چند سال قبل مسأله ­ای جنجال برانگیز در رسانه­ ها و محافل فرهنگی! مطرح گردید و حرف و حدیث و سخنان ضد و نقیض پیرامون آن زیاد زده شد و آن حکایت دوچرخه سواری بانوان بود. حتی گروهی به این فکر افتادند که لباس­ هایی مناسب! برای خانم­ های دوچرخه سوار طراحی کنند و به گمان خود راه را برای گسترش فرهنگ دوچرخه سواری هموار نمایند!

گروهی هم بر این مسأله مهم فرهنگی! پیشگام شدند و اقدام به دوچرخه سواری در اماکن عمومی مثل پارک­ها و خیابان­ها نمودند و کار به جایی رسید که برخی آقایان و پسران بافرهنگ! در استقبال و حمایت از این تلاش دختران و بانوان فداکار! دوش به دوش آنان در این کار فرهنگی! مشارکت نمودند. مدتی از این داستان گذشت، به تدریج سر و صداها خوابید و حمایت­ ها و اعتراض ­ها فروکش کرد و گویا مشکل حل شد. اما متأسفانه مشکل حل نشده بود، یک عدّه مصلحت را در سکوت دیدند و عده­ ای هم خسته و ناامید شدند و یا کم آوردند ولی حکایت همچنان باقی ماند… .

غرض اینکه امروزه از هر کوی و برزنی که رد می­شویم، شاهد دوچرخه سواری­ دختر بچه­ ها و گاه دختران نوجوانی هستیم که گوی سبقت را از پسر بچه­ ها ربوده­ اند و گاه مورد تشویق والدین بزرگوار هم قرار می گیرند و البته قشر مذهبی جامعه و خانواده­ های متدین هم از این پدیده در امان نمانده­ اند.

حال ممکن است بپرسید که آیا دوچرخه سواری دختران ایراد و اشکالی دارد که به طرح چینین مسأله ای می پردازید؟

اصلا آیا در اسلام و فرهنگ غنیّ اهل بیت(علیهم السلام)به این امر توجهی مبذول شده است؟

آیا دوچرخه سواری دختران تأثیر منفی در رشد شخصیتی و روانی آنان می­گذارد؟

و پرسش­های دیگری از این دست. پاسخ به این پرسش­ ها نیازمند فهم نگاه اسلام به جایگاه زن، نقش تربیتی زن در خانواده و جامعه، مسأله عفت و حیای زن، پوشش زن، تفاوت­هایی که در تربیت دختران با پسران باید لحاظ شود و … دارد که در این نوشته کوتاه مجالی برای بیان ­آن نیست. لکن از باب اینکه «آب دریا را اگر نتوان کشید، هم به قدر تشنگی باید چشید» به چند نکته اشاره می­شود که در خانه اگر کس است یک حرف بس است و العاقل یکفیه الإشاره.

نگاه روایی به بحث: نخست به این چند روایت توجه بفرمایید:

امام صادق(علیه السلام)از پیامبر اکرم(صلی­ الله­ علیه ­وآله) نقل می­ کنند که حضرت از سوار شدن زنان بر زین نهی کرده اند

نیز امام(علیه السلام)می­ فرمایند: «زین مرکب نفرین شده­ای برای زنان است.

3 این دو روایت، بانوان را از  نشستن بر زین و سوارکاری نهی می ­کند و شدت نهی در روایت دوم به حدی است که مرتکب این عمل مورد نفرین امام صادق(علیه السلام)قرار گرفته است. امام صادق(علیه السلام) در ضمن روایت دیگری که علایم آخرالزمان را بیان می ­کنند، چنین فرمودند:

« (در آن زمان) زنان بر زین­ها سوار می­شوند».

4 امیرمؤمنان علی(علیه السلام) در حدیثی با اشاره به دلیل این نهی، می­فرمایند:

« زنانِ خود را بر زین­ها سوار نکنید که این کار باعث تحریک و تهییج زنان و کشیده شدن آنان به سمت فساد و گناه می­شود».

5.در فرمایش دیگر امام صادق(علیه السلام)درباره صبر و شهوت زنان چنین می­فرمایند:

« خداوند عزّوجلّ ده برابر صبر بردباری مرد را به زن داده است و اگر هیجان زن تحریک شود شهوت وی ده برابر شهوت مرد خواهد بود».

6 یا در حدیثی دیگر ابو بصیر از امام صادق(علیه السلام)نقل می­کند که حضرت می­فرمودند:

«در مسأله لذت­جویی، زن بر مرد نود و نه برابر بیشتر برتری داده شده است، لکن بر این لذت­جویی پرده حیا کشیده شده است (حیا مانع از آن می­شود)»

.7 حاصل سخن اینکه در روایات رسیده از ائمه معصومین(علیهم السلام) از سوارکاری زنان به این دلیل که باعث تحریک هیجان و شهوت آنان و کشیده شدن به سمت فساد و گناه می­شود، به شدت نهی و ما را به این واقعیت رهنمون شده که اگر هیجان و شهوت زن تحریک شود می­ تواند به مراتب بیشتر از شهوترانی و لذت­جویی مردان آسیب­ زا و ویرانگر باشد.

حال اگر پرسیده شود که ارتباط این روایات با مسأله دوچرخه سواری بانوان چیست؟

در پاسخ باید گفت: با توجه به تعابیری که در روایات آمده “سرج”، “سروج” و “رکوب” ؛

یعنی زین و نشستن بر زین، و در نظر گرفتن این نکته که در اینجا سوارکاری و نشستن بر اسب و امثال آن خصوصیتی ندارد، برداشت اولیه ما از این روایات این است که نهی متوجه نشستن بر هر زینی است چه زین اسب و امثال آن از حیوانات باشد و چه زین دوچرخه، موتورسیکلت و امثال آن از وسایل نقلیه. بخصوص وقتی به این مسأله توجه کنیم که معمولا زین حیوانات بزرگ­تر و پهن­تر بوده است و زین دوچرخه کوچک­تر و باریک­تر و میزان تحریک کنندگی در آن بیشتر.    

صفحات: 1· 2