جبران آنچه به سبب خاموش ماندنت به دست نياورده‌اى، آسانتر است از به دست آوردن آنچه به گفتن از دست داده‌اى.

امام علی علیه السلام در بخشی از نامه 31 کتاب شریف نهج البلاغه خطاب به امام دوم شیعیان، حسن علیه السلام در مورد واقع نگری در این دنیا می‌فرماید:

ای فرزندم، به يقين بدان كه در این دنیا به تمام آرزوهایت نخواهى رسيد و از مرگ خويش نمی‌توانی بگریزی. تو به همان راهى می‌روى كه پيشينيان تو مى‌رفتند. پس در طلب دنيا، لحظه‌ای مدارا كن و سهل‌گير و در طلب معاش نيكو تلاش كن؛ زيرا چه بسا طلب كه به نابودى سرمايه كشد. زيرا چنان نيست كه هر كس به طلب خيزد، روزي‌اش دهند و چنان نيست كه هر كس در طلب نشتابد، محروم ماند.

امام علی علیه السلام در مورد عزت نفس انسان به فرزند خود چنین سفارش می‌کند: نفس خود را گرامى‌ دار از آلودگى به فرومايگى، هر چند تو را به آروزيت برساند. زيرا آنچه از وجود خويش مايه مى‌گذارى ديگر به دستت نخواهد آمد. بنده ديگرى مباش، خداوند تو را آزاد آفريده است. خيرى كه جز به شر حاصل نشود، در آن چه فايده و آسايشى برای تو است كه جز به مشقت به دست نيايد؟

امیرالمومنین علی علیه السلام در این باره ادامه می‌دهد:

بپرهيز از اينكه مركب‌هاى آزمندى تو را به آبشخور هلاكت برند. اگر توانى صاحب نعمتى را ميان خود و خداى خود قرار ندهى، چنان كن. زيرا تو بهره خويش خواهى يافت و سهم خود بر خواهى گرفت. آن اندك كه از سوى خداى سبحان به تو رسد، بزرگتر و گرامی‌تر است. از بسيارى كه از آفريدگانش رسد، هر چند ، هر چه هست، از اوست. جبران آنچه به سبب خاموش ماندنت به دست نياورده‌اى، آسانتر است از به دست آوردن آنچه به گفتن از دست داده‌اى. نگهدارى آنچه در ظرف است، بسته به محكمى بند آن است. نگهدارى آنچه در دست دارى، براى من دوست داشتنى‌تر است از طلب آنچه در دست ديگرى است. تلخى نوميدى بهتر است از دست طلب پيش مردمان دراز كردن.

همچنین امام ادامه می‌دهد:

پيشه ورى با پارسايى بهتر از توانگرى آلوده به گناه. آدمى بهتر از هر كس ديگر نگهبان راز خويش است. بسا كسان كه بكوشند و ندانند به سوى چه زيانى پيش مى‌تازند.

امام علی علیه السلام همچنین در مورد فکر کردن قبل از سخن گفتن می فرماید: پرگو همواره ياوه سراست. آنكه مى انديشد، چشم بصيرتش بينا شود. با نيكان بياميز تا از آنان شمرده شوى. از بدان بپرهيز تا در شمار آنان نيايى.

همچنین امام المتقین در این نامه با بیانی شیوا و جملات ایجازی نصایحی پرمغز به فرزند خود می گوید و می‌فرماید:

بدترين خوردني‌ها، چيزى است كه حرام باشد. ستم بر ناتوان نكوهيده ترين ستم است. جايى كه مدارا، درشتى به حساب آيد، درشتى، مدارا شمرده شود. بسا كه دارو سبب مرگ شود و بسا دردا كه خود دارو بود.