فرزند، یکی از لذّت های زندگی است. کسانی که از نعمت فرزند محروم اند، خود را تنها می یابند؛ هر چند که همسری دارند و با دوستان و آشنایان و فامیل زندگی می کنند. گویا فرزند داشتن، یکی از نیازهای عاطفی انسان است.

حضرت زکریا علیه السلام که از نعمت فرزند، محروم بود، از تنهایی به خداوند شکایت کرد و گفت: «رَبِّ لا تَذَرْنِی فَرْداً وَ أَنْتَ خَیرُ الْوارِثِینَ.[1]

پروردگارا! مرا تنها مگذار و تو بهترین وارث هستی».

امام صادق علیه السلام، نداشتن فرزند را یکی از عوامل تنیدگی و نارضایتی از زندگی می داند.[2] و وجود آن را مایه انس در بی کسی ها و آرامش در تنهایی ها می شمرد.[3] فرزند، مایه روشنی چشم و شادابی قلب[4]و برکت زندگی[5] و میوه دل[6] است. بوی فرزند، از بوی بهشت است.[7] البته این، وقتی ارزشمندتر و لذّت بخش تر می شود که فرزند انسان، فرزند صالح باشد. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله می فرماید:

از خوش بختی مرد، داشتن فرزند صالح است.[8]

فرزند صالح را با هیچ ثروتی نمی توان معاوضه کرد. شاید شما از ثروت، برخوردار نباشید؛ اما اگر فرزندان صالح و شایسته ای دارید، قدر آنها را بدانید، آنها را دوست بدارید، تا لذّت وجود آنان را درک کنید.

تصوّر کنید اگر فرزند ناصالح و فاسدی می داشتید، چه قدر حاضر بودید خرج کنید تا فرزندتان صالح و شایسته گردد؟

روزی کسی که وضع چندان مناسبی نداشت، به نوعی گلایه می کرد. در لا به لای صحبت هایش از فرزندان خود تعریف کرد که تاکنون چه دام هایی که شیطان برای آنان گسترده، ولی آنان پاکی و عفّت خود را حفظ کرده اند. وقتی صحبت او به این جا رسید، از او پرسیدم: اگر فرزندان شما نااهل و ناباب بودند، چه قدر حاضر بودید بدهید تا آنان، به راه پاکی و عفاف برگردند؟ او به فکر فرو رفت و گفت: «هیچ قیمتی برای آن نمی توان تعیین کرد».

گفتم: پس چرا قدر این ثروت های عظیم را نمی دانید؟! انسان، دوست دارد ثروت فراوانی داشته باشد، اما اگر یکی از فرزندانش ناباب شود، حاضر است همه ثروت های خود را بدهد تا فرزندش صالح شود! اگر مال فراوان نداشته باشیم، ولی خداوند، فرزند صالحی به ما داده باشد، باید بدانیم این فرزند صالح، ثروت گران بها و ارزشمندی است که نمی توان قیمتی برای آن تعیین کرد. دارایی و برخورداری فقط به مال نیست.

چیزهای بسیار دیگری مثل همسر و فرزند صالح هم هستند که جزو دارایی های زندگی محسوب می شوند و ما زمانی از وجود آنها لذّت می بریم که قدر آنها را بدانیم. نعمت ناشناخته و پنهان، لذّتی هم به ارمغان نمی آورد. ثروت های واقعی زندگی را باید بشناسیم، تا از وجود آنان لذّت ببریم.

پی نوشت ها

[1] سوره انبیاء، آیه 89.

[2] الخصال، ج 1، ص 284؛ مکارم الأخلاق، ص 199؛ بحار الأنوار، ج 74، ص 186.

[3] الکافی، ج 6، ص 7.

[4] الفردوس، ج 1، ص 79؛ فتح الباری، ج 9، ص 280؛ مکارم الأخلاق، ص 224.

[5] الفردوس، ج 5، ص 359؛ کنز العمّال، ج 16، ص 274.

[6] مسند ابی یعلی، ج 2، ص 10؛ المستدرک علی الصحیحین، ج 4، ص 239؛ الجامع الصغیر، ج 1، ص 369؛ الفردوس، ج 1، ص 204؛ کنز العمّال، ج 16، ص 457.

[7] الجامع الصغیر، ج 2، ص 21؛ کنز العمّال، ج 16، ص 274؛ روضة الواعظین، ج 2، ص 369؛ عدة الداعی، ص 86.

[8] الکافی، ج 6، ص 3؛ عدة الداعی، ص 86؛ ر. ک: الجعفریات، ص 99.

حوزه