نشانه های بندگان الهی

قرآن کریم می فرماید:

«وَعِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِینَ یمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْناً إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماًم»

ترجمه

بندگان خدای رحمان، کسانی هستند که روی زمین با آرامش و فروتنی راه می روند و هنگامی که افراد نادان آنان را طرف خطاب قرار دهند[و سخنان نابخردانه گویند]، پاسخی نرم و مسالمت آمیز می دهند»[1]

تفسیر

از این به بعد بحث جامع و جالبی پیرامون صفات ویژه بندگان خاص پروردگار که تحت عنوان «عِبادُ الرَّحْمنِ» آمده، مطرح می شود، و دوازده صفت از صفات ویژه آنان را بیان می کند و در حقیقت تکمیلی است برای آیات گذشته که مشرکان لجوج هنگامی که نام خداوند رحمان برده می شد از سر استهزاء و غرور می گفتند:

رحمان چیست؟

جایی که بندگان او این قدر عالی مقام و با شخصیتند عظمت خدای رحمان را بهتر می توان درک کرد. نخست می گوید: «و بندگان خاص خداوند رحمان کسانی هستند که با آرامش و بی تکبر بر روی زمین راه می روند»(وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِینَ یمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْناً).

نخستین توصیف نفی کبر و غرور و خود خواهی است که در تمام اعمال انسان و حتی در کیفیت راه رفتن او آشکار می شود زیرا ملکات اخلاقی همیشه خود را در لا بلای اعمال و گفتار و حرکات انسان نشان می دهند، تا آنجا که از چگونگی راه رفتن یک انسان می توان با دقت و مو شکافی به قسمت قابل توجهی از اخلاق او پی برد. آری! آنها متواضعند، و تواضع کلید ایمان است.

دومین وصف آنها حلم و بردباری است چنانکه قرآن در ادامه همین آیه می گوید: «و هنگامی که جاهلان آنها را مورد خطاب قرار می دهند (و به جهل و جدال و سخنان زشت می پردازند) در پاسخ آنها سلام می گویند» (وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً). سلامی که نشانه بی اعتنایی توأم با بزرگواری است، نه ناشی از ضعف، نه سلام تحیت که نشانه محبت و پیوند دوستی است. [2]

پیام ها

1-بالاترین مدال برای انسان، مدال بندگی خداست. «وَ عِبادُ الرَّحْمنِ» زیرا انتساب به بی نهایت، انسان را بالا می برد.

2-رفتار هر کس، نشان دهندۀشخصیت اوست. عِبادُ الرَّحْمنِ…یمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْناً(بندگان خاص خداوند، مظهر تواضع هستند.)

3-اسلام، دین جامعی است که حتّی برای چگونه راه رفتن برنامه دارد. «یمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْناً»

4-ایمان واعتقاد انسان، در رفتار شخصی او مؤثّر است. عِبادُ الرَّحْمنِ…یمْشُونَ

5-تواضع، ثمرۀبندگی و نخستین نشانۀ آن است. «هَوْناً»

6-سرچشمۀمدارا و نرمخویی بندگان خدا، ایمان است، نه ترس و ضعف آنان. عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِینَ یمْشُونَ…

7-وقار و نرمی از بارزترین صفات مؤمن است. یمْشُونَ…هَوْناً

8-تواضع نسبت به همۀمردم لازم است. (نسبت به زن و مرد، کوچک وبزرگ، دانا و نادان). یمْشُونَ…هَوْناً… قالُوا سَلاماً

9-با جاهلان مقابله به مثل نکنید. «إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً»

10-مُدارا و حلم و حوصله، از صفات بارز مؤمنان است. «قالُوا سَلاماً»[3]

_{منبع :}

_{مكارم شيرازى، ناصر، برگزيده تفسير نمونه، ج 3، ص 348-قرائتى، محسن، تفسير نور، تفسیر نور، ج 6، ص 279}

پی نوشت ها:

[1] فرقان/ 63

[2] مكارم شيرازى، ناصر، برگزيده تفسير نمونه، ج 3، ص 348

[3] قرائتى، محسن، تفسير نور، تفسیر نور، ج 6، ص 279

فایل های پیوستی

دانلود فایل صوتی آیه63 سوره فرقان، قاری: راغب مصطفی غلوش ای