تصور اینکه ظهور مساله ای خارج از سنن الهی خواهد بود، کاملا اشتباه است. اگر کارها به خودی خود برای کسی رو به راه می شد مسلما برای رسول خدا صلی الله علیه و آله رخ می داد، آنگاه که دندان های پیشین آن حضرت صلی الله علیه و آله شکست و صورتش زخم برداشت.

حجت الاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان در کتاب «انتظار عامیانه، عالمانه، عارفانه» به برخی باورهای نادرست درباره ظهور و وقایع بعد از آن اشاره کرده که در ذیل یکی از آنها مرور می شود:

این تصور اشتباه است که فکر کنیم معنای این حقیقت که امام زمان عجل الله تعالی فرجه منجی جهان بشریت هستند، آن است که ایشان تشریف می آورند و انسان را خارج از مسئولیت هایی که باید داشته باشد و جامعه بشری را خارج از ساختارهای طبیعی که دارد و تاریخ را خارج از سنت های الهی، به سوی بهشت و وضع مطلوب خود رهنمون خواهند شد.

این طرز فکر هم در نظر نگرفتن کرامت انسان است و هم استخفاف دین و سنت های تبدیل ناپذیر خداوند می باشد. در نهایت هم انتظاری بی مسئولیت و بی خاصیت به ارمغان خواهد آورد.

بله، روایت داریم «امام زمان علیه السلام بر سر مومنان دست می کشند و عقل آنها رشد پیدا می کند» اما درک معنای این حدیث نیازمند یک نگاه عمیق است؛ نه اینکه این روایت را عامیانه تفسیر و تصور کنیم که فعل حضرت(عج) بر خلاف تمام سنت های الهی در وضع طبیعی خلقت بشر تغییری ایجاد می نماید.

نکته بسیار مهم در این زمینه آن است که همین الان هم اگر شرایطی فراهم شود که گروهی از مومنان لیاقت تفقد حضرت(عج) را پیدا کنند، مورد عنایت او قرار خواهند گرفت و با لطف خاص حضرت(عج) عقول آنها بیش از سایرین رشد خواهد کرد.

به هر حال نگاه عامیانه به مسئله ظهور و تصور این که ظهور مساله ای خارج از سنن الهی خواهد بود مطلبی است که ائمه معصومین علیهم السلام نیز به شدت آن را نفی کرده و با آن مقابله می کردند.

«بشیر می گوید: وقتی از کوفه به مدینه رسیدم خدمت امام باقر علیه السلام مشرف شدم. حضرت علیه السلام از همسفرانم پرسیدند؛ عرض کردم: عده ای از مرجئه (فرقه ای انحرافی) بودند. حضرت علیه السلام فرمودند:

«وای بر مرجئه! وقتی قائم ما قیام کند به چه کسی پناه خواهند برد؟»

عرض کردم : آنها می گویند هر وقت که قائم(عج) قیام کند با ما و شما یکسان برخورد می شود.

حضرت علیه السلام فرمودند: «هر کس بازگردد و توبه کند خدا توبه اش را قبول می کند و هر کس نفاق خود را پنهان کند، خدا او را دور خواهد کرد، اما هر کس چیزی از نفاق خود را آشکار کند خدواند خون او را می ریزد.»

سپس فرمودند: «قسم به کسی که جانم به دست اوست آنها را گردن می زند.»

عرض کردم: ایشان می گویند: هنگامی که مهدی (عج) قیام کند کارها خود به خود (ناخودآگاه و به سهولت) برای او درست می شود و سامان پیدا می کند، به طوری که حتی به اندازه یک حجامت هم خون ریخته نمی شود. حضرت علیه السلام فرمودند: «قسم به کسی که جانم به دست اوست هرگز چنین نیست. اگر کارها به خودی خود برای کسی برقرار و روبه راه می شد مسلما برای رسول خدا صل الله علیه وآله درست می شد، آنگاه که دندان های پیشین آن حضرت صلی الله علیه و آله شکست و صورتش زخم برداشت. هرگز، سوگند به آن که جان من به دست اوست (چنین نخواهد شد) تا آن که ما و شما عرق و خون منعقد شده(خون زخم وقتی خشک شد) را پاک کنیم.»

امام خمینی (ره ) نیز در وصیتنامه الهی سیاسی خود صریحا چنین تصور عامیانه ای را نفی کرده و نقش کوشش های مومنین را یادآوری می کنند تا کسی به بهانه این تصور عامیانه از زیر مسئولیت های انتظار شانه خالی نکند:

«و شما آقایان اگر توقع دارید که در یک شب همه امور بر طبق اسلام و احکام خداوند تعالی متحول شود یک اشتباه است، در تمام طول تاریخ بشر چنین معجزه ای روی نداده است و نخواهد داد و آن روزی که ان شاء الله تعالی مصلح ظهور کند گمان نکنید که یک معجزه شود و یک روزه عالم اصلاح شود. بلکه با کوشش ها و فداکاری ها ستمکاران سرکوب و منزوی می شنوند.»

شبستان