هر انسانی با کمی دقت و تأمل در دنیای پیرامون خود، متوجه نعمت های فراوان الهی به خود می شود. نعمت های بی‌شماری که قدردانی و سپاس همه ی آنها کاری سخت و غیر ممکن می نماید. هر چند انسان توانایی شمار نعمت های بی‌شمار الهی را ندارد، ولی با این حال بی توجهی و عدم سپاسگزاری ناچیز و اندک نیز انسان را به موجودی کفور و قدر نشناس و حتی جهنمی مبدل نماید. کما اینکه   به راستی می‌توان نعمت های فراوانی که خدای متعال در اختیار انسان قرار داده را فرصت‌های طلایی و ارزشمند دانست، که انسان های زیرک و هشیار همچون صیادی قهار قدر و اهمیت آنها را می دانند و به خوبی از آن استفاده می‌نمایند.

 

اهمیت استفاده صحیح از فرصت ها:

در روایتی از متون روایی از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و اله و سلم) در خصوص لزوم بهره مندی صحیح از امکانات و فرصت های پیش روی افراد این چنین بیان شده است.

«يَا أَبَاذَرٍّ، اغْتَنِمْ خَمْساً قَبْلَ خَمْسٍ: شَبَابَكَ قَبْلَ هَرَمِكَ، وَ صِحَّتَكَ قَبْلَ سُقْمِكَ، وَ غِنَاكَ قَبْلَ فَقْرِكَ، وَ فَرَاغَكَ قَبْلَ شُغْلِكَ، وَ حَيَاتَكَ قَبْلَ مَوْتِكَ؛

اى اباذر پنج چيز را قبل از پنج چيز مغتنم شمار: جوانى خود را قبل از پيرى و سلامت را قبل از بيمارى و ثروت را قبل از ندارى و فراغت را قبل از گرفتارى و زندگى را پيش از مرگ».[1]

به راستی که این سفارش و رهنمود طلایی نه تنها برای جناب اباذر بلکه برای تمام انسانها سودمند و راه گشاست. اگه همه افراد به درستی به اهمیت امکاتات و فرصت‌های پیش روی خود واقف بودند و به نحو احسن از آن استفاده می نمودند، هیچ گاه افسوس و فقان پایدار را برای خود نمی خریدند. نعمت و فرصت جوانی و طول عمر در این دنیا از جمله این نعمت های بی شمار است که در صورت استفاه صحیح از آن می توان بهشت را با آن تحصیل نمود. بر اساس روایات اسلامی این فرصت‌ها همچون ابر بهاری گذرا و از دست رونده اند، از این جهت می بایست تا زمان باقی ست از آنها استفاده نمود.

 

1-فرصت جوانی و تحصیل بهشت

«يَنبَغى لِلعاقِلِ اَن يَحتَرِسَ مِن سُكرِ المالِ وَ سُكرِ القُدرَةِ، وَ سُكرِ العِلمِ، وَ سُكرِ المَدحِ وَ سُكرِ الشَّبابِ، فَاِنَّ لِكُلِّ ذالِكَ رياحا خَبيثَةً تَسلُبُ العَقلَ وَ تَستَخِفُّ الوَقارَ؛

سزاوار است كه عاقل، از مستى ثروت، قدرت، دانش، ستايش و مستى جوانى بپرهيزد، چرا كه هر يك را بادهاى پليدى است كه عقل را نابود مى كند و وقار و هيبت را كم مى نمايد».[2]

«لَستُ اُحِبُّ اَن اَرَى الشّابَّ مِنـكُم اِلاّ غادياً فى حالَينِ: اِمّا عالِماً اَو مُتَعَلِّما، فَاِن لَم يَفعَل فَرَّطَ، فَاِن فَرَّطَ ضَيَّعَ، وَ اِن ضَيَّعَ اَثِمَ، وَ اِن اَثِمَ سَـكَنَ النّارَ وَ الَّذى بَعَثَ مُحَمَّدا بِالحَقِّ؛

دوست ندارم جوانانِ شما را جز در دو حالت ببينم: دانشمند يا دانش اندوز. اگر جوانى چنين نكند، كوتاهى كرده و اگر كوتاهى كرد، تباه ساخته و اگر تباه ساخت، گناه كرده است و اگر گناه كند، سوگند به آن كس كه محمّد (صلى الله عليه و آله) را به حق برانگيخت، دوزخ نشين خواهد شد».[3] 

2-فرصت سلامتی و توانایی بدنی:

«اَلصِّحَّةُ اَفضَلُ النِّعَمِ؛

سلامتى بهترين نعمت است».[4]

3-فرصت، دارندگی و بی نیازی:

«وَ لا يَحُضُّ عَلى‏ طَعامِ الْمِسْكينِ؛

و به طعام ‏دادن به مسكينان كسى را ترغيب نمى‏ كرد».[حاقه/34]

4-فراغت و عدم مشغله کاری:

« وَ فَرَاغَكَ قَبْلَ شُغْلِكَ؛

و فراغت را قبل از گرفتارى دریاب».[5]

5-فرصت طلایی حیات و زندگی:

«لِيَتَزَوَّدِ العَبدُ مِن دُنياهُ لآِخِرَتِهِ ، وَ مِن حَياتِهِ لِمَوتِهِ وَ مِن شَبابِهِ لِهَرَمِهِ ، فَاِنَّ الدُّنيا خُلِقَت لَكُم وَ اَ نتُم خُلِقتُم لِلآخِرَةِ؛

انسان بايد براى آخرتش از دنيا، براى مرگش از زندگى و براى پيرى اش از جوانى، توشه برگيرد، چرا كه دنيا براى شما آفريده شده و شما براى آخرت آفريده شده ايد».[6]

نکته پایانی: