حضرت آيت الله جوادی آملی در جلسه درس اخلاق اين هفته كه با حضور علاقه‌مندان به معارف الهي در بنياد بين‌المللي علوم وحياني اسراء برگزار شد، به توصيف انسان‌هاي صالح پرداختتند و بیان داشتند: خداوند در قرآن، انسان‌هاي صالح را در كنار فرشته ذكر مي‌كند، اين يك تقارن محض نيست، اين يك مجاورت ايماني است؛ گوشه‌اي از اسرار اين مجاورت را امام سجاد علیه السلام بيان كردند که می فرماید: در فضل علم و معرفت توحيدي همين بس كه خداي سبحان، علما را با فرشته يكجا ذكر مي‌كند.

معظم له ادامه دادند: در اوايل سوره مباركه آل‌عمران آمده ﴿شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ وَ الْمَلائِكَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ﴾ استدلال امام سجاد(علیه السلام) اين است كه ذات اقدس الهي نام مبارك خود را در قله مطرح كرد، بعد علما و فرشته ها را در كنار هم ذكر كرد یا اینکه درآیات دیگر از قرآن كريم آمده است که خداي سبحان پيامبرش را فرستاد، اما جبرئيل و ملائكه و مومنان صالح مؤيّد پيغمبرند، که اينها نشانه يك مقارنتي بين افراد صالح و فرشته‌هاست. اگر در اين جمله كه فرمود مؤمنان صالح مثل ملائكه، ياور پيغمبرند، حتماً مسئله شفاعت هم بهره اينها خواهد شد.

ايشان در ادامه بيان داشتند: هر كس كاري كند كه نظام اسلامي را تأييد كند، اين شخص جزء مؤمنان صالح است. همسايگي با فرشته‌ها مخصوص علماي حوزه و دانشگاه نيست، در سطح جامعه هم هر كه اهل صلاح و فلاح بود، و هر كاري كه خواست انجام دهد، با امنيت و امانت انجام داد، اين در رديف فرشته ها قرار مي‌گيرد.

حضرت آيت الله جوادي آملي در ادامه نماز را يكي از وسايل تطهير انسان دانستند و اظهار داشتند: مطلب ديگر اين است كه راه رسيدن به اين مقام چيست؟ اين قله را چه كسي مي‌تواند فتح كند؟ پيامبر صلی الله علیه و آله فرمود خداي سبحان يك چشمه شفاف و زلال و آب صافي را در دم منزل همه شما قرار داد كه شبانه‌روز پنج بار در آن چشمه شنا كنيد و خود را تطهير كنيد و آن نماز پنج‌گانه است. اين بيان نوراني را حضرت امير علیه السلام در نهج‌البلاغه از وجود پيغمبر صلی الله علیه و آله نقل كرده است. آيا در بين عبادات فقط نماز اين خصوصيت را دارد؟ روزه و حج و امثال ذلك اين خصيصه را ندارند؟ يا نماز يك چشمه جوشان‌تري است چون عمود دين‌ است و ساير عبادات هم چشمه‌اند. گاهي به جاي وضو انسان تيمّم مي‌كند، صورت را خاكمالي مي‌كند این ما را از آن غرور و خودخواهي كه غدّه علاج‌ناپذير است درمان مي‌كند.

این مرجع تقلید ادامه دادند: اینکه خداوند فرمود: ﴿وَ الرُّجْزَ فَاهْجُرْ﴾ از پليدي بپرهيز، اين هجرت تا قيامت هست. ممكن است در يك عصر ما جهاد بيروني نداشته باشيم، اما جهاد دروني تا قيامت هست، هجرت هم تا قيامت هست، فرمود از هر پليدي مهاجرت كن.

ايشان در ادامه به تبيين راه تهذيب‌نفس پرداخته و بيان داشتند: ما دلمان مي‌خواهد پاك باشيم و در وسوسه‌ها پيروز باشیم، اوايل ممكن است يك مقدار سخت باشد، ولي يك مقدار كه جلو رفتيم به آساني از گزند وسوسه شيطان نجات پيدا مي‌كنيم. قصص انبيا را كه خدا نقل مي‌كند به ما راهكار نشان مي‌دهد كه اين راه، رفتني است؛ گاهي انسان به جايي مي‌رسد كه كار براي او آسان مي‌شود.  بالاخره راه باز است، ما مي‌خواهيم اگر حوزوي هستيم به آساني به مقام اجتهاد برسيم، اگر دانشگاهي هستيم به آساني به مقام استادي برسيم، اين راه شدني است؛ خداوند در ما شوق ايجاد مي‌كند، استعداد عطا مي‌كند، موانع را برطرف مي‌كند و هر كسي در هر سِمَتي باشد اين راه برايش باز است.

معظم‌له در ادامه به مذمّت گناه و لزوم استغفار و حفظ آبروي مؤمن اشاره كرده و بيان داشتند: باور كنيم كه گناه بدبوست، اگر يك مقدار انسان جلو برود بوي بد گناه را استشمام مي‌كند،

امام معصوم فرمود: «تَعَطَّرُوا بِالاسْتِغْفَارِ لَا تَفْضَحَنَّكُمْ رَوَائِحُ الذُّنُوب‏» با استغفار خود را معطّر كنيد، گناه بدبوست يك وقت مي‌بينيد رسوا مي‌شويد! اين آبروي مؤمن حقّ او نيست، حقّ خداست، هيچ كس حق ندارد آبروي خودش را از بين ببرد، آبروي ما مثل خونِ ما نيست اگر كسي را كُشتند اولياي دَم مي‌توانند رضايت بدهند از قاتل صرف‌نظر كنند، اما اگر خداي ناكرده به عصمت و عفت كسي تجاوز عمدي شد، آنجا رضايت كسي مطرح نيست، پدر رضايت بدهد، شوهر رضايت بدهد، مقبول نيست؛ اين پرونده همچنان باز است، زيرا آبروي هر كسي، حيثيت و عفت و حجاب هر كسي، اين حقّ الله است نه حقّ الناس؛ اين امانت الهي است كه به دست ماست.

ایشان ادامه دادند: وقتي خداي سبحان مي‌خواهد آبروي مؤمن را حفظ كند، چرا ما با دست خودمان آبرويمان را حفظ نكنيم؟! به ما فرمود كاري نكنيد اين حيثيت شما از بين برود، مگر ما مجازيم آبرويمان را بريزيم؟! اگر كسي كاري كرد كه آبروي خودش را ريخت اين دو گناه كرده است: يكي حقّ مردم را از بين برده است که مثلا اختلاس کرده،  يكي حقّ الله را زير پا گذاشته، زيرا آبروي او حقّ خداست و او به عنوان امانت داده است.

حضرت آیت الله جوادی آملی در ادامه اظهار داشتند: اگر مؤمنين عزيزند به عزّت الهي است، اين عزّتي كه داريد براي خداست، شفاعت و قدرت و قوّت و امثال ذلك هم همين‌طور است، همه اين كارها نشان مي‌دهد هر چه ما داريم يا مال ماست كه آن مال هم تمليك الهي است يا امانت ماست. لذا ما كه مي‌توانيم همتاي فرشته بشويم چرا خود را ارزان بفروشيم، راه براي همتاي فرشته شدن باز است.

حوزه