شیخ العلماء والمجتهدین حاج شیخ علی محمد بروجردی نجفی از علما و آیات عظام و مراجع والامقام معاصر بود که حوزه درسی آیات عظام:

مرحوم نائینی، مرحوم شیخ محمد حسین اصفهانی (کمپانی)، مرحوم آقا ضیاء الدین عراقی و دیگر بزرگان حاضر شد و پس از کسب درجات عالی علم و عمل، مورد وثوق مرحوم آیت الله اصفهانی قرار گرفت.

پس از رحلت آیت الله العظمی بروجردی و اصرار مردم بروجرد به وطن برگشت و در مسجد سلطانی به اقامه جماعت و در مدرسه امام صادق علیه السلام به تدریس پرداخت.

* ولادت

حاج شیخ علی محمد بروجردی در سال 1312ق. در قریه ونائی از توابع بروجرد متولد شد. در دوران کودکی والدین خود را از دست داد و خواهرش تا اوان بلوغ در آن روستا متکفل تربیت و نگهداری او شد. شیخ علی محمد به دلیل علاقه به تحصیل علم به بروجرد رفت و پس از یک سال تحصیل در مدرسه امام صادق علیه السلام به نجف اشرف هجرت نمود.

 وی در پانزده سالگی وارد نجف گردید و در مدرسه قزوینی که نزدیک ترین مدرسه به حرم امیرالمؤمنین علیه السلام بود، ساکن گردید.

* استادان

آیات عظام: «شیخ محمد حسین غروی اصفهانی»، «شیخ محمد حسین نائینی»، «سید ابوالحسن اصفهانی»، «میرزا علی آقا قاضی طباطبایی»، «ملافتح الله شریعت اصفهانی»، «میرزا علی ایروانی»، «شیخ احمد آشتیانی»، «شیخ مرتضی طالقانی» و… .

* شاگردان

آیات عظام و بزرگان حوزه: «شیخ محمد تقی بهجت»، «شیخ محمد رضا مظفر»، «سید علی سیستانی»، «شیخ حسین وحید خراسانی»، «سید عبدالکریم کشمیری»، «شیخ حسن علی نجابت شیرازی» و… .

* آثار چاپ شده

«رسالۀ انیس المقلدین»، «حاشیه بر توضیح المسایل آیت الله العظمی بروجردی (ره)»، «رساله توضیح المسایل»، «مناسک حج»

* آثار خطی

تقریرات درس مرحوم ایت الله سید ابوالحسن اصفهانی»، «خمس»، «حواشی متفرقه عروۀ».

* شیخ علی محمد را به بروجرد ببرید تا از او استفاده شود

در سفر مکه معظمه، ضیافت ناهاری ترتیب داده شده بود که ایات عظام: سید ابوالحسن اصفهانی، میرزای نائینی، شیخ علی محمد بروجردی و جمعی از بزرگان که مجموع آن ها به 80 نفر می رسید، شرکت داشتند. پس از صرف ناهار، آیت الله العظمی اصفهانی خطاب به حجت الاسلام مواهبی و سایر آقایان بروجرد فرمود: «جناب آقای حاج شیخ علی محمد در نجف کارشان تمام است، ایشان را به بروجرد ببرید تا از او استفاده شود».

* آیت الله کشمیری و تلمّذ کفایه نزد حاج شیخ

آیت الله سید عبدالکریم کشمیری می گفتند: بسیار دوست داشتم یک درس کفایه خصوصی نزد مرحوم شیخ علی محمد بروجردی داشته باشم؛ چون کراراً شنیده بودم ایشان از نظر بیان فوق العاده است. هر کاری می کردم که این مطلب را از شیخ بخواهم، متوجه می شدم که شرم مانع است و ممکن است ایشان وقت نداشته باشد و قبول نکند.

بالاخره نزد آیت الله شیخ محمد کاظم شیرازی از مراجع تقلید که نسبتی با ما داشت رفتم و از ایشان خواستم از حاج شیخ بخواهد تا برای من درس کفایه بگوید.

آیت الله شیرازی سفارش مرا به ایشان کرد و حاج شیخ هم قبول کردند و مدت ها کفایه را نزد حاج شیخ خواندم. طولی نکشید که آیت الله شیرازی رحلت کردند. پیش خود فکر کردم که حاج شیخ این درس را تعطیل خواهد کرد. در حرم امیرالمؤمنین علیه السلام محضر شیخ بروجردی شرفیاب شدم و بلافاصله گفتم: آقای شیرازی رحلت کرد. من امیرالمؤمنین علیه السلام را واسطه قرار می دهم که درس مرا تعطیل نکنید. ایشان قبول کردند و تا آخر کفایۀ الاصول را از محضرش استفاده کردم.

* هنوز پدرش لذت علم را درک نکرده است!

آیت الله العظمی سبحانی به فرزند حاج شیخ (شیخ مجتبی) چنین گفتند: آن ایام که مرحوم حاج شیخ بروجردی در نجف اشرف بودند، برای زیارت اعتاب مقدسه به نجف اشرف مشرف شدم. یک روز در مسیرم به حرم امیرالمؤمنین علیه السلام به والدتان برخوردم و شما هم در در خدمت ایشان بودید. یکی دو فرع مطرح کردم و از مطالب علمی ایشان بهرهمند شدم. پس از مدتی به من فرمود: به فرزندم مجتبی توصیه کنید به درس و بحث علمی بیشتر اهمیت بدهد. به استاد عرض کردم: اگر لذت فهم علم را درک کند به مباحثات و خواندن علم بیشتر اهمیت می دهد. حاج شیخ فرمود: هنوز پدرش لذت علم را درک نکرده است.

* علت محروم بودن از خواب

از خود ایشان نقل شده که گفتند: روزی در حرم مطهر حضرت علی علیه السلام زائری به من مبلغی پول داد. من هم گرفتم و در جیبم گذاشتم و چون به منزل آمدم. شب وقتی که می خواستم بخوابم، خوابم نبرد. چند ساعت از شب گذشت و تا ساعت 12 از خوابیدن محروم بودم. با خود گفتم از منزل خارج شوم و در کوچه و بازار راه بروم بعد برگردم شاید بتوانم بخوابم. چون به بازار رسیدم به استاد بزرگوارم آیت الله سیدعلی آقا قاضی طباطبایی برخورد کردم. از استاد پرسیدم: در این وقت شب چرا از منزل خارج شدید؟. فرمود: آقای شیخ علی محمد! خانواده مقربه است از من طلب انگور کرده است؛ بیرون آمده ام برای آن ها انگور تهیه کنم. پول هم ندارم. فوراً همه آن پول را تقدیم ایشان کردم و به منزلم برگشتم. بی درنگ خواب به سراغم آمد و چندین ساعت به راحتی خوابیدم.

* چای خوردنی که باعث خواندن نماز شب می شد

مرحوم حاج شیخ اوقات خود را در شب ها به سه قسمت تقسیم می کردند. اوایل شب استراحت کرده و در وسط شب با خدا خلوت داشت و قبل از نماز شب و دعا و مناجات، ساعتی مطالعه می کرد و جواب نامه ها را می نوشت.

هنگام عبادت و خواندن قرآن، گاهی صدایش بلند می شد؛ به گونه ای که اطرافیانش که در خواب بودند، بر می خاستند و درخواست می کردند که آرام قرآن را تلاوت کند تا بتوانند بخوابند. ایشان در جواب می فرمود: خواب در پیش زیاد دارید. برای این قرآن را بلند می خوانم که شما هم توفیق سحرخیزی پیدا کنید و اگر حال خواندن نماز شب را ندارید، برخیزید، چای بخورید؛ وقتی با ایشان چای می خوردیم، توفیق نماز شب هم پیدا می کردیم.

مرحوم حاج شیخ علی محمد بروجردی نجفی سرانجام در تاریخ 15 محرم 1395 ق. مطابق با 8 بهمن 1353 دعوت حق را لبیک گفته و به دیار باقی شتافتند.

 گلشن ابرار، ج 10.