امیرالمومنین علیه السلام فرمود: …هر کس سکوت کرد، (از بلاها و مهلکه ها) نجات یابد. اگر امیرالمومنین علیه السلام را قبول داری این اولین مرام رفتاری حضرت است. اینکه فضایل امیرالمومنین علیه السلام را بگوییم اما رفتارمان مثل او نباشد فایده ای نخواهد داشت. مهم این است که ما پیرو حضرت علی علیه السلام باشیم

>

اهل تصوّف به امام معصوم معتقد نبودند ولي نماز مي خواندند ومعتقدند استادشان از ائمه علیهم السلام بالاتر است. یکی از مریدان اهل تصوف می گفت: استاد ما از اومه علیهم السلام بالاتر است به اين دليل که برخي از امامان ما چند همسر داشتند ولي استاد ما بعد از فوت همسرش ازدواج نکرده است.

اول اينکه ازدواج سنّت پيامبر اکرم صلی الله عليه وآله است که از آن سرپيچي کرده اند. دوم آن که ازدواج امامان بخاطر مبارزه با نفس نبوده است.

دنیا بی اعتبار است

خصوصیت مردم این است که بعضی ها را بالا می برند به همین دلیل است که امام علی علیه السلام فرمود: خیلی به اقبال مردم توجه نکنید.

مسلم با دوازده هزارنفر نمازميخواند ولي شب او را تنها گذاشتند. دنیا بسیار بی اعتبار است لذا فرموده اند: احمق و نادان کسی است که بر اساس دنیای بی اعتبار برنامه ریزی و حساب و کتاب می کند.

جايي که اخلاق وجود داشته باشد دنيا اعتبار معني پيدا مي کند. سيد الشهدا علیه السلام مي فرمايند: اگر دين نداريد حداقل جوانمرد باشيد.

جوانمردي در اخلاق معني مي شود. اگر آن سپاه سي هزار نفر جوانمرد بودند آن اتفاقات نمي افتاد. مراد ما از اخلاق اخلاق هاي کرامتي نيست، اينکه منشاء اعمال عجيب وغريب باشيم، مثل: طي الارض کردن.

تفاوت انسان در قدرت تشخيص اوست

اخلاق بايد انسان ساز باشد. رشد فيزيکي براي همه وجود دارد حتي حيونات. تفاوت انسان در قدرت تشخيص اوست. بفهميم در همه شئون خدا هست. اين فهم با اخلاق حاصل مي شود.

خدا 124000پيغمبر فرستاده و داستان بيست وشش نفر آنها را روايت کرده است. در تمام کره زمين که اجتماعي وجود داشته قطعا پيامبري هم داشته است اما خداوند مي فرمايد: ما داستان بعضي از پيامبران را نقل کرديم و بعضي را نقل نکرديم؛ قصصنا ولم نقصص² ؛

از تمام پيامبراني که آمدند تنها 114 کتاب داشتند. مثلا حضرت آدم پنجاه کتاب آسماني دارد.

چهار کتاب آسماني معروف و مشهور تورات، زبور، قرآن و انجيل هستند که امروز با تمام تحريفاتي که در آنها وجود دارد باز هم وجود دارند،خداوند قران را ضمانت کرده است اما کتب دیگر را ضمانت نکرده است.

درسی که از کتب آسمانی دیگر می توان آموخت

اگر از ما بپرسند شیرازه قرآن چیست و مهم ترین حرفی که دارد چیست؟ نمی دانیم. اما اگر امیرالمومنین علیه السلام بفرماید چه بوده حتما باید اهمیت دهیم و بدانیم که مهم است.

امیرالمومنین علیه السلام فرمود: قرات التوراه والانجیل والزبور و الفرقان، و اخترت من کل کتاب کلمه، فمن التوراه : من صمت نجا، و من الانجیل: من قنع شبع، و من الزبور: من ترک الشهوات سلم من الافات، و من الفرقان: «و من یتوکل علی الله فهو حسبه¹

امام علی (علیه السلام) فرمود: تورات و انجیل و زبور و فرقان را خواندم و از هر کتابی کلمه ای را انتخاب کردم، از تورات: هر کس سکوت کرد، (از بلاها و مهلکه ها) نجات یابد. و از انجیل:هر کس قانع باشد، سیر گردد. و از زبور حضرت داود علیه السلام: هرکس شهوات را ترک کند، از آفات در امان خواهد بود، و از قرآن: هر کس بر خدا توکل کند، خداوند او را کفایت می کند.

برای سیر شدن از دنیا باید قانع بود

قناعت انسان را از دنیا سیر می کند، ویژگی انسان حرص است، حرص خوردن منظور نیست بلکه حریص بودن منظور است. اگر بخواهید از دنیا سیر شوید باید قانع باشید وگرنه نفس انسان طوری است که سیری ناپذیر است.

خدا شاهد است آنچه در این مملکت گم شده است همین یک جمله است: هر کس بر خدا توکل کند خدا او را کفایت خواهد کرد. بحث سکوت، ترک شهوات، قناعت و توکل یک مخرج مشترک دارند و آن اخلاق است.

خلأ اخلاق در جامعه یعنی خلأ دینداری درست! ما نماز می خوانیم، حج می رویم، عزاداری می کنیم و روزه می گیریم و … اما هنوز آدم نشده ایم. کمی به خودمان بیاییم و سوزنی به خودمان بزنیم.

آخرت و قیامت آسان نیست، دیندار بودن هم کار آسانی نیست. نمی شود همه چیز با هم باشد فقط باید یک چیز باشد و آن هم حق است و آنگاه باید دید حاضر هستید برای احقاق حق چه کار کنید؟ باید دید جان می دهید یا نمی دهید؟ ناموس می دهید یا نه؟

مایه دینداری ما اخلاق است

مایه دینداری ما اخلاق است وگرنه نماز خواندن خیلی آسان است. دیده می شود بعضی افراد که خیلی احساس تدیّن می کنند بیشترین وسواسشان در نماز است، در پاکی و ناپاکی است. من ندیدم کسی در پرداخت خمس وسواس داشته باشد و شک کند خمس داده یا نه.

پس 4 جمله شیرازه 4 کتاب آسمانی است، در واقع پایه دینداری است و اینها باید درست شود. “صمت” یعنی سکوت و حفظ زبان، عضوی که جِرمش کم است ولی جُرم آن کثیر است، یعنی هم تعدادش زیاد و هم حجم آن بزرگ است. 190 گناه توسط زبان بوجود می آید، توسط چشم چند گناه بوجود می آید؟ یک نگاه به نامحرم! گناه اصلی گوش هم شنیدن موسیقی حرام است اما بقیه گناه ها مثل شنیدن غیبت و … از زبان است.

پس گناههای زبان سنگین تر و بیشتر است یکی از گناهان زبان که غیبت باشد هفتاد برابر زناست. چقدر شرایط باید باشد تا گناهی مثل زنا صورت بگیرد اما گناه غیبت می تواند حتی در نماز هم شکل بگیرد و نیاز به مکان خاصی ندارد.

چرا نجات در سکوت است؟

چرا نجات در سکوت است؟ ما 5 رقم کلام داریم: یک سری از جملات ما صد درصد مزخرف است و حتی یک حرف حساب در آن نیست بلکه نه دنیا کسی را می سازد و نه آخرت را.

یک سری دیگر از جملات ما 20 درصد حرف حساب دارد و بقیه آن مزخرف است و برعکس. سومین نوع جملات ما 50 درصد حرف حساب. پنجمین جملات ما آنهایی است که صد درصدر منفعت است. کدام جملات است؟ چه کسی می تواند حرفی بزند که همه ی آنها درست باشد؟ کسی که دنبال حرف خدا و پیغمبر صلی الله علیه و آله است، ائمه علیهم السلام.

امیرالمومنین علیه السلام از جایی رد می شد و دید یک فردی مثل دارکوب بدون وقفه حرف می زند. حضرت به او فرمود: خداوند دو ملک قرار داده است که حافظ کلمات تو است و حرفهایت را می نویسد چیزی بنویس که بتوانی حساب آنها را پس دهی، حساب خدا را پس بدهی.

راه نجات در نزدن حرف است، اگر امیرالمومنین علیه السلام را قبول داری این اولین مرام رفتاری حضرت است. اینکه فضایل امیرالمومنین علیه السلام را بگوییم اما رفتارمان مثل او نباشد فایده ای نخواهد داشت. مهم این است که ما پیرو حضرت علی علیه السلام باشیم نه اینکه فقط از فضایل امیرالمومنین علیه السلام کیف کنیم.

 

 

پی نوشت:

1- بحارالانوار، ج 82، ص 218.ميزان الحكمه ، ج 5، ص 369

2- سوره غافر آيه 78.

3- مواعظ العددیه، آیت الله مشکینی، ص 221