تکليف مداري
      يک مسلمان مکتبي تکليف محور و اهل عمل به وظيفه است، هر چه که باشد. رها از تمنّيات نفس، بايد به تکليف الهي انديشيد که سعادت در آن است و تعبّد و عمل به تکليف، شاخص اصلي يک مؤمن مکتبي است.
      وقتي اين فرهنگ در جامعه باشد، مردم همواره احساس پيروزي مي‌کنند و به تعبير قرآن، به «احدي الحسنيين» مي‌رسند، يعني يکي از دو خوبي، چه شهادت، چه پيروزي.

گر چه از داغ لاله مي‌سوزيم
ما همان سربلند ديروزيم
چون به تکليف خود عمل کرديم
روز فتح و شکست، پيروزيم

      اين فرهنگ، درسي از سيره حسيني است که آموخته ايم. آن حضرت درباره حرکت عاشورايي خويش و در آغاز آن سفر فرمود:
«ارجو ان يکون خيراً ما اراد الله بنا، قتلنا ام ظفرنا».1
      اميدواريم آن چه خدا درباره ما اراده کرده باشد، خير باشد، چه کشته شويم، چه پيروز گرديم.
      کسي که مي‌خواهد به سبک امام حسين عليه السلام زندگي کند، بايد تکليف محور باشد و عمل به وظيفه براي او از هر چيز مهم تر باشد و جز رضاي الهي به پسند کسي توجه نکند و جز انجام وظيفه، چيزي او را بر عملي وا ندارد. حضرت امام خميني فرمود: «ملتي که شهادت براي او سعادت است، پيروز است… ما در کشته شدن و کشتن پيروزيم.2
      و اين همان درس و روش و سيره اي است که حيات حسيني به ما مي‌آموزد. امام امت بر اين محور، بسيار تأکيد کرده اند. به اين جمله هم دقت کنيد:
«حضرت سيد الشهدا تکليف براي خودشان داشتن که بروند و کشته هم بشوند و محو کنند آثار معاويه و پسرش را»؛3 «ما که از سيد الشهدا بالات نيستيم. آن وظيفه اش را عمل کرد، کشته هم شد».4
تولي و تبرّي
      شعار توحيد، «لا اله الا الله» است، نفي معبودهاي ديگر و اثبات خدا. نفي طاغوت و پذيرش الله، دوستي با خدا و دين و رسول، دشمني با بت‌ها و طاغوت‌ها و جباران. اين همان مفهوم و عنصر کليدي «تولي و تبري» است که در جوهره دين ما نهفته است.
      قيام عاشورا و حيات حسيني، بر اين اساس استوار است. امام صادق عليه السلام فرموده است: «هيهات! دروغ مي‌گويد کسي که مدعي ولايت ماست ولي از دشمنان ما برائت ندارد».5
      زندگي مکتبي يک مسلمان ايجاب مي‌کند که خط فکري و سياسي خود را نسبت به حق و باطل و عدالت و ستم و خودي و بيگانه معين و مشخص کند. ما در زيارت جامعه، خطاب به امامان مي‌گوييم: «فمعکم معکم، لا مع عدوکم» با شمايم، با شمايم، نه با دشمنانتان.
      حسين بن علي عليه السلام جلوه بارز عمل به اين رهنمود خدايي و پيام قرآني بود. هرگز حاضر نشد با ظالمان و بدعتگذاران و مخالفان سنت نبوي و سيره علوي کنار بيايد و آنان را به رسميت بشناسد. ياران او نيز همين راه را رفتند. يکي از اصحاب او به نام ابوالشعتاء در برخي رجزهاي حماسي اش هنگام نبرد، مي‌گفت: خدايا! من در رفتار اين جماعت ستمکار به پيشگاه تو اظهار برائت مي‌جوييم.
      شيعيان حسين عليه السلام هم قرن هاست که در زيارت نامه‌اي که خطاب به آن امام مي‌خوانند، پيوسته بر عنصر تولي و تبري تأکيد مي‌کنند و شعار «سلم لمن سالمکم و حرب لمن حاربکم و ولي لمن والاکم و عدو لمن عاداکم»6 سر مي‌دهند، تا موضع تولي و تبري را ابراز بدارند.

صفحات: 1· 2