزارش شده و تجارب مشاوره­ ای، متأسفانه روز به روز در میان دختران شایع­تر می­ شود. شاید یکی از مصادیق فساد و فجوری که در روایت علی(علیه السلام) بدان اشاره شده، همین باشد. همچنین باید به این مسأله نیز توجه داشته باشیم که بسیاری از رفتارها و عادت­ها از همان کودکی شکل می­ گیرند. بعضی از والدین به بهانه کودکی و سن کم بچه­ ها، خیلی مراقب رفتار، گفتار، روابط و پوشش فرزندانشان نیستند و هنگامی به فکر می ­افتند که دیگر دیر شده و عادت نامطلوبی شکل گرفته و زمان و انرژی زیادی باید صرف کنند تا شاید بتوانند آن را برطرف کنند.

پیامدهای اجتماعی آن: علاوه بر پیامدهای فردی دوچرخه سواری دختران، نباید از پیامدهای زیانبار آن در عرصه اجتماع و تهدید امنیت اخلاقی و عفت عمومی جامعه هم غافل ماند. این رفتار بخصوص از سوی دختران نوجوان و جوان در پارک­ها­ و کوچه و خیابان­ها (با توجه به حالت نشستن بر روی دوچرخه و نوع پوشش­ شان)، نوعا موجب تحریک شهوت نوجوانان و جوانانی می­ شود که در آستانه یا اوج بیداری جنسی و تحریک­ پذیری قرار دارند و کپسول شهوت آماده انفجارند. نتیجه آن هم در آزارهای کلامی و سوء استفاده ­های مختلف جسمی دیده می­شود که متوجه دختران بویژه دختربچه­ ها است، جدای از این که همین جوانان، عقده­ های ناکامی خود را در خلوت خود و با فیلم­ های مبتذل، خودارضایی و… خالی می کنند.. سخن پایانی اینکه، براساس آموزه­ های اسلامی که سبک تربیت و شکل آموزش فرزندان دختر با پسر را متفاوت می­داند و با توجه به ساختار فیزیکی و ویژگی­های روانی و شخصیتی خاصی که دختران دارند، در برنامه ­ریزی­های تربیتی، آموزشی، اوقات فراغت، سرگرمی، تفریح و ورزش آنان شایسته است متناسب با فرهنگ دینی خودمان عمل کنیم، نه بر اساس فرهنگ تحمیلی بیگانگان و آموزه ­های پر اشتباه و آسیب ­زای آنان.

دیدگاه مراجع در مورد دوچرخه سواری بانوان و دختران:

 

•1. آیت الله خامنه ای (مد ظلّه العالی):

س: با توجه به موقعیت كنونى كشورمان، لزوم صرفه‌جویى در مصرف بنزین و سهمیه‌بندى شدن آن، كمك به پاكیزگى هواى محیط زیست و سلامتى افراد جامعه، نظر خود را در مورد دوچرخه‌سوارى بانوان جهت رفت و آمد به محل كار و… البته با رعایت حجاب اسلامى اعلام فرمایید.

ج) خانم‌ها باید از هر كارى كه موجب جلب توجه نامحرم مى‌شود، اجتناب نمایند.[1]

 

•2. آیت الله صافی گلپایگانی (دامت برکاته):

س50. مستدعی است نظر مبارك خویش را در مورد ورزشهای بانوان از قبیل: دوچرخه‌سواری، اسب سواری، قایقرانی و دو و میدانی در اماكن و معابر عمومی بیان فرمایید. در ضمن بفرمایید تماشای این نوع برنامه‌ها از تلویزیون چه حكمی دارد؟

ج. اجرای این گونه برنامه‌های خلاف عفّت و غیرت و سنن و تعالیم اسلامی به اسم ورزش در اماكن و معابر عمومی علاوه بر آنكه نمایش و جلوه دادن مفاتن بدن بانوان به مردان اجنبی است، مستلزم ترویج فحشاء و منكرات و مفاسد عظیمه است و تماشای این برنامه‌ها و تشویق و ترغیب به آنها حرام است خداوند متعال جامعه اسلامی ما را كه در عصر حاضر پرچم اسلام و حاكمیت احكام اسلام را در دنیا به اهتزاز درآورده و مسلمانان را سربلند و عزیز قرار داده از اینگونه خطرات كه موجب تشویش اذهان و خدشه‌دار شدن شخصیت اسلامی ما است حفظ فرماید.والله العالم

س21. چرا خانم‌ها نمی‌توانند سوار دوچرخه و زین اسب و… شوند؟ اگر حدیثی در این باره هست ذكر كنید.

ج. هر چیزی كه موجب تهییج قوای شهوی غیر زوج باشد و نیز هر چیزی كه مفسده‌ای بر ‌آن مرتب شود حرام است و لازم نیست برای هر چیزی روایت خاصی داشته باشیم بسیاری از فروع مندرج در قواعد كلی است و حكمش از آن استفاده می‌شود. والله العالم

س46. آیا اسلام برای ورزش بانوان مخصوصاً ورزش‌هایی نظیر دوچرخه‌سواری محدودیت و منعی قائل است؟

ج. اینگونه امور در اسلام نه مطلقاً مجاز و بی‌ضابطه و بی‌برنامه و دستور است و نه مطلقاً ممنوع و محذور است بعضی از برنامه‌های ورزشی كه حتی مردان انجام می‌دهند غیر مشروع و حرام است. سائر برنامه‌ها نیز باید برای همان ورزش و تندرستی و فوائد جسمانی و معقول آن و شادابی جسم و نشاط روح و رفع خستگی انجام شود و از مظاهر و روش‌هایی كه موجب تحریك غرایز حیوانی و بدآموزیهای مختلف و ترویج بی‌شرمی و بی‌حیایی می‌شود اجتناب شود. خلاصه، حدود و تعلیمات اخلاقی و اساسی شرعی و عقلی را رعایت نمایند و این شرایط در مسابقات و در پخش و ارائه آنها همه باید رعایت شود.

بسیار كار ظریف و دقیقی است و دست‌اندركاران آن باید افراد مجرب، آزموده و متعهد و وارد به مسائل روانی باشند و چنان نكنند كه با این وسائل كنونی همه جوانان و نوجوانان را سرگرم چیزی به اسم ورزش نمایند و آنها را از كار و تلاش و تحصیل باز بدارند و همه تعریفها و تمجیدها را نثار ورزشكاران بنمایند كه كشور در مسیر ورزش قرار بگیرد و در مسائل دیگر گرفتار افت و تنزل و انحطاط گردد مسلما ً اگر مسائل ورزش هم خارج از اعتدال مطرح باشد برای مملكت مضرّ است.

ورزش باید باشد اما مسائل دیگر مانند علم و صنعت، و بالاتر اخلاق و ایمان نباید ضعیف شود. و اگر ورزش لازم و نافع است و تربیت بدن مهم است بیماری ورزش گرایی و بیماری مسابقات ورزشی خطرناكتر است.

اما ورزش بانوان اگر در خانه یا مدرسه و در شرائط مصون از فتنه و نگاه نامحرم صرفاً برای ورزش و منافع بدنی آن باشد جایز است و تعلیم و تعلم آن هم در مدت كوتاهی فراهم می‌شود. اما برگزاری مسابقات ورزشی بانوان و ورزشهایی كه صرفاً جنبه نمایشی و سنت‌شكنی دارد غیر از ابتذال برای زنان نتیجه‌ای ندارد و این سبكی را كه بعضی به تقلید از اجانب و كفار و هم‌آهنگی با آنها و حتی شركت در مسابقات با آنها ترویج می‌نمایند همه فتنه‌زا و فسادانگیز است و مظهر جالب غرب‌زدگی، همین تبلیغات و ترویجات و تشویقاتی است كه از زنان به اصطلاح ورزشكار می‌شود كه از آنها هم قهرمان بسازند. در زیر این ترویجها مطالب دیگر و مطالب فسادانگیز دارند و شخصیت اسلامی زن و التزام و پای‌بندی او را به چادر و عفت و حجاب و پارسایی و پاكدامنی وترك اختلاط با مردان اجنبی را هدف قرار داده‌اند.

بسیاری از این مسابقات برای مردها نیز امتیاز و ارزش نیست و بازیگری صرف است.

به هر حال باید زن و مرد مسلمان بهوش باشند كه در دامها و شبكاتی كه با نامهای جالب و فریبنده در راهشان می‌اندازند گرفتار نشوند. بعضی از اینها كه از ورزش ترویج می‌كنند همانند اینكه از موسیقی و نوازندگی و رقص و اختلاط زن و مرد و دوچرخه‌سواری بانوان و پوشیدن لباسهای تنگ و ترك التزام به پوشش چادر ترویج می‌كنند هدف آنها مطلب دیگر و وارد كردن بانوان در مفاسد دیگر است.

ای بسا ابلیس آدم رو كه هست

پس به هر دستی نباید داد دست

ای بسا غول بیابانی كه راه

عرضه می‌دارد و لیكن سوی چاه

اگر بانوان با ایمان و مردان مؤمن، هشیار و بیدار نباشند و خدای نخواسته به این صداهای ناهنجار جواب مثبت بدهند، صبح می‌كنیم در حالی كه همه عزتهای اسلامی و استقلال اسلامی و هویت اسلامی خود را از دست داده و از سعادت دنیا و عقبی، محروم شده باشیم كه البته با غیرت و استقامت و آگاهی و بصیرتی كه الحمدلله زن و مرد مسلمان ما از خود نشان داده‌اند، بحول و قوه الهی شاهد چنین روزهای ذلّت‌بار نخواهیم بود.والله العالم [2]

3. آیت الله مکارم شیرازی (دامت برکاته):

سؤال ـ حکم دوچرخه سوارى و موتور سوارى خواهران با مانتو در سطح شهر، با توجّه به آثار و تبعات سوء اجتماعى و اخلاقى آن، چیست؟

جواب: با توجّه به پیامدهاى سوئى که این گونه امور دارد، لازم است از آن پرهیز شود. و به وسوسه‌هایى که این و آن مى‌کنند توجّه نکنند.

(به نقل از: کتاب احکام بانوان (جدید): مطابق با فتاواى حضرت آیت الله العظمى مکارم شیرازى(دامت برکاته) تهیه و تنظیم : ابوالقاسم علیان‌نژادى، تاریخ انتشار : 1389). [3]

 

4. آیت الله سیستانی(دامت برکاته):

سؤال: آیا دوچرخه سواری برای دخترام درمکانی مانند پارک مانعی دارد اسکیت چطور؟

جواب: اگر در معرض دید نامحرم باشد ووضع اوتحریک کننده باشد جایز نسیت.[4]

 

5. آیت لله بهجت (ره):

س.1956. آیا زنان مى  توانند در ملاء عام دوچرخه سوارى و اسب سوارى كنند؟

ج. هر چه زمینه  ساز فساد است، حرام است.[5]

 

6. آیت الله سبحانی تبریزی(دامت برکاته):

س. ورزش بانوان خصوصاً موتور و دوچرخه سوارى در محافل عمومى چه حكمى دارد؟

ج. بسمه تعالى، این قبیل كارها زمینه ساز گسترش گناه در جامعه است، از آن اجتناب شود. والله العالم

س. آیا خانم ها مى توانند با لباس هاى گشاد و روسرى و شلوار در حضور مرد نامحرم ورزش كنند؟

ج. بسمه تعالى، از این كار اجتناب كنند. والله العالم[6]

[1] . http://www.leader.ir/tree/index.php?catid=49

[2] . http://www.saafi.net/fa/node/4532

[3] http://makarem.ir/compilation/Reader.aspx?lid=0&mid=21583&catid=6508

[4] . http://www.sistani.org/index.php?p=827020&id=907

[5].http://bahjat.ir/index.php/ahkam-2/esteftahat/26-11-.html .

[6] .http://tohid.ir/fa/persian/articleView?articleId=5389.

پی نوشت ها:

1. دانش آموخته حوزه علمیه قم و کارشناس ارشد روانشناسی بالینی

2. عن ابی عبدالله (علیه السلام) قال:« نهی رسول الله (صلی­الله­علیه­وآله) أن یرکب سرجٌ بفرج»(وسایل الشیعه20/178 و اصول کافی5/516)

3. عن ابی عبدالله (علیه السلام) قال:« السرج مرکبٌ ملعون للنساء» (وسایل الشیعه 11/497)(سند هر دو روایت صحیح است).

4. «… و رکبت ذات الفروج السروج…»( مستدرک الوسایل14/261)

5. « لاتحملوا الفروج علی السروج فتهیّجوهنّ للفجور »(وسایل الشیعه20/178 و اصول کافی 5/516)

6. «إن الله عزّوجلّ جعل للمرأه صبر عشره رجال فإذا هاجت کانت لها شهوه عشره رجال »(وسایل الشیعه 20/63 و اصول کافی5/338)

7. عن ابی بصیر قال: سمعت ابا عبدالله (علیه السلام) یقول: فضّلت المرأه علی الرجل بتسعه و تسعین من اللذّه و لکن القی علیها الحیاء (وسایل20/63).

8. محمد بن مسلم قال: سمعت اباجعفر(علیه السلام) یقول: لمّا حضرت الحسن الوفاه… الی أن قال: فخرجت عایشه مبادره علی البغل المسرج، فکانت اول امرأه رکبت فی الاسلام سرجا (وسایل11/497).

منبع:اداره مطالعات تربیتی  و فرهنگی

صفحات: 1· 2